Het geweld tegen de politie bestrijden met een nultolerantie is geen goed idee, denkt criminologe Els Enhus (VUB): ‘Meer machtsvertoon heeft een averechts effect.’
Tijdens de eerste lockdown gebeurde het al, bij de tweede werd het nog erger. Politieagenten kregen tijdens coronacontroles stenen naar het hoofd, werden omsingeld en geslagen. Vooral in Brussel kwam het dit najaar veelvuldig tot gewelddadige incidenten tussen de politie en boze burgers. Waarop minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) een lik-op-stukbeleid uitwerkte: voortaan wordt geweld tegen de politie systematisch vervolgd.
Of dat zal helpen, is nog maar de vraag, denkt criminologe Els Enhus (VUB). ‘Het parket kan nu al niet meer volgen. Ze zijn onderbemand en slagen er nog niet in normale dossiers af te handelen. Bovendien is er ook sprake van onredelijk gedrag bij de politie. Niet altijd natuurlijk, maar er zijn situaties waarin de politie gewoon niet adequaat optreedt. Met zo’n nultolerantie geef je hen eigenlijk een vrijgeleide om dat te blijven doen.’
Het zou al helpen als de politie mensen op een wat beleefdere manier gaat aanspreken.
Politiegeweld bestaat al langer. Criminologen opperen dat de politie meer moet werken aan het herstel van vertrouwen.
Els Enhus: Er is zeker een vertrouwensbreuk, vooral tussen bepaalde groepen jongeren en de politie. Daar moet aan gewerkt worden, maar dat zijn langetermijnoplossingen. Op korte termijn kun je via feedbacksessies met de politie werken aan communicatievaardigheden. Natuurlijk is geweld tegen de politie verkeerd, dat valt niet goed te praten. Maar het zou al helpen als de politie mensen in het algemeen op een wat beleefdere manier gaat aanspreken. Tijdens de eerste lockdown zag je verschillende soorten politieagenten in Brussel. Je had er die joviaal en vriendelijk waren, maar je zag er ook een als een haantje rondlopen die iedereen probeerde te pakken die iets fout deed. Door dat soort machogedrag loopt het fout.
Wat nog geen excuus is om met stenen te gooien of agenten te slaan.
Enhus: Geweld tegen de politie mag niet getolereerd worden en dat moet je ook duidelijk maken. Maar soms is de relatie tussen politie en jongeren zo scheefgegroeid dat nog meer machtsvertoon een omgekeerd effect zal hebben. In de wijken waar jongeren op straat komen omdat ze weinig woonruimte hebben en al zo vaak door de politie zijn gecontroleerd, hoeft maar het minste te gebeuren om de boel te doen escaleren. Voor de jongeren gaat het vaak om de kick van ‘zij tegen wij’. Ik denk dat je uiteindelijk toch op de verantwoordelijkheidszin van die jongeren moet inspelen, via straathoekwerkers en buurtpolitie. Slechts een klein deel van de jongeren die de criminaliteit instappen blijven daar ook in, zo blijkt uit onderzoek. Voor de meesten is het een tijdelijke fase.
Jurgen De Landsheer, korpschef van de politiezone Brussel Zuid, vindt dat de politie anders moet rekruteren, met meer diverse profielen. Een goed idee?
Enhus: In de aanwervingscampagnes gaat het altijd over stoere flikken die boeven vangen. Met dat verwachtingspatroon beginnen mensen – heel gemotiveerd – bij de politie te werken. Maar politiewerk gaat vaak over tussenkomsten bij ordeverstoring, zoals echtelijke ruzies en dergelijke. De agenten die boeven willen vangen weten niet hoe ze met die situaties moeten omgaan en doen dat vaak ook niet graag. Tijdens de opleiding kan daar meer aandacht aan besteed worden. Dan creëer je een realistischer beeld en kunnen mensen beter kiezen welke richting ze uit willen.
Het jaaroverzicht van Knack 2020
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
