‘Cannabisclub Trekt Uw Plant: criminelen of rolmodellen?’

‘De gerechtelijke actie tegen Trekt Uw Plant (TUP) heeft een ongewild (maar wel voorspelbaar) positief neveneffect. Er lijkt plots een draagvlak te ontstaan voor de legalisering van cannabis, zeker als het over medicinaal gebruik gaat’, schrijft Karel Michiels. ‘Kan TUP daarbij een rolmodel zijn?’

Ik heb mij de voorbije weken vaak een geluksvogel gevoeld. Cannabis is voor mij een middel om de geest te verruimen of tot rust te brengen. Ik twijfel al lang niet meer aan de positieve effecten van het gebruik op mijn mentale en lichamelijke gezondheid, ook al wordt die overtuiging nog vaak op hoongelach onthaald. Meestal door dezelfde mensen die niet geloven dat ik door het leven stap zonder alcohol, koffie, energiedrankjes, vlees en reguliere medicatie.

Maar in vergelijking met de mensen die ik heb leren kennen in de nasleep van de TUP-affaire ben ik natuurlijk een luxeblower. Zij worstelen vaak al jarenlang met zware ziektes en aandoeningen: kanker, epilepsie, fibromyalgie, psoriasis, ziekte van Crohn, aids… Ze hebben de zwaarst mogelijke medicatie gebruikt, en daardoor geleefd als een zombie. Sommigen hebben zelfmoord overwogen, om toch maar verlost te worden van de helse pijnen en spasmen. Tot ze cannabis durfden gebruiken. Durven, niet omdat ze zelf te laf zouden zijn (het gaat hier om mensen die barsten van levenskracht en mentale weerbaarheid) maar uit schrik voor hun eigen overheid. Die blijft de plant consequent wegzetten als een ordinair ‘verdovend’ middel, een illegale drug die letterlijk met tak en wortel moet uitgeroeid worden. Zo zien talloze mensen de toegang tot hun medicijn ontzegd en op zijn minst zwaar bemoeilijkt. Ik noem dat criminele nalatigheid.

Voor u opwerpt dat ik mijn eigen cannabisgebruik probeer te rechtvaardigen op de rug van zieke mensen: het zijn net de medicinale krachten die mij in het verleden overtuigd hebben van de bijzondere kwaliteiten van deze plant. Enkele van mijn beste vrienden hebben dankzij cannabis al decennialang veel meer levenskwaliteit en zelfs levensjaren dan hen door de dokters ooit voorspeld is. Aart heeft een progressieve spierziekte die hem rond zijn 20ste al fataal had ‘moeten’ worden. Hij is nu 57. Peter zit met een ‘kapotte rug’ en leidt dankzij cannabis toch een volwaardig leven. Paul is intussen overleden aan een zeldzame bloedziekte maar zijn arts heeft hem gedurende twintig jaar op het hart gedrukt om vooral te blijven blowen, ook al wilde hij er verder niets van horen of mee te maken hebben. Hij zag dat Paul er goed bij vaarde en zoals het een goeie arts betaamt, wilde hij het medicijn zeker niet afkeuren. Iets met de eed van Hippocrates die hij nog ernstig nam.

Maar zo hebben veel van zijn collega’s het duidelijk niet begrepen, en al helemaal niet als ze politieke verantwoordelijkheid dragen. ‘Not evidence based,’ is het eerste excuus, en ze weten dat die wetenschappelijke bewijslast nog wel even zal uitblijven. Dat is namelijk het gevolg van de tweede uitvlucht om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen: cannabis is verboden. Daardoor kan en wil niemand wetenschappelijk onderzoek verrichten. Het is een vicieuze, kafkaiaanse cirkel. De hernieuwde war on drugs in dit land heeft ertoe geleid dat nu zelfs universitaire onderzoekers worden geviseerd omdat ze plantjes bestuderen. Het is alsof de politie plots zou binnenvallen bij een producent van homeopathische middelen. Ook niet ‘evidence based’ maar wel een miljardenindustrie.

De razzia bij Trekt Uw Plant was de zoveelste dure miskleun in deze zinloze, immorele oorlog. Sinds 2015 werden bestuurders en plantenverzorgers van de vzw geschaduwd en afgeluisterd. Bij de 18 invallen en huiszoekingen waren, verspreid over het hele land, vele tientallen agenten betrokken. De hele operatie moet de belastingbetaler een klein fortuin gekost hebben, nog los van de gerechtskosten en de 18 dagen opsluiting van drie ‘verdachten’. Hoeveel juist weigerde de woordvoerder van de politie tegenover een journalist bekend te maken, ook al beriep die zich rechtmatig op de openbaarheid van bestuur.

Intussen weten we dat de actie paste in een groot federaal onderzoek naar de activiteiten van zogenaamde growshops. Dat zijn winkels waar je materiaal kunt aankopen om zelf een kleine indoorplantage te installeren: lampen, afzuiginstallatie, filters… Niks spectaculairs, in essentie toebehoren die je ook voor andere tuinbouwactiviteiten kunt gebruiken. Maar als je dan toch een zak geld krijgt om een oorlog tegen drugs te voeren, zijn growshops uiteraard een gemakkelijk doelwit. En een handige manier om de onverlaten op te sporen die in die winkels ooit een lampje gekocht hebben. De klantenlijst van een growshop in Lommel lag aan de basis van enkele tientallen invallen en de absurde vernietiging van een handvol planten in kleinschalige groeiruimtes.

Terwijl de TUP-leden nog in de gevangenis zaten, viel de politie ook met groot vertoon binnen in een Waalse growshop en een aantal plantages. Daar zou de sector, in tegenstelling tot TUP, wel gelinkt kunnen worden aan het criminele milieu, maar is dat zo opmerkelijk? Uiteraard is die scheidslijn erg dun, het gaat om een verboden product. Maar zo kun je cannabis natuurlijk telkens weer in diskrediet te brengen. Zie je wel, allemaal misdadigers. Weg met die troep!

Tien jaar geleden kon er nog openlijk en volwassen gepraat worden over cannabis, het gedoogbeleid en een mogelijke legalisering. Maar sinds Bart De Wever er zijn stokpaardje van gemaakt, durft geen enkele politicus zijn of haar nek nog uit te steken. Durven, in dit geval wel omdat ze te laf zijn. En vooral onwetend. Het is intussen genoegzaam bekend hoe de war on drugs in de jaren 30 van de vorige eeuw tot stand is gekomen (in het hoofd van een gefrustreerde prohibitionist met racistische motieven) en sindsdien altijd een rechtse fetisj is gebleven. Terwijl geen enkel onderzoek ooit afdoende bewezen heeft dat cannabisgebruik schadelijk zou zijn voor de gezondheid.

Ach, ik heb die argumenten al zo vaak gebruikt, en ze worden internationaal ook al lang niet meer weerlegd. En toch blijven onze politici (en met hen nog altijd verbijsterend veel verstandige mensen in de media) zich op zuiver morele gronden verzetten tegen de maatschappelijke aanvaarding van cannabis. Ze kijken neer op iedereen die er een andere levenswandel op nahoudt dan zij, of zelfs maar een medicijn gebruikt dat hen niet aanstaat. Ze hebben er geen flauw benul van dat naast luxeblowers als ik massa’s gewone mensen cannabis en wietolie gebruiken en zelf aanmaken. Dat ouders hun terminale kinderen het medicijn zelf toedienen en schijnbaar wonderbaarlijke genezingen tot stand brengen, evidence based of niet. Dat mensen burn-outs en slapeloosheid bestrijden met wiet, en zoveel andere beschavingsziekten. You can fool some people sometimes but you can’t fool all the people all the time, zeker niet in het internettijdperk. Geen quote van Bob Marley overigens, wel van Abraham Lincoln, de Amerikaanse president die naar verluidt zelf ook wel een wietpijpje lustte.

Trekt Uw Plant is niet dood. De moeder en de comedian die als zware criminelen werden opgeleid, zijn gesterkt uit de cel gekomen. Gedragen door een golf van solidariteit en een toestroom van nieuwe leden zijn ze vast van plan om de strijd door te zetten. Het kan nog jaren duren voor hun zaak behandeld wordt maar in die uitdoofstrategie willen ze niet meestappen. Een nieuwe oogst zal nog wel even uitblijven maar als iemand weet hoe we de legalisering van cannabis netjes en transparant kunnen regelen, dan wel de ervaringsdeskundigen van TUP. Daar waren zelfs hun ondervragers het mee eens.