Christian Leysen (Open VLD): ‘De Kamer doet aan sinterklaaspolitiek’

Open VLD-Kamerlid Christian Leysen maakt zich zorgen over de stroom genereuze wetsvoorstellen bedoeld om de gevolgen van de coronacrisis te verzachten. ‘Het is alle remmen los.’

E Er zijn terecht heel wat maatregelen genomen om de coronacrisis te bestrijden’, zegt zakenman- politicus Christian Leysen (Open VLD). ‘Maar mijn mond valt open als ik de wedloop zie, in de Kamer, om daar nog een schepje bovenop te doen. En terwijl je voor goede wetgeving normaal een paar maanden nodig hebt, worden wetsvoorstellen er tegenwoordig soms in twee weken doorgejaagd. Vaak gebeurt dat zelfs zonder de precieze budgettaire impact te kennen. “Niet nodig,” zeggen de indieners van die voorstellen, “dit is té belangrijk.” Het is alle remmen los.’

Aan welke wetsvoorstellen denkt u dan?

Christian Leysen: Neem het voorstel van Défi om de btw op zeep te verlagen. Nadat het in eerste lezing in de Commissie Financiën was goedgekeurd, heb ik er met veel moeite voor kunnen zorgen dat er een tweede lezing komt. Intussen heeft de FOD Financiën spontaan een advies opgesteld waaruit blijkt dat die btw-verlaging 124 miljoen euro per jaar zal kosten. Waarop de meerderheid, die het voorstel steunt, zegt: ‘Het wordt een tijdelijke maatregel, dan kost het maar 60 miljoen per jaar.’ Afwachten, dus. Maar het blijft absurd: niemand verdient nu meer geld dan de producenten van zeep en handgel. Het gaat bovendien zowel om zeep van Chanel als om waspoeder.

Om zulke dure grappen te voorkomen, heb ik een wetsvoorstel ingediend waardoor het mogelijk zou worden om al in een vroeg stadium bij het Rekenhof financieel advies in te winnen over wetsvoorstellen van parlementsleden. Vandaag kan dat alleen als je daarvoor een meerderheid vindt. Maar in de huidige politieke situatie, met een minderheidsregering en wisselende meerderheden in de Kamer, worden lastige vragen over de kostprijs van nieuwe maatregelen vaak weggewuifd. Als je alle voorstellen bij elkaar optelt die momenteel rondzweven in de Kamer, waarvan sommige al in een vergevorderd stadium, zit je zeker aan 2 miljard euro extra uitgaven. Zo is er een voorstel om elke burger een cheque van 200 euro helikoptergeld te geven, terwijl alle economen zeggen dat de Belgen hun geld nu juist oppotten en dat de spaarratio van 12 naar 20 procent is gestegen.

Waarom wordt niet standaard berekenend hoeveel een wetsvoorstel de schatkist zou kosten?

Leysen: Op begrotingsvlak heerst er cognitieve dissonantie in de Kamer. Men wil de realiteit niet onder ogen zien. Daarbij komt nog de wedijver, in het complexe en inefficiënte België, om de populairste maatregelen te nemen, onder het motto: straf, straffer, strafst. Iedereen wil subsidies geven aan iedereen. En de federale constructie, met de superkern, heeft natuurlijk ook geleid tot een vermenigvuldiging van kortetermijnmaatregelen. Elke partij in die kern moest iets hebben om mee uit te pakken, in een sfeertje van: geld lenen is toch gratis, dus wie maalt er om een paar honderd miljoen euro meer? Neem ook die gratis treinritten. Die maatregel is eigenlijk belachelijk. Hij is bedoeld om het binnenlandse toerisme te stimuleren, maar vanwege de volksgezondheid zul je die gratis ritten niet kunnen maken in augustus of in het weekend.

Het echte probleem, ten slotte, is het ontbreken van een langetermijnvisie op het economische herstel. Maar daartoe is de minderheidsregering-Wilmès vandaag natuurlijk niet in staat.