‘Buiten de terreur om is er nog een leven, een wereld om ons druk over te maken’

‘Ik laat me zeker geen schrik aan praten op een moment dat we vooral moed moeten tonen’, schrijft CD&V-voorzitter Wouter Beke na een bewogen week.

Woensdag 22 maart, omstreeks 17u. Ik was voor mijn sociale media een boodschap aan het schrijven. Dit na een bijzonder bewogen dag op ons partijsecretariaat, met veel emoties, maar paradoxaal genoeg vooral veel positiviteit. Hoop en verbondenheid: dat gevoel overheerste. Er waren slachtoffers op bezoek gekomen – ook iemand die zwaargewond bij ons binnengebracht was, en waarvan we toen niet wisten of hij het zou halen. Hij kwam ons opgelucht vertellen intussen alweer aan het werk te zijn. Nog elke dag nam hij de metro. Dat gaf sommige collega’s de moed om het zelf, misschien binnenkort, ook eens terug te proberen.

Slachtoffers, familieleden, toevallige voorbijgangers: er werd koffie gedronken met bekenden en onbekenden, in het Nederlands, het Frans, het Engels of een soort gebarentaal. Dat maakte van deze 22ste maart een hoopvolle en hartverwarmende dag. Ik was net bezig daarover wat te schrijven, toen het nieuws uit Londen me bereikte. Plots klonk mijn bericht me wel heel erg flets en naïef in de oren. Enkele honderden kilometers verderop werden mensen genadeloos gedood, en ik had het over hoop. Even overwoog ik het toch maar achterwege te laten. Maar zou dat niet juist toegeven zijn aan de terreur?

Die woensdagavond bracht me in een zoveelste paradoxale situatie deze week — en het was nog maar dag drie. De week had nog meer tegenstrijdigheden voor ons in petto. Wat we te zien kregen, is niets om trots op te zijn. Want donderdag was er de mogelijk verijdelde aanslag in Antwerpen. Gevolgd door een persconferentie vol onzekerheden, “om de mensen gerust te stellen”. ’s Avonds het bericht van alweer 250 doden op de Middellandse Zee, enkele dagen nadat een staatssecretaris een levensreddende NGO criminaliseerde – dank aan premier Charles Michel om daar even de puntjes op de i te zetten. Een afgevoerde discussie over de noodtoestand werd heropend op de dag van de herdenking, terwijl de slachtoffers zelf boodschappen van hoop de wereld in probeerden te sturen. In de gemoederen van het debat gaat telkens weer de nuance verloren.

Wat er in Antwerpen gebeurd is mogen we niet minimaliseren. Men rijdt niet rond met een riot gun in de wagen om een ijsje te gaan afdreigen op de Meir. De ordediensten hebben schitterend werk geleverd door zo alert te reageren. Dat betekent dat ons veiligheidssysteem werkt. Toch leeft de angst onder de bevolking verder. Zeer begrijpelijk. De vraag is alleen: gaan we die angst voeden, of pikken we de draad van het leven weer op? De houding van politici is hierin cruciaal.

Laat onze veiligheid en bescherming over aan leger en politie – zij hebben alweer bewezen dat vertrouwen te verdienen. Maar als politici moeten wij verder durven gaan. Perspectief bieden en oplossingen van binnenuit geven. Door mensen bang te maken, groepen te stigmatiseren en overal vijanden te zien, los je niets op. De verrottingsstrategie waaraan sommige politici vandaag kostbare energie verspillen, drijft deze samenleving nog verder uit elkaar. Veel meer dan terreur kijk ik vol vrees naar de gevolgen die dit zal teweegbrengen.

22 maart mogen we niet minimaliseren. Nu niet, nooit niet. Nog elke dag zie ik de beelden van Maalbeek voor mij – ik zie ze als ik voorbij de ingang van het metrostation loop, of onze cafetaria binnenwandel. Het is het meest afschuwelijke waarmee ik in dit leven al ben geconfronteerd geweest, en ik weet dat de herinneringen niet meer weg zullen gaan. Maar ik weet ook dat elke dag 40 landgenoten sterven door tabak. Dat dagelijks 3 Vlamingen zelfmoord plegen. En dat de minister van mobiliteit zopas nog tevreden meedeelde dat vorig jaar “slechts” 320 Vlamingen stierven in het verkeer – reken maar eens uit hoeveel aanslagen op een mensenleven dat wel zijn. Ik vraag dus niet om te relativeren, want daar is de gruwel te groot voor. Maar ik vraag wel om ons perspectief te bewaren. Buiten de terreur om is er nog een leven, een wereld om ons druk over te maken. Een samenleving die nog zwaardere katten te geselen heeft dan deze waar we nu met ons vergrootglas op zitten. En die, als we niet opletten, ons nog zeer duur zullen komen te staan.

Daarom deze oproep aan de coalitiepartners en collega-politici: er is nog nooit een aanslag verijdeld door boerkiniverboden op het strand, of door burgerschapsproeven voor mensen die hier geboren en getogen zijn. En al zeker niet door bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. Ik steek mijn hand ervoor in het vuur dat dat ook zo blijft. Maar mocht het toch het geval zijn, dan organiseer ik persoonlijk een persconferentie om hiervoor genade te vragen.

Tot dan behoud ik voor mezelf het recht om me samen met mijn partij te focussen op oplossingen die het samenleven bevorderen, in plaats van ons elke dag nog wat verder uit elkaar te laten drijven. En ik laat me al zeker geen schrik aan praten op een moment dat we vooral moed moeten tonen. Ik hoop dat ik hiervoor op u kan rekenen. Of zoals ze dat in Londen heel pragmatisch samenvatten, op ‘onze’ 22ste maart: ‘keep calm, and carry on’.