De Vlaamse regering is niet opgezet met het geld dat de Europese Commissie aan België wil geven voor de Green Deal. Een communautaire clash dreigt.
De Europese Commissie wil dat de Unie tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld wordt. Daarom stelde voorzitter Ursula von der Leyen en eurocommissaris Frans Timmermans begin december hun ambitieuze Green Deal voor. Om die energieomslag voor de meest kwetsbare gebieden te verzachten, voorziet de Commissie het zogenaamde Just Transition Fund ter waarde van 7,5 miljard euro. Een peulschil naar Europese normen, te meer omdat het onder de 27 lidstaten verdeeld moet worden.
‘Charles Michel’
Volgens de voorlopige voorstel van de Europese Commissie krijgt België 68 miljoen euro toegestopt. Datzelfde ontwerp voorziet dat het bedrag uitsluitend naar de provincie Henegouwen vloeit, met name naar de arrondissementen Doornik, Charleroi en Bergen. In die regio’s is er veel oude industrie en hoge werkloosheid.
De Vlaamse regering is er niet mee opgezet dat het geld uitsluitend aan de andere kant van de taalgrens terechtkomt. Ook het hinterland van de Vlaamse havengebieden zullen de energietransitie voelen en moeten geld krijgen om de overgang te verzachten, luidt het argument.
Vlaams minister van Klimaat Zuhal Demir (N-VA) had het begin deze maand daarom over de mean deal. Ook bij de andere meerderheidspartijen viel te horen dat de huidige verdeling door de regering niet wordt gesmaakt.
Binnen regeringsbronnen viel toen te horen dat de toewijzing van de budgetten niet toevallig is gebeurd. ‘Doornik, Charleroi en Bergen zijn niet toevallig gemeenten waar respectievelijk Marie-Christine Marghem, Olivier Chastel en George-Louis Bouchez liberale sterkhouders zijn. Europese Raad-voorzitter Charles Michel en premier Sophie Wilmès hebben hun werk goed gedaan’, klonk het.
Het lijkt erop alsof de Vlaamse regering de details niet van de hoofdzaken kan scheiden.
Vorige week stuurde Vlaams minister-president Jan Jambon een bezorgde brief naar voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. De brief, die Knack kon inkijken, vraagt dat de Commissie het voorstel herbekijkt zodat ook Vlaanderen kan genieten van de geldsom. ‘Ik kan alleen maar vaststellen dat het huidige voorstel (…) de uitdagingen waar Vlaanderen voor staat onvoldoende capteert’, aldus Jambon aan Von der Leyen.
Communautaire kwestie
Probleem is echter dat de Commissie op formele basis niet rechtstreeks onderhandelt met de verschillende gewesten. Wel wacht het op een gemeenschappelijk Belgisch standpunt, op basis waarvan het huidige voorstel met goedkeuring van het Berlaymontgebouw kan worden aangepast. Met andere woorden: Vlaanderen en Wallonië moeten het onderling eerst eens geraken over een aanpassing van de huidige verdeling. Voorlopig hebben er nog geen formele contacten plaatsgevonden tussen Vlaanderen en Wallonië.
Naar alle waarschijnlijkheid gebeurt dat in de schoot van het zogenaamde Directie-Generaal Europese Zaken, waar de gewesten, gemeenschappen en het federale niveau in unanimiteit tot een gemeenschappelijk Europees standpunt moeten komen. Gebeurt dat niet, dan blijft een formeel Belgisch standpunt ten aanzien van de Europese Unie uit.
Kortom, als de Waalse regering de 68 miljoen niet wil delen, dan blijft alles bij het oude. Op het kabinet van Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) wenst men nog niet te reageren op de kwestie. ‘Te vroeg’, klinkt het.
Verwarring
Opvallend: volgens De Tijd heeft het federale niveau al de vlucht vooruit genomen. Op autoriteit van Europese bronnen meldt de zakenkrant dat Sophie Wilmès intussen haar ‘expliciete goedkeuring’ heeft gegeven voor de huidige verdeling zonder rekening te houden met de Vlaamse positie.
Dat wordt op het kabinet van Wilmès evenwel tegengesproken. Ook bij de Europese Commissie hebben ze geen weet van die ‘goedkeuring’, verneemt Knack bij een goedgeplaatste bron.
Wel wordt binnen de Europese Commissie met verbazing gereageerd op de brief van Jambon. ‘Het gaat om een peulschil. Via de Innovatiefondsen, het Just Transition Mechanism en flexibele staatsteun valt er veel meer geld te rapen. Het lijkt erop alsof de Vlaamse regering de details niet van de hoofdzaken kan scheiden’, klinkt het. ‘Maar het staat België uiteraard vrij om een tegenvoorstel te doen. Als we daarmee akkoord gaan, is er geen enkel probleem.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
