Is het einde van Vivaldi in zicht of kunnen Bouchez en Rousseau de plooien alsnog gladstrijken? ‘De twee zijn van nature rechttoe rechtaan en hebben geen angst voor nieuwe verkiezingen’, zegt politoloog Carl Devos.
Hoogspanning – alweer – in de Wetstraat. Maandagochtend zei SP.A-voorzitter Conner Rousseau dat hij door toedoen van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez niet langer met de Franstalige liberalen rond de tafel wil zitten. Preformateurs Rousseau en Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert gingen maandagnamiddag naar koning Filip om hun ontslag aan te bieden, wat door die laatste werd geweigerd. Beide heren hebben tot en met woensdag gekregen om de plooien glad te strijken. Komt de SP.A terug op zijn ultimatum van zondag of doet Bouchez toch water bij de wijn? En is Lachaert ditmaal wel bereid om de MR te lossen? Knack vroeg tekst en uitleg aan politoloog Carl Devos (UGent).
De preformateurs hebben van het paleis twee dagen extra gekregen. Gelooft u dat het nog lukt?
Devos: De geschiedenis leert dat elke formatiepoging haar eigen crisis kent. Probleem is dat die ditmaal erg laat opduikt en ook draait om een specifieke partijvoorzitter die stevig op zijn stoel zit. Nu, ik sluit niet uit dat de SP.A alsnog op zijn stappen terugkeert, maar dan zal Bouchez met een duidelijke geste over de brug moeten komen.
Het is niet de eerste keer dat de SP.A en de MR niet door dezelfde deur kunnen. Is zo’n geste wel voldoende voor een stabiele regering?
Devos: De demarche van Rousseau komt inderdaad niet als een verrassing: binnen de SP.A bestaat al langer grote ontevredenheid over het optreden van Georges-Louis Bouchez. Herinner u de aanvaring die de twee enkele maanden geleden hadden waarna ze het bijlegden met een symbolisch rood en blauw glas Chaudfontaine. Die verzoeningspoging heeft de gemoederen even bedaard, maar heeft de spanningen over de inhoud van de gesprekken niet kunnen wegnemen.
Bouchez en Rousseau zijn van nature rechttoe rechtaan en hebben geen angst voor nieuwe verkiezingen.
Bouchez stelt natuurlijk alles in het werk om het regeerakkoord inhoudelijk zo rechts mogelijk te maken, terwijl de Vlaamse sociaaldemocraten daar niet van willen weten. In de laatste rechte lijn naar de regeringsvorming komen die politieke fricties vanzelfsprekend aan de oppervlakte, zeker tussen twee kersverse voorzitters die van nature rechttoe rechtaan zijn en geen angst hebben voor nieuwe verkiezingen.
Ook N-VA-voorzitter Bart De Wever klaagde steen en been over het optreden van Bouchez.
Devos: Bouchez komt afspraken niet na, verandert voortdurend van gedacht, organiseert een lek om daar vervolgens op te reageren… De Wever had gelijk, maar zijn uitspraken waren hard, luid én kwamen op een moment waarop hij met de liberale familie aan het onderhandelen was over een paars-gele regering. De frustratie over het optreden van Bouchez leeft eigenlijk bij alle partijen die met hem rond de tafel hebben gezeten. Ook bij CD&V hoor je dezelfde stemmen als bij SP.A, maar de christendemocraten doen dat niet openlijk omdat ze bang zijn voor nieuwe verkiezingen.
Heeft Bouchez zijn hand overspeeld als de SP.A voet bij stuk houdt en Lachaert de Franstalige liberalen loslaat?
Devos: Inderdaad, maar we moeten zien of het zover zal komen. Het was opmerkelijk dat Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert enkel te kennen gaf dat hij zijn opdracht aan de koning zou teruggeven als hij geen Vivaldi-regering op de been kan brengen. Hij zei echter niet dat hij onder geen beding de MR zou lossen. Zonder het expliciet te zeggen, geeft de Open VLD daarmee te kennen dat de voorwaarde om mét de MR te regeren niet langer geldt.
Tijdens de onderhandelingen over paars-geel wilde Lachaert de MR niet lossen. Zit hij met een geloofwaardigheidsprobleem?
Devos: Absoluut. Lachaert en zijn partij zitten diep in de problemen. Eigenlijk kunnen ze geen kant meer op. Nieuwe verkiezingen betekenen naar alle waarschijnlijkheid een catastrofe en besturen zonder MR en met de CDH zal op sociaal-economisch vlak een programma opleveren dat ongeveer even links is als de paars-gele tekst. Die werd door Lachaert nog als ‘communistisch’ weggezet. Voor CD&V zou een regering zonder de MR niet oninteressant zijn: de partij is in dat geval niet langer overbodig en ze wordt herenigd met haar politieke familie aan Franstalige zijde. Daardoor zouden de christendemocraten ook meer aanspraak kunnen maken op het premierschap, al zal de tweespalt in de partij daarmee niet verdwijnen.
Kan de Open VLD de ’16’ niet opeisen als ze in ruil de MR lost?
Devos: Dat zou zeer hard zijn, maar het is geen onrealistische piste. Vraag is vooral wat dat premierschap dan eigenlijk nog voorstelt. Met twaalf zetels en zonder familiepartner kan je moeilijk op de inhoud wegen, ook al lever je de eerste minister.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
