‘CD&V heeft gelijk: het stikstofakkoord moet heronderhandeld worden’

‘Het is onbegrijpelijk dat CD&V oproept om het eigen, magere, akkoord verder af te zwakken. Ze rijdt hiermee de landbouwsector verder de vernieling in’, schrijft Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen).

‘CD&V heeft niet goed onderhandeld over het stikstofakkoord,’ zei burgemeester Liesbeth Van der Auwera (Bree) in De Zevende Dag. Haar partij zou zich te snel neergelegd hebben bij een slecht compromis. Ik kan het niet meer met haar eens zijn. Maar in tegenstelling tot wat mevrouw Van der Auwera bedoelt, moeten we niet afzwakken, maar verbeteren en onze landbouwers klaarmaken voor de toekomst. Alleen op die manier kunnen we iets betekenen voor onze natuur én onze boeren. Niet door CD&V-recepten van de vorige eeuw te verpakken als oplossingen.

Huidig akkoord is een CD&V-akkoord

Het stikstofprobleem is niet nieuw. In 2014 onderhandelde toenmalig CD&V-minister Joke Schauvliege een eerste schamel akkoord om stikstof, een grote bedreiging voor onze natuur, te doen afnemen. Een akkoord zo zwak, dat het een kwestie van tijd was tot een stikstofarrest de regeling zou vernietigen, wat ook gebeurde.

In 2014 werden lijsten opgesteld van bedrijven die omwille van hun ligging geen toekomst meer hadden en zouden moeten uitdoven of grondig omvormen. Het plan strandde op een halfslachtige poging. In de eerst versie van de rode lijst uit 2014 stonden 135 bedrijven, dat werden er met wat ‘maatwerk’ 54. Het huidig stikstofakkoord pitste er nog enkele af: 41 bedrijven moeten definitief sluiten tegen 2025. Met jaren vertraging wordt het akkoord van de toenmalige CD&V-minister Joke Schauvliege uitgevoerd en krijgen de boeren – gelukkig – een financiële vergoeding. Iemand vragen zijn levenswerk stop te zetten, dat doe je immers niet zomaar. Het beleid van de voorbije Landbouwministers heeft onze boeren in deze positie gebracht, dat daar een warme sanering tegenover staat, is het minste wat we mogen verwachten.

Tsjevenstreek

Maar het verstand komt duidelijk niet met de jaren in dit dossier. Het is onbegrijpelijk dat CD&V oproept om het eigen, magere, akkoord verder af te zwakken. Ze rijdt hiermee de landbouwsector verder de vernieling in.

Experten vrezen dat de uitvoering van het huidig stikstofakkoord onvoldoende impact zal hebben. De effecten van de voorgestelde maatregelen werden gemodelleerd tot 2030 met de bedoeling om bij de overschrijdingen van de kritische drempelwaarden op de Europees beschermde natuur met 50 procent te verminderen. Over een langetermijnaanpak om alle Europees beschermde natuur tegen 2050 in een gezonde toestand te krijgen, is nog helemaal niet nagedacht. Met een nieuw zwak akkoord creëren we tegen 2030 nieuwe Averbodes die vandaag een vergunning krijgen en morgen moeten sluiten. CD&V die zich opwerpt als beschermer en redder van de boeren, draait hen een rad voor ogen en pusht hen richting zware investeringen, schaalvergroting en uiteindelijk… een rode stikstofkaart. Het is onbegrijpelijk dat een partij die zich voordoet als redder en beschermer van boeren hier geen gewetenswroeging over heeft.

Want laat één ding duidelijk zijn: er moét ingegrepen worden. Het stikstofbad in Vlaanderen is al jaren overvol. En dat lukt alleen met daadkrachtig beleid, niet met schrik voor de eigen achterban.

Een voedselstrategie voor Vlaanderen

Veel buitenlandse steden hebben het nochtans begrepen. Zij zoeken naar modellen om hun inwoners gezond, seizoensgebonden voedsel vanuit de buurt te serveren. Goed voor de consument én goed voor de boer die een eerlijke prijs krijgt voor zijn producten. Dat zie je in Montpellier waar scholen gezonde maaltijden aanbieden bereid met producten uit de buurt. Ook Barcelona zet in op korte keten met supermercado’s waar boeren uit de buurt hun afzetmarkt vinden. In eigen land zoeken lokale groene besturen in Gent, Oostende, Aalst en Leuven allemaal naar manieren om de link tussen consument en landbouwer te herstellen. Een verhaal dat alleen kan slagen met een duidelijke en uitgesproken visie. Met een duwtje vanuit Vlaanderen, zou het alvast veel makkelijker zijn.

En dat is mogelijk, de budgetten zijn er. Op dit moment loopt een openbaar onderzoek over het Vlaams Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Strategisch Plan (GLB), een plan goed voor 4,1 miljard euro dat cruciaal is voor de ontwikkeling van de landbouw in Vlaanderen. De wijze waarop deze budgetten ingezet worden zal dan bepalen of de doelstellingen inzake biodiversiteit, klimaat, erosie en waterkwaliteit in Vlaanderen gerealiseerd zullen worden. Momenteel zeggen alle experts echter dat de ambities veel te laag liggen om de noodzakelijke landbouwtransitie te maken.

Kersvers Landbouwminister Bouns heeft dus twee opties. Heronderandelt hij het stikstofakkoord, zet hij in op een veel straffer strategisch landbouwplan en kiest hij eindelijk écht voor de boeren en onze natuur? Of wordt hij de zoveelste oranje schijnminister van Landbouw?