Conflict in Zuid-Kivu dwingt 850.000 mensen te vluchten

Het conflict in de Congolese provincie Zuid-Kivu heeft ongeveer 850.000 mensen gedwongen de regio te ontvluchten, van wie bijna 50 procent kinderen, zo meldt het Kinderfonds van de Verenigde Naties (Unicef) vrijdag. Sinds het begin van het jaar is ook het geweld tegen kinderen in de regio sterk toegenomen.

“Hun nood is immens en elke dag dat er geen krachtiger humanitaire respons komt, vergroot hun lijden”, waarschuwde Jean-François Basse, interim-vertegenwoordiger van Unicef in de Democratische Republiek Congo. “We hebben te maken met een ongekende crisis. Kinderen zijn het doelwit. Ze worden gedood, gerekruteerd, weggerukt bij hun familie en blootgesteld aan gruwelijk seksueel en fysiek geweld.”

De aanhoudende gevechten verstoren de humanitaire operaties aanzienlijk, aldus Unicef. De sluiting van de luchthaven van Kavumu, 25 kilometer ten noorden van Bukavu – de hoofdstad van Zuid-Kivu – en de sluiting van banken hebben de activiteiten ter plaatse verstoord en de distributie van hulp vertraagd.

De gezondheidssector kampt met overvolle ziekenhuizen en tekorten aan medicijnen en apparatuur. Meer dan 15 gezondheidszorgfaciliteiten zijn gedeeltelijk verwoest en sinds januari zijn er 377 gevallen van cholera gemeld, met een piek van 146 nieuwe infecties eind februari, volgens de VN-organisatie. 

Ook het onderwijs is getroffen: meer dan 1.000 scholen in de provincie zijn gesloten, waardoor bijna 300.000 leerlingen niet meer naar school kunnen. 

Als reactie op de situatie heeft Unicef de hulp aan kinderen en gezinnen in Zuid-Kivu opgevoerd. “We roepen alle partijen in het conflict op om de vijandelijkheden onmiddellijk te staken, kinderen te beschermen, het internationaal humanitair recht te respecteren en snelle, veilige en ongehinderde toegang tot humanitaire hulp te garanderen”, aldus nog Basse.

Sancties tegen Rwanda

De lidstaten van de Europese Unie hebben ondertussen een akkoord bereikt over sancties tegen Rwanda voor zijn steun aan de M23-rebellen in de Democratische Republiek Congo. Dat werd vernomen van een diplomatiek bron. Maandag zouden de ministers van Buitenlandse Zaken de sancties tegen een tiental personen officieel goedkeuren op een bijeenkomst in Brussel.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU hadden zich tijdens hun ministerraad in februari al gebogen over de vraag of de EU sancties moet opleggen aan Rwanda, dat de M23-rebellen steunt in hun territoriale opmars in Oost-Congo. Verschillende landen, waaronder België, willen al langer sancties tegen Rwanda en er werd dan ook verwacht dat er op zijn minst een politiek akkoord gesloten ging worden tijdens de Raad Buitenlandse Zaken in februari. Eén lidstaat, Luxemburg, gooide toen echter onverwacht roet in het eten. Het land wilde onderhandelingen tussen verschillende Afrikaanse landen afwachten.

Ondertussen zou er op diplomatiek niveau wel een akkoord zijn, en is Luxemburg dus bijgedraaid. Een bron wijst erop dat het Luxemburgse parlement zelfs een resolutie heeft goedgekeurd met de eis om de sancties goed te keuren. Er zou nu een lijst zijn opgesteld met de namen van een tiental mensen gelinkt aan het Rwandese regime, die maandag zou worden goedgekeurd. 

De lidstaten, het Europees Parlement en Europese diplomatieke dienst EEAS zijn bovendien voorstander van het opschorten van het omstreden memorandum met Rwanda over de toegang tot mineralen dat de EU vorig jaar sloot. Volgens Congo moedigt die overeenskomst de plunderingen van grondstoffen als nikkel, coltan en kobalt aan in het oosten van het land. 

Een Europese bron geeft nog aan dat de tekst niet meer is dan een intentieverklaring, die Rwanda niet heeft uitgevoerd. Maar hij heeft desastreuse effecten, want hij voedt de perceptie in Afrika dat de EU een verborgen agenda heeft, aldus de bron.  De Europese Commissie, en in het bijzonder haar Directoraat Internationale Partnerschappen onder leiding van de Belg Koen Doens, meent echter dat een opschorting contraproductief zou zijn. Eurocommissaris voor Handel Maroc Sefcovic wordt woensdag aan de tand gevoeld in de commissie Internationale Handel van het Europees Parlement. 

Ook de bevriezing van de EU-hulp aan de Rwandese troepen die Mozambique bijstaan in zijn strijd tegen het terrorisme in de provincie Cabo Delgado ligt al even op tafel. Niet het principe van die hulp, maar de timing van het overmaken van een volgende schijf staat ter discussie.