‘Als je niet weet of de ambulance nog zal opdagen, bieden vechtende prinsen en een bevroren penis een prima afleiding’

‘Als het Britse koningshuis ooit ten val komt, zal het minder te maken hebben met de impulsen van de burgerij dan met de ingezetenen van Buckingham Palace zelf’, schrijft Lia Van Bekhoven vanuit Londen over de publicatie van Spare, de autobiografie van Prins Harry. ‘Een monarchie kan alleen functioneren als de paleisbewoners er zelf in geloven.’

Ja, lach maar. Of rol maar met je ogen, maar doe het in godsnaam binnenskamers. In ieder geval buiten het zicht van de Britten. De laatsten hebben de afgelopen maanden een ongekende gevoeligheid ontwikkeld voor kritiek van buiten de grenzen. Bijna iedere dag kom ik wel een Brit tegen die wil weten of wij in Europa al bijgekomen zijn van de Schadenfreude over de economische ontwrichting van de Brexit en de recente politieke chaos. Als ik zeg dat het onbegrip groter is dan de spot, word ik niet geloofd. ‘Wij zijn het lachertje van Europa’, weten mijn Britse vrienden. En nu komen roddelende royals die imagoschade nog eens opschalen.

Het is niet alsof de Britten niks anders aan hun hoofd hebben, maar als je niet zeker meer weet of je bij een hartaanval op een ambulance kunt rekenen, of bij een inbraak op de politie, dan is er geen betere afleiding dan een biografie over vechtende prinsen, huilende hertoginnen, een drama over bruidsmeisjesjurken, een bevroren penis en een manipulerende pers.

In het boek Spare (in het Nederlands vertaald als: Reserve) wordt weinig gespaard. De autobiografie van prins Harry  zijn de memoires van een boze, beschadigde man. Boven iedere pagina hangt het trauma van het verlies van zijn moeder, Diana, die hij aanbad en zo diep mist dat hij haar via een medium hoopt te contacteren. Je proeft de ergernis dat over de jongste zoon van koning Charles duizenden verhalen en boeken zijn geschreven (‘bijna allemaal door mensen die me nooit ontmoet hebben’) en de opluchting dat het nu zijn beurt is. Een voorschot van een geschatte 20 miljoen dollar voor twee boeken zal zeker geholpen hebben, maar soms vertelt hij zijn verhaal (opgetekend door ghostwriter J.R. Moehringer) met zoveel verve dat je denkt dat hij het voor niks ook gedaan zou hebben.

Harry is bij tijden rancuneus, kleingeestig en jaloers, vooral op zijn broer. Hij is een over het polopaard getilde prins met een dunne huid, die ook gevoelig, humoristisch en eenzaam is. Het is een wonder, gezien zijn milieu dat in de vorige eeuw al niet meer van de tijd was, dat hij niet dagelijks languit bij een psychiater op de bank ligt. Een familie die achter gesloten deuren kniebuigingen voor elkaar maakt en soms voor een standbeeld (Victoria) en waar fysiek en emotioneel contact geschuwd worden als de wreedste vorm van melaatsheid, brengt geen weerbare, empathische mensen voort.

Wat een leven. De Britten willen er niet van weten. Harry’s Spare is dan de meest verkochte lectuur ooit in de categorie non-fictie, de onderdanen zeggen te walgen van het zelfbeklag van de auteur en het verraad dat hij pleegt aan The Firm door vertrouwelijke conversaties met koninklijke familieleden tegen betaling te publiceren. Eerste peilingen suggereren dat Harry met zijn memoires alle ruiten van een mogelijke comeback insloeg. Hij en Meghan bungelen sinds de publicatie van het boek onderaan de koninklijke populariteitsliga. Alleen prins Andrew, beschuldigd van seksueel misbruik, staat nog lager.

Het Huis van Windsor zal het allemaal overleven. Harry is niet de eerste royal die de gunst van het publiek verloor. Toen Harry’s moeder uit de school klapte over haar eetstoornis, zelfmoordpogingen en ongelukkig huwelijk, werd zij eveneens verguisd. Harry’s vader was in de jaren negentig het slachtoffer van een radiozendamateur die een telefoongesprek tussen de toenmalige kroonprins en diens vriendin opving waarin Charles fantaseerde over een gedaantewisseling als Camilla’s tampon. Iedereen was ervan overtuigd dat ‘Tampaxgate’ het einde betekende van Charles’ ambities, zo niet van de wereld. De oudste zoon van de queen had alle waardigheid, nodig voor het koninklijke ambt, verspeeld. De man die over vier maanden gekroond wordt, zou nooit meer koning kunnen worden. Zoals ik zei, De Firma overleefde het allemaal.

Als het Britse koningshuis ooit ten val komt, zal het minder te maken hebben met de impulsen van de burgerij dan met de ingezetenen van Buckingham Palace zelf. Een monarchie kan alleen functioneren als de paleisbewoners er zelf in geloven. Charles, die eens zei het leven als kroonprins ‘de absolute hel’ te vinden, heeft wellicht niet het talent maar wel het plichtsbesef de taak die van hem verwacht wordt uit te voeren. William lijkt zich, zonder veel enthousiasme, met zijn toekomst verzoend te hebben. Maar kunnen zijn kinderen een bestaan tolereren waarin ze nog minder privacy hebben dan ome Harry? Een leven waarin, naast de schandaalbladen, alle leeftijdsgenoten paparazzi zijn die, gewapend met een telefoon, elke teleurstelling op het sportveld, iedere zatte avond in de nightcub, alle afspraakjes vastleggen op Tik Tok?

Harry had een keuze. Hij stapte eruit. Hij zal niet de enige zijn. Vrijwillige uittreding uit de Britse monarchie, een gerespecteerd, oud en internationaal instituut, is ongebruikelijk. Maar het is, zoals ik tegen mijn Britse vrienden zeg, niets om je daar tegenover het buitenland voor te schamen.