Campagne tegen haatspraak: ‘Geraken we samen eindelijk voorbij het wij-zij-denken?’

Naar aanleiding van de Internationale Dag voor de Mensenrechten gaat de No Hate Speech Movement in het verweer tegen haatspraak op de sociale media en haatmails. ‘Willen we samen een leefbare samenleving maken, dan moeten we op zoek gaan naar een respectabele manier om met elkaar in dialoog te gaan,’ schrijft Rachid Atia van het Minderhedenforum.

Gij blijft met jouw vuile bruine apenpoten van ons kleine kinderen hun Sinterklaas af, smerige jungle-bewoner! Zwarte circusaap… Een zwartgeblakerde luizenverzamelaar heeft hier niks te zoeken in ons land. Of toch… in een kot in de zoo van Antwerpen.

Slechts een greep uit de vele haatbrieven en haatmails die onze organisatie, het Minderhedenforum, met de regelmaat van de klok worden toegestuurd. Deze haatmail was specifiek geadresseerd aan Wouter Van Bellingen, directeur van het Minderhedenforum, naar aanleiding van de Zwarte Piet-discussie en werd door ons (helaas) in goede orde ontvangen.

Verbijstering

Vrijheid van meningsuiting is een fundamenteel en uiterst waardevol recht in onze democratische samenleving, daar zijn we allemaal het unaniem over eens. Maar haatmails en hatespeech op online fora gaan niet over het uitdragen van een mening, maar over het schaden van de waardigheid, over het ontmenselijken van personen of groepen. En helaas is er de trend waarbij meer en meer stereotyperende, discriminerende commentaren de online fora vervuilen en het sociaal weefsel van onze samenleving aantasten.

Onze samenleving bestaat uit verschillende soorten mensen met de meest uiteenlopende achtergronden. Onze steden evolueren naar ‘majority-minority cities’ zoals de academici ze benoemen. Wereldsteden zoals New York, Sao Paolo, Toronto of Sydney zijn reeds voorbeelden van ‘majority-minority cities’, steden waar de meerderheid van de bewoners uit een brede waaier van minderheden bestaat. Vandaag behoren Amsterdam, Rotterdam, Brussel maar ook Genk tot die categorie. De steden Antwerpen, Gent en Leuven zijn morgen aan de beurt. Een evolutie die niet te stoppen is en waar – tot spijt van wie het benijdt – niemand ook schuld aan heeft of de oorzaak van is. We zitten allemaal in het zelfde schuitje, maken allemaal deel uit van hetzelfde tijdsgewricht dat nu eenmaal door globalisering, migratie en superdiversiteit wordt gekenmerkt. Niks aan te doen, sorry.

Geraken we samen eindelijk voorbij het wij-zij-denken?

De nieuwe demografische realiteit die zich opdringt aan Vlaanderen vraagt om transitie, om verandering, om vooruitgang. Willen we samen een leefbare samenleving maken, dan moeten we op zoek gaan naar een respectabele manier om met elkaar in dialoog te gaan. Met boutades zoals ‘Hou je zwarte negroïde poten van de Vlaamse cultuur Wouter!’ komen we niet tot een waardevol debat. Is het niet de hoogste tijd om te erkennen dat onze samenleving nood heeft aan nuance, aan dialoog, aan wederkerigheid?

Nuancering. Dialoog. Wederkerigheid.

Integratie is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het is een pad dat we samen bewandelen, een proces dat stap-voor-stap verloopt. Echt naar elkaar luisteren, daar gaat het om. Zonder het eigen gelijk uit te dragen. Uitsluiting van groepen leidt naar segregatie. Segregatie leidt tot een samenleving waarin gedeelde waarden, een gedeelde ethiek en een gezamenlijke toekomst naar de achtergrond verdwijnen. Is het dat wat we willen?

Een superdiverse samenleving is geen gemakkelijke samenleving. Maar het is wel onze samenleving. Het is de samenleving waarin we onze kinderen en kleinkinderen zullen zien opgroeien, sporten, studeren, werken en liefhebben.

Welke erfenis geven we hen door, met welke denkbeelden voeden we hen op?

Beluister onze ‘no hate speech’-radiospots en kom naar onze Openforumdag, aanstaande zaterdag 10 december in deSingel te Antwerpen en laat er uw licht schijnen over de fundamenten van onze samenleving. Want we hebben iedereen nodig. En we hebben allemaal nood aan nieuwe antwoorden.

Rachid Atia