Cannabis: ‘Zelfs Antwerpen zal straks “slim” overstag gaan’

Geen flitse televisiestudio, maar een stijlvol auditorium net onder het bureau van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) was het decor voor een pittig debat over de nieuwe drugoorlog – zonet in het regeerakkoord op Antwerps recept ingeschreven. Ook Jan Nolf was erbij.

Een 80-tal magistraten, juristen en justitiemedewerkers dacht met de professoren Brice de Ruyver en Tom Decorte na over de zin en onzin van twee lijntjes in dat regeerakkoord.

Drugs blijven verboden, maar vooral: nu ook geen gedoogbeleid meer – zoals nochtans het College van procureurs-generaal dat in een omzendbrief uitwerkte. Tot de Antwerpse burgemeester en virtuele eerste minister Bart De Wever (N-VA) er anders over besliste.

‘De niet-problematische gebruiker is nog steeds geen prioriteit’ – stelde moderator Tom Van Wynsberghe, attaché van FOD Justitie (ondertussen ook aan de slag op het kabinet van Koen Geens) gerust.

Waterbedeffect

Decorte (UGent) benadrukte de kern van het debat: niet over het (algemeen erkend) gevaar van cannabis, maar de meest effectieve & efficiënte aanpak ertegen en in die strijd ‘value for money’ krijgen.

Cannabisverbod duwt de markt naar riskanter, sterke cannabis en met tal van vervuilingen: van schimmels en bacteriën naar glas en pesticiden, waarschuwt hij.

Professor Decorte wees op ‘de paradox van de repressieve benadering’: hoe groter de repressie, hoe groter de aantrekkingskracht voor criminelen. Het cannabisverbod is dus criminogeen: het kweekt gewelddadige beroepsboeven. Daarenboven krijg je een ‘waterbedeffect’: geografische verschuiving en gedaanteveranderingen van het zelfde fenomeen.

De facto is zero-tolerance-aanpak onmogelijk, want altijd kwestie van selectiviteit.

Geld dat naar repressie gaat, gaat niet naar inzet die wél evidence-based is. Bv. de 30 extra-politiemensen die burgemeester De Wever aankondigt zijn geen nieuwe aanwervingen, maar weggetrokken van elders.

Op lange termijn brengt zo’n niet-effectieve strijd het aanzien van politie en justitie in gevaar, besloot Decorte.

Een nochtans door griep geplaagde professor De Ruyver schoot onmiddellijk in actie tegenover het Nederlands ‘voorbeeld’: ‘van Nederland hebben we niéts te leren. Niets!’.

In Nederland gaat volgens De Ruyver 20 procent van de productie naar koffieshops en de rest naar het buitenland, dus regulering mist effect en iedereen raakt – of blijft – betrokken in het crimineel milieu.

Wat De Ruyver beweegt voor een voorzichtige bocht is wat hij de ‘buitenwereld’ noemt. We moeten ons ervan bewust zijn dat een wereldmarkt ons bedreigt.

De Verenigde Staten kunnen binnenkort wel plots een 180° bocht maken tegenover Reagan en Bush, weet De Ruyver.

Ook de conservatieve Spaanse regering zal ‘social clubs’ (met soms 7000 leden !) moeten stroomlijnen en reguleren in plaats van nog verder gewoon toe te zien. Ook Marokko overweegt legaliseren. We moeten ons daarenboven verwachten aan een recordproductie van opium en cannabis in Afghanistan. Afghaanse heroine gaat in de eerste plaats naar Europa.

De Ruyver stelt vragen bij de houdbaarheid van de Antwerpse aanpak: de Antwerpse korpschef van het parket vindt de lokale ‘War on Drugs’ al een te grote belasting op het functioneren van het parket.

Tegelijk biedt de veiligheidsspecialist van de regering (al sinds Guy Verhofstadt) aan Bart De Wever een uitweg. ‘Vergeet de besparing op Law Enforcement’, integendeel moet er meer controle komen, benadrukt hij.

Besluit van dat middagdebat: zich opsluiten in een debat van links tegen streng biedt geen perspectief. Het gaat helemaal niet om ‘vrijheid, blijheid’ en het ‘model’ van tabak of alcohol is helemaal geen voorbeeld.

Regulering is ook volgens professor Tom Decorte geen mirakeloplossing maar het lost wel problemen op die door het verbod veroorzaakt worden. Het gezondheidsperspectief is het allerbelangrijkste.

Was dat nu net niet de boodschap van Maggie De Block aan Bart De Wever? Zelfs Antwerpen zal dus straks ‘slim’ overstag gaan.