Cultuur als troostprijs in de politieke wereld

Is het u ook al opgevallen dat bij de postjesverdeling van de haast niet bij te houden regeringen in dit land dat van minister van Cultuur als laatste aan bod komt? Terwijl Cultuur een van de belangrijkste economische pijlers van het land is.

Alle culturele initiatieven, van wijkfeesten tot megafestivals, zorgen voor een flinke vulling van de staatsmaag. Een aantal worden als plunderaars beschouwd, wat allerminst het geval is. Al hebben ze nauwelijks artistieke waarde, ze zorgen voor een economische omzet en een ongekende werkgelegenheid. Zonder cultuur zouden heel wat brouwerijen, bedrijven van klank- en lichtinstallaties, beeldschermproducenten, mediabedrijven, nutsbedrijven, verkopers van tabak, tenten, drank en eten (bier, tabak, ja zelfs frietkoten), stelling- en podiumbouwers, heel wat minder mensen in dienst hebben, of geen huis in het buitenland kunnen kopen, zoals nu het geval is.

Gaat het economisch niet goed met Cultuur, door bezuinigingen, zouden heel wat overheidsinstellingen en privébedrijven een derde van hun personeel moeten ontslaan. Het is niet toevallig dat rijke mensen een kunstverzameling aanleggen. Een aantal aanwinsten zakken in waarde, maar een klein gedeelte compenseert dat door alsmaar in waarde te stijgen. Vele nutsbedrijven werden in de negentiende en twintigste eeuw door de overheid opgericht om op die manier de voorziening van de betrokken goederen en diensten veilig te stellen én als instrument om een economische en sociale politiek te kunnen voeren in het kader van een gemengde economie.

Wat een drukwerk wordt er niet geproduceerd rond festivals, theaters, door uitgeverijen en musea. Een belangrijk aandeel van de omzet van cateringbedrijven is te danken aan de wereld van Kunst & Cultuur. Heel wat werknemers van de bedrijven en instellingen die nooit een boek lezen, naar een theater gaan, een bioscoop, een concert et cetera bijwonen, hebben een flink deel van hun welstand te danken aan mensen die vaak gratis of voor een schijntje meehelpen een cultureel gebeuren op te zetten. TAZ (Theater aan Zee), Tomorrowland, Watou, Werchter, Jazz-Middelheim, de Gentse, Lokerse, Mechelse, Leuvense, Brusselse feesten zorgen elk voor zich voor een miljoenenomzet. In euro’s, niet in franks! De uitgaven voor artiesten zijn maar een schijntje in vergelijking met die van de werkmensen en het materiaal.

Wie naar een soap kijkt, mag niet vergeten dat de basis cultuur is. Zelfs het script van elke aflevering wordt niet alleen geschreven. Dat is slechts een small part of the deal. Al die scripts moeten gedrukt, gebonden en verzonden worden naar alle medewerkers. Van de eenvoudigste medewerker tot de producer en de regisseur. Denk ook eens aan alle mengtafels, montagetafels, camera’s, monitoren, aan het decor en de kostuums die moeten gemaakt en onderhouden worden, aan de schminkkamers die gevuld zijn met producten van schoonheidsbedrijven.

En toch wordt door de politici het departement van Cultuur als troostprijs beschouwd. En door deze houding is het niet moeilijk dat de bevolking Cultuur als quantité négligeable beschouwd. Economisch staat Cultuur op gelijke hoogte met Onderwijs. Het is een belediging van de Kunst, van de mensen bedrijvig in de culturele wereld. En daar behoren ook de cultuurjournalisten bij. Ze zijn ronselaars die niet zozeer zorgen om de vedetten en de feesten in de belangstelling te slingeren, maar ook en niet te onderschatten dat er inkomsten zijn voor een groot deel van de middenstanders. Ja, zelfs de apothekers. Elke burger heeft baat bij de wereld van Kunst- en Cultuur. De welstand van het land wordt gemeten aan de graad van wetenschappelijke en culturele ontwikkeling. Neem alleen nog maar aan de triptiek van de gebroeders van Eyck, het Lam Gods. Daar heeft zowel de kerk als de staat een vette kluif aan. En die opbrengst komt elke burger ten goede.

Joke Schauvliege heeft als minister van Cultuur van de Vlaamse Gemeenschap keurig werk verricht. Maar die keurigheid bestond enkel en alleen uit het letten op de kassa. Dit gewest, dit land heeft dringend nood aan ministers van Cultuur met handen aan hun lijf waarmee ze hard op tafel kunnen slaan. Met een uitstraling waar men niet omheen loopt. Waar naar geluisterd wordt, omdat ze stijl en klasse hebben. En daardoor beloond in de vorm van een fikse verhoging van het cultuurbudget. Zonder Kunst en Cultuur geen welstand, hoe hard ook gewerkt wordt in de bouw, aan de band, aan het strand en in de bergen van onze mooie Ardennen.

Kunst en Cultuur kunnen de wereld redden. Als de politieke wereld ze niet als vijfde wiel aan de wagen ziet.