Adieu inspecteur Wexford

Ruth Rendell (81) neemt na 22 misdaadromans rond inspecteur Wexford met ‘Slapende honden’ afscheid van haar politieman.

Met ‘Slapende honden’ eindigt een van de beste detectiveseries ooit.

De eerste Wexford verscheen meer dan veertig jaar geleden, in 1964. Maar in al die jaren bleef Rendell, ook in de succesrijke televisiereeks, heel discreet over het privéleven van haar personage. Wel vernamen we dat hij een groot lezer was, een wat introverte knorpot, een familieman getrouwd met Dora. Zijn vrouw bleef overigens zo goed als altijd op de achtergrond. Op een enkele uitzondering na. In ‘Losprijs’ (‘Road Rage’, 1997) werd Dora samen met een paar andere vrouwen gegijzeld. Vreemd genoeg leerden we Wexfords assistent, Mike Burden, beter kennen dan de chef zelf. In ‘Slapende honden’ is Rendell minder discreet over Reginald Wexford.

‘Slapende honden’ is gesitueerd in het recentere verleden, de late jaren negentig. Toch keren we terug naar het verre verleden. Vaak lezen we de woorden ‘in die tijd’. Toen er nog naar een telefooncel moest worden gezocht, rechercheurs gebruik maakten van het openbaar vervoer, er meer met vingerafdrukken dan met DNA werd gewerkt, er alleen zwart-wit werd uitgezonden, de politie niet tussenbeide kwam bij familiaal geweld. De tijd dat de jonge brigadier zijn eerste liefjes leerde kennen, zijn eerste teleurstellingen. De tijd ook dat hij zijn toekomstige vrouw ontmoette. De periode dat de meeste huizen nog geen badkamer hadden, het toilet nog het ‘secreet’ heette, alleen rijken een restaurant bezochten.

Als prille brigadier was Wexfords eerste serieuze zaak een onderzoek naar de moord op een vrouw. Haar man kwam uiteindelijk voor de rechtbank, maar Wexford verdacht altijd de enigmatische Eric Targo. Een vreemde kerel met een opvallende wijnvlek, steeds vergezeld van een hond. Ook later was Targo vaak in de omgeving als Wexford geconfronteerd werd met een moordonderzoek. En altijd verdacht de inmiddels inspecteur geworden politieman Targo ervan een seriemoordenaar te zijn. Alleen: hij kon het nooit bewijzen, ook niet het feit dat Targo hem wellicht stalkte. Zijn verhaal heeft Wexford nooit aan iemand verteld. Hij doet dat nu eindelijk aan Mike Burden, zijn assistent. Het zijn de eerste hoofdstukken van ‘Slapende honden’. Tussendoor krijgen we een subplot die Rendell bijzonder goed ligt. In Kingsmarkham, de fictieve stad in Sussex waar de inspecteur werkt en woont, zijn steeds meer allochtonen komen wonen. De hyper politiek correcte speurder Hannah Goldsmith vermoedt dat er in een moslimfamilie sprake is van een gedwongen huwelijk. En ze geraakt al even geobsedeerd door de zaak als Wexford door zijn speurtocht naar Targo. Obsessie, een thema dat wel vaker voorkomt bij Rendell.

Ruth Rendell, eigenlijk Baroness Rendell of Babergh want ze kreeg net als haar collega P.D. James een adellijke titel, schreef tot nu toe zo’n tachtig boeken. De lijst van prijzen die ze kreeg is langer dan de bibliografie van de meeste auteurs. Onder meer Chabrol en Almodóvar verfilmden werk van haar. Rendell stopt met de Wexford-reeks omdat ze, zo zei ze in een interview, ‘andere interesses heeft’. Het wil dus niet meteen zeggen dat ze stopt met schrijven. Als Barbara Vine publiceerde ze een dozijn standalones met meestal, net als in de Wexfords, sociale problemen als achtergrond: het milieu, discriminatie, racisme, drugs, huiselijk geweld. Maar zoals Rendell zelf ooit opmerkte: het is niet de plot die het karakter bepaalt, wel het karakter dat de plot maakt.’

Fred Braeckman