‘CDH zet federale stoelendans in gang: maar voor welke bevoegdheden, en voor hoelang?’

Dat CDH een federale stoelendans in gang zet, terwijl de regering in lopende zaken is, daar heeft N-VA-Kamerlid Hendrik Vuye vragen bij. ‘Welke bevoegdheden kunnen ze nog uitoefenen?’

MR-fractieleider in het Waals Parlement Willy Borsus haalt krachtig uit naar PS en CDH die naar hartenlust ministerposten hebben gecreëerd in de Franstalige regeringen. Ook het dynamische Waals parlementslid Jean-Luc Crucke (MR) vindt het ongehoord om in tijden van economische crisis al die ministerposten te hebben. Dat niet langer één minister-president aan het hoofd staat van de Waalse regering en de Franse Gemeenschapsregering, is volgens Crucke een kaakslag voor diegenen die werken en belastingen betalen.

Crucke hekelt hiermee onder meer dat Paul Magnette (PS) minister-president wordt van de Waalse regering en Rudy Demotte (PS) van de Franse Gemeenschapsregering.

Tevoren waren beide mandaten toebedeeld aan Demotte. In totaal zijn er aldus 4 PS’ers minister-president, want ook Rudy Vervoort (Brusselse Hoofdstedelijk Gewest) en Fadila Laanan (Franse Gemeenschapscommissie) dragen deze titel.

Federale stoelendans

Dit nieuws maakt dat de stoelendans binnen de federale regering een beetje ondergesneeuwd geraakt, ondanks de zomerse temperaturen. Huidig vice-premier en minister van binnenlandse zaken Joëlle Milquet (CDH) verkast naar de Franse Gemeenschapsregering. Ze wordt er bevoegd voor Cultuur en Onderwijs, waardoor ze meteen de belangrijkste minister wordt van de Franse Gemeenschapsregering. De minister-president van deze regering, Demotte (PS), verbleekt in haar aanschijn, want hij heeft nauwelijks bevoegdheden.

Dat Milquet de overstap maakt van het federale niveau naar de Franse Gemeenschap, is een logische stap in een federaal land waar de klemtoon steeds meer komt te liggen bij de deelstaten. Milquet heeft het onderwijsdossier ook altijd van nabij gevolgd. Dat Milquet binnen de federale regering wordt vervangen, is een evidentie. De minister van Binnenlandse Zaken oefent belangrijke bevoegdheden uit, bijvoorbeeld inzake veiligheid en politie. Een federale regering zonder een minister van Binnenlandse Zaken is niet denkbaar.

Partijgenoot Melchior Wathelet wordt de nieuwe, zij het ontslagnemende, minister van Binnenlandse Zaken. Sedert de vorming van de regering Di Rupo in december 2011 was Wathelet staatssecretaris voor Staatshervorming, Leefmilieu, Energie en Mobiliteit. Een staatssecretaris is geen volwaardig minister. Hij wordt toegevoegd aan een minister. Zo was Wathelet toegevoegd aan minister van binnenlandse zaken Milquet voor de bevoegdheden Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en aan eerste minister Elio Di Rupo (PS) voor de bevoegdheid inzake Staatshervorming.

Welke bevoegdheden zal Fonck kunnen uitoefenen?

Nu kondigt CDH echter aan dat de bevoegdheden van gewezen staatssecretaris Melchior Wathelet zullen worden toebedeeld aan Catherine Fonck. Ook Wathelet wordt dus vervangen. Op heden is Fonck fractieleider van CDH in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Zij wordt nu bevorderd tot staatssecretaris. Maar welke bevoegdheden gaat deze nieuwbakken staatssecretaris eigenlijk uitoefenen? De federale regering is in lopende zaken, wat betekent dat er geen politieke beslissingen kunnen genomen worden. Een regering in lopende zaken kan, naar de woorden van gewezen eerste minister Yves Leterme (CD&V), ‘enkel op de winkel letten’. De winkel verbouwen of vernieuwen is echter uitgesloten.

In de praktijk wordt Fonck dan ook een staatssecretaris in lopende zaken zonder politieke bevoegdheden. Er is toch niemand die denkt dat Fonck bijvoorbeeld haar bevoegdheid inzake Staatshervorming zal kunnen uitoefenen in een periode van lopende zaken? Meer nog, haar eigen partij CDH is op heden gekant tegen elke verdere stap in de staatshervorming, maar hetzelfde CDH benoemt wel een kersverse staatsecretaris voor Staatshervorming.

Maar ook de andere bevoegdheden van Fonck stellen in lopende zaken niets voor. Neem bijvoorbeeld de vliegroutes van en naar de luchthaven van Zaventem. Begin juli stelde het kernkabinet van de regering Di Rupo vast dat het niet mogelijk was hieromtrent tot een consensus te komen. Dit dossier ligt dus stil. Maar welke bevoegdheden gaat Fonck eigenlijk uitoefenen? En tenslotte, hoe lang gaat Fonck daadwerkelijk staatssecretaris zijn binnen de federale regering? Enkele weken? Of wordt het toch een maandje?

Het kan anders

Had het dan anders gekund? Evident, en er zijn precedenten. Charles Michel (MR) was bijvoorbeeld minister van Ontwikkelingssamenwerking in de ontslagnemende regering Leterme. Toen Michel in 2011 werd verkozen tot voorzitter van MR, werd hij opgevolgd door staatsecretaris voor Europese zaken Olivier Chastel (MR). Er kwam echter geen nieuwe staatssecretaris voor Europese zaken, daar Chastel zijn bevoegdheden meenam en deze voortaan uitoefende als minister. Het kan dus ook anders.