19-jarige debutante Roxanne Wellens: ‘Met mijn boek wil ik zelfdoding bespreekbaar maken’

Studente journalistiek Roxanne Wellens (19) bracht in juni Te waar om mooi te zijn uit. Het werk is geïnspireerd op de drie zelfmoorden van haar grootouders en de vrijheid die ze als kind heeft gemist. ‘Ik wil zelfdoding bespreekbaar maken’, klinkt het op de schoolblog 21Bis.

Roxanne behaalde een diploma Moderne talen-Wetenschappen op een ervaringsgerichte school, waar je veel zelfstandigheid krijgt. ‘Als je leert over het Romeinse rijk gaat een normale school hun leerlingen vragen om te reproduceren wat de leerkracht zegt. Een ervaringsgerichte school bouwt de klas om tot het Romeinse Rijk. Het is veel interactiever.’

Op 15-jarige leeftijd schreef ze een kortverhaal over een vrouw die met Artsen Zonder Grenzen naar Afrika trekt. ‘Mijn leerkracht vertelde me dat ik moest deelnemen aan schrijfwedstrijden en dat ik potentieel had om iets met schrijven te doen’, vertelt Roxanne. Met die gedachte startte ze de zoektocht naar wedstrijden. ‘Ik kwam terecht bij een schrijfcursus van auteurs Geert Kimpen en Christine Pannebakker. Ze organiseerden een cursus in Frankrijk voor beginnende schrijvers.’ Roxanne schreef zich in en na afloop wist ze het zeker: ze zou beginnen aan een boek. ‘Dankzij die workshop heb ik ontdekt dat schrijven echt mijn passie is.’

In juni verscheen Te waar om mooi te zijn in de boekhandels. Het boek vertelt het verhaal van de 19-jarige Othello, die zijn zus Minthe verliest aan zelfmoord. De onderwerpkeuze van het boek was snel gemaakt. ‘Drie van mijn vier grootouders hebben zelfmoord gepleegd. Eentje van hen heb ik niet gekend, de rest wel. Ik vroeg me af waarom mensen dat doen en had het gevoel dat er voor mijn familie niet echt een antwoord op was.’ Zo kwam Roxanne op het idee om dat zelf te onderzoeken.

‘Ik heb het personage Minthe bedacht om echt in de huid te kunnen kruipen van iemand die zo’n daad pleegt. Na het schrijven snap ik het ook wel beter. Als ik met mensen praat die zelfmoordgedachten hebben, begrijp ik hen ook echt.’ Roxanne vindt het vooral belangrijk dat er begrip komt. ‘Ik wil het bespreekbaar maken.’

De dood als enige uitweg

In het verhaal gaat Othello op zoek naar de redenen waarom Minthe zelfmoord heeft gepleegd. Hij komt erachter dat ze vrij wou zijn en de dood als enige uitweg zag. ‘Othello besluit om voor zichzelf en zijn zus rust te vinden. Hij wil de vrijheid die zij zocht najagen in het leven.’ In Te waar om mooi te zijn wordt de dood met het leven vergeleken. Roxanne heeft dit bewust gedaan. ‘Hierdoor krijg je niet meteen een oordeel van de dood. Je denkt niet meteen dat zelfmoord slecht is’, licht ze toe.

Roxannes eigen zoektocht naar vrijheid speelt ook een rol in het boek. ‘Al van jongs af aan riep ik vaak naar mijn mama dat ik vrij wou zijn. Ik wou een leven leiden dat anders is. Ik wou geen ‘huisje, tuintje, boompje’-leven.’ Na een tijd weet je niet meer wat vrijheid is. Door het schrijven van dat boek kwam Roxanne tot de conclusie. ‘Het gaat ook over de waarheid over jezelf, over wie je bent. Mijn persoonlijke levensvragen zitten erin verwerkt, alsook de antwoorden die ik daarop gevonden heb.’

Babynamen.nl

Roxanne had enkele titels in haar hoofd, waaronder Onder mijn huid. Deze bestond al, dus ging ze op zoek naar een alternatief. ‘In een aflevering van Man Bijt Hond zag ik hoe de Nederlandse stadsdichter Merel Morre een citaat neerschreef: “Sommige dingen zijn te waar om mooi te zijn”. Ik was meteen verkocht. Zo zou mijn boek heten.’

In Te waar om mooi te zijn verwerkte Roxanne ook enkele persoonlijke eigenschappen. ‘Elk personage is een deel van mij. Er is geen enkel personage dat ik niet snap. Ik vind het belangrijk om figuren te creëren waarin ik mezelf kan inleven.’ Othello en Roxanne zijn beiden heel ingetogen. Net zoals Minthe is Roxanne heel passioneel. Naast hen speelt Rowan ook een belangrijke rol. ‘Ze is heel kunstzinnig en bedachtzaam, net zoals ik. Op een gegeven moment leiden de personages hun eigen leven. Ik heb er ook een visueel beeld van, omdat ik ze heb getekend.’

De keuze van de namen was voor Roxanne niet zo vanzelfsprekend. ‘Ik heb altijd al een voorliefde gehad voor speciale namen omdat ik normale namen te mainstream vind. Othello was mijn crush in het eerste middelbaar. Hij was knap en ik vond zijn naam zo mooi.’ Voor Minthe en Rowan zocht ze ergens anders inspiratie. ‘Om de geschikte namen te zoeken, keek ik op de website babynamen.nl. Later ben ik de betekenissen ervan gaan opzoeken en die bleken volledig te passen bij mijn personages.’

Google Street View

‘Na het krijgen van de coaching in Frankrijk wist ik ongeveer hoe ik moest beginnen aan mijn boek. Ik was best naïef, maar besloot om er volledig voor te gaan.’ Na maanden te schrijven, stuurde Roxanne haar verhaal naar enkele uitgeverijen. Met succes, want ze kreeg reactie van Uitgeverij Lannoo. ‘Het was nog niet goed genoeg was, maar ze hadden wel interesse. Ik maakte een tweede versie nadat ik mijn boek herlezen en herschreven had. Dit heeft ongeveer een jaar in beslag genomen.’

‘In die tijd heb ik ook wat research gedaan. Een stuk speelde zich af in Zwitserland, een ander in Engeland. Je moet die locaties zo levendig mogelijk proberen te beschrijven.’ Financieel was het voor Roxanne niet mogelijk ernaartoe te reizen, maar daar vond ze een oplossing voor. ‘Ik ben al enkele keren naar Zwitserland geweest, dus die omgeving kon ik me wel inbeelden. Om de Engelse vibe te creëren, gebruikte ik Google Street View.’ Toen de tweede versie af was, verstuurde ze die opnieuw naar uitgeverijen, waaronder ook Querido.

Van kladversie tot boek

Roxanne ontving al snel een reactie van Querido. ‘Belle Kuijken, de redacteur, stelde me voor om het samen te herschrijven. Als het uiteindelijk goed genoeg was, kreeg ik een contract. Ik heb er nog een jaar aan gewerkt vooraleer ik het kon uitgeven.’ In maart 2016 kreeg Roxanne groen licht voor publicatie. Het boek moest gelay-out worden, en uiteraard mocht een geschikte cover niet ontbreken. Dat creatieve proces begon in de winter van dat jaar.

‘Ik ben met drie zelfgetekende covers naar de uitgeverij gestapt, om zo de sfeer te laten zien die ik voor ogen had.’ Deborah van der Schaaf, een freelance illustratrice, zorgde voor de verdere afwerking. ‘We hielden een brainstormsessie en ik vertelde welk kleurenpallet ik mooi vond. Nadat ze mijn boek gelezen had, heeft ze de tekening op een lap stof geborduurd. Als je het boek gelezen hebt, snap je de cover’, voegt Roxanne eraan toe.

Uitlaatklep

‘Toen ik op een dag thuiskwam stond er een grote kartonnen doos in de gang met mijn naam erop. Ik had eerst geen flauw idee, maar plots begon het door te dringen.’ In de doos bleken twintig afgewerkte exemplaren te zitten. ‘Ik ben toen met tranen in mijn ogen beginnen te lachen. Meteen belde ik mijn ouders en mijn vriend. Heel de dag heb ik het boek overal mee naartoe gesleept, zo blij was ik.’

Roxanne maakte de belofte aan zichzelf om het boek te schrijven omdat er iets verteld moest worden. ‘Ik had het project nodig om antwoorden te krijgen op de vragen waarmee ik zat. Voor mij is schrijven altijd een manier geweest om dingen te ontdekken. Het is een uitlaatklep. Ik ben heel tevreden met het eindresultaat want wie weet had ik er later geen tijd meer voor gehad.’

Roxanne zit niet stil: momenteel werkt ze aan haar tweede boek, dat wellicht zal verschijnen in oktober 2018. Op 2 en 11 november is ze te vinden op de Boekenbeurs, waar ze Te waar om mooi te zijn zal signeren. Dit op beide dagen van 15 uur tot 17 uur op stand 436.

Te waar om mooi te zijn, Roxanne Wellens, Uitgeverij Querido, 15,99 euro

Dit artikel verscheen op de blog 21bis.be van Thomas More hogeschool Mechelen