Op 26 april heeft de Brusselse correctionele rechtbank zes Russische inlichtingenofficieren en een Belgische ex-consul veroordeeld tot gevangenisstraffen van één jaar met uitstel tot vijf jaar. Knack kon het vonnis inkijken.
‘De handelingen van Pol G. op verzoek van Oleg B., Viktor E., Anatoly R. en Valeriy S. zijn uiterst ernstig want ze waren doorslaggevend voor de inplanting van inlichtingenagenten in de Belgische samenleving’, klinkt het streng in het vonnis. De veroordeling van de zeven beklaagden is uitzonderlijk, aangezien spionagezaken in België haast nooit voor de rechtbank komen.
Voormalig consul Pol G. (87), die in Zuid-Frankrijk woont, werd door de rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van één jaar met uitstel en een boete van 6000 euro. Het Federaal Parket had vijf jaar gevangenisstraf met uitstel gevraagd, zijn advocaat had gepleit voor een eenvoudige schuldigverklaring. Bij het bepalen van de strafmaat hield de rechtbank onder meer rekening met het feit dat de ernstigste feiten al van lang geleden dateerden én dat Pol G. goed had samengewerkt met politie en Staatsveiligheid.
Het spionnenkoppel -enkel gekend onder hun valse identiteiten Maurice Engels Gorman en Irène Rousseau Barros– kreeg elk vijf jaar cel en een boete van 12.000 euro, net als de Russische inlichtingenofficieren Oleg B. en Viktor E. De Russen Anatoly R. en Valeriy S. ten slotte kregen een gevangenisstraf van 30 maanden en 6000 euro.
Het federaal parket vervolgde de zeven voor valsheid in geschrifte, omkoping, meedelen aan een vreemde mogendheid van inlichtingen die geheim moeten worden gehouden, én vereniging van misdadigers. Het proces ging begin maart van start.
Politieroman
‘Dit is een atypisch dossier, een politieroman waardig’, zei de procureur toen tijdens haar vordering. ‘Het is zoals in de Franse spionageserie Le Bureau des Légendes, maar dan in het echt. Valse documenten worden aangeleverd in het kader van een KGB-programma om inlichtingenofficieren te voorzien van een complete legende, een fictieve identiteit inclusief stamboom.’
Het onderzoek door het federaal parket ging in 2012 van start na een melding van de Staatsveiligheid. De inlichtingendienst reconstrueerde in verschillende nota’s een onwaarschijnlijk spionageverhaal waarin Maurice en Irène centraal staan. Volgens de Staatsveiligheid en het federaal parket gaat het in feite om ‘illegalen’, 007-jargon voor de meest geheime categorie inlichtingenofficieren. Omdat ze werken onder een nauwelijks te kraken cover, kunnen illegalen jarenlang ongemerkt hand- en spandiensten leveren. Cruciaal daarbij is een geloofwaardige legende. En daarbij speelde België een hoofdrol.
Begin jaren negentig werden de valse identiteiten van Maurice en Irène -zogenaamd geboren in 1964 en 1972- ingevoerd in het Belgische bevolkingsregister. Dat gebeurde door twee Belgische diplomaten, op de consulaten in Rome en Casablanca. Eerder waren de stambomen van de twee Russen al in Latijns-Amerika op een uitgekiende manier vervalst door de KGB. De voormalige Rome-consul is intussen overleden.
Frauduleuze intentie
De feiten waar de rechtbank eind april uitspraak over deed, dateren van 25 augustus 1987 -de aankomst van Pol G. in Casablanca als Belgisch consul- tot 24 juni 2014 -de laatste dag dat een identiteitsbewijs van Maurice Engels Gorman geldig was.
Volgens de rechter heeft Pol G. ‘gebruik gemaakt van valse stukken met de frauduleuze intentie om een volledige Belgische identiteit te creëren’ voor Maurice en Irène en om ‘hun echte identiteit als Russische inlichtingenofficieren te verbergen’.
Voorts zou de ex-consul 150.000 frank (3.718 euro) hebben aanvaard in ruil voor het aanmaken van valse paspoorten. Bovendien heeft Pol G. volgens de rechter microfiches overgemaakt aan twee Russische spionnen met daarop een lijst met personen die in België geen visum mochten krijgen, hoewel het document strikt voor intern gebruik bij Buitenlandse Zaken bedoeld was.
In het vonnis staat ook dat Maurice en Irène in 2000 in Elsene trouwden, twee kinderen kregen en midden jaren negentig in Italië een verblijfsvergunning kregen. In 2006 zouden ze, volgens een achtergelaten brief, verhuisd zijn naar Brazilië.
Adres spionnen niet gekend
Tijdens zijn verhoor preciseerde Pol G. dat hij had gehandeld in de hoop op betere contacten en relaties met de USSR in volle periode van toenadering met het Westen. Maar volgens de rechter speelden meer motieven: ‘De échte intentie van Pol G bij het overmaken van documenten had noodzakelijk een lucratief doel.’
De zes Russen werden bij verstek veroordeeld, onder meer voor gebruik van valse stukken en vereniging van misdadigers. Hun adres is bij Justitie niet gekend. De kans dat ze hun gevangenisstraf in België zullen uitzitten, is dan ook bijzonder klein.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
