Ook al is het eindspel van de pandemie misschien ingezet, zegt coronacommissaris Pedro Facon, dan nog moeten we ervoor zorgen dat we ‘ons niet struikelend naar de uitgang begeven’.
Het einde van de pandemie is ‘aannemelijk’. Dat hoopvolle nieuws werd zondag gelanceerd door onze landgenoot Hans Kluge, topman van de Europese tak van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Door de hoogst besmettelijke maar milde omikronvariant bestaat de kans dat covid-19 evolueert naar een endemische seizoensziekte.
De boodschap kwam er amper twee dagen na de lancering van de coronabarometer. Via drie kleurencodes – geel, oranje, rood – moet die de coronamaatregelen voorspelbaarder maken. Coronacommissaris Pedro Facon heeft maanden nodig gehad om het instrument klaar te stomen.
Als we Hans Kluge mogen geloven, kan de barometer snel weer de lade in.
Pedro Facon: (lachje) Ik vind het voluntaristisch van hem, maar hij geeft een signaal. Door de sterke circulatie van het virus gaan we naar een rustigere periode in het voorjaar. Of dat het pandemische eindspel is, zoals Kluge zegt, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat we ons nu moeten voorbereiden op een meer endemische fase. Dat is ook het punt dat ik op vergaderingen meegeef: we mogen ons niet struikelend naar de uitgang begeven.
Hoe vermijden we dat?
Facon: Binnen een week of twee kan de piek van de huidige golf bereikt zijn. De besmettingscurve zal steil dalen. Media en experts zullen snel met de vraag komen welke maatregelen we nog moeten aanhouden. Op relatief korte termijn moeten we heel wat herdenken: testbeleid, contactopvolging, isolatie- en quarantaineregels en het Passenger Locator Form (PLF). Maar Kluge zegt ook dat we in het najaar nog een soort golf kunnen krijgen.
En dus komt de barometer nog van pas?
Facon: De barometer kan ons helpen om de huidige maatregelen af te bouwen en maakt ons paraat voor opflakkeringen. Ik ben heel realistisch: de barometer is geen definitief, mechanistisch instrument, maar een manier om in pakketten van maatregelen per sector te voorzien. Het is een instrument van professionele beleidsvoorbereiding in een moeilijke politieke context, meer niet.
Ik ga ervan uit dat we vanaf 1 maart in een ander verhaal zitten.
Sociale contacten en onderwijs maken geen deel uit van het instrument. Maar dat zijn toch net domeinen waar mensen houvast willen?
Facon: De politiek wil zich niet meer mengen in de manier waarop mensen zich thuis gedragen. Wat onderwijs betreft: sinds het begin is de verhouding met het onderwijsveld complex, wat ik begrijp. Centraal besliste schema’s liggen moeilijk. Bovendien gaat het om een exclusieve gemeenschapsbevoegdheid. We hebben ons er altijd voor behoed om met de vuile voeten door de politiek-communautaire gevoeligheden te gaan, en de barometer is daar een voortzetting daarvan.
In code geel is geen Covid Safe Ticket (CST) meer nodig. Wanneer bereiken we die fase?
Facon: Februari kan een schakelmaand zijn. Ik ga ervan uit dat we vanaf 1 maart in een ander verhaal zitten. Over het CST bestaat een inhoudelijk en een politiek-ideologisch debat, met verschillende zienswijzen tussen en binnen deelstaten en tussen partijen.
In het debat rond vaccinatieplicht adviseerde uw commissariaat voor een 1G-beleid te gaan, waarbij het CST wordt vervangen door een vaccinatiepas. Valt de urgentie niet weg met het pandemische eindspel in zicht?
Facon: Al bij het afronden van het rapport, een tiental dagen geleden, voelde ik dat de situatie nog steeds volop evolueerde. De mildere omikronvariant heeft een sterke impact op het debat over de vaccinatieplicht. We merken dat de ernstgraad lager is en zich nog steeds concentreert bij sommige leeftijdsgroepen. Dat beïnvloedt het debat over de wenselijkheid en de invulling van vaccinatieplicht. Denk aan de vraag of een verplichting niet toegespitst moet worden op leeftijd, zoals de Grieken vanaf 60 jaar doen. Tegelijk moeten we ons afvragen of het doel van een vaccinatiepas – de vaccinatiegraad opkrikken om de zorg te vrijwaren – voldoende oplevert ten opzichte van de maatschappelijke en politieke kosten. Daarnaast moeten we rekening houden met nieuwe therapieën en andere beschermingsmiddelen.
Afgelopen zondag betoogden 50.000 mensen in Brussel tegen de coronamaatregelen. Moeten we naar hen luisteren?
Facon: Uiteraard moeten we luisteren, maar dat is niet iets wat we nu plots starten. Ik neem de impact van de maatregelen ernstig, maar ik kan niet meegaan in een discours waarbij het lijkt alsof we blind en doof zijn geweest voor maatschappelijke bekommernissen. Kijk, ik ken de helft van de mensen rond het Wintermanifest (dat het huidige coronabeleid op de korrel neemt, nvdr). We kennen elkaars standpunten dus, wij zijn geen ivorentorenbureaucraten. Ik ga niet mee in de karikatuur van gedeconnecteerde politici en ‘regime-experts’ enerzijds en het volksverstand met wat gefrustreerde experts anderzijds. Een open debat heeft niets aan zulke tegenstellingen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
