Brugpensioen op 50 is geen optie bij sluiting Ford Genk

De slachtoffers van de sluiting van Ford Genk verdienen alle mogelijke hulp en sympathie maar brugpensioen op 50 is het summum van onverantwoordelijkheid.

Vice-premier en minister van Pensioenen Alexander De Croo verzet zich formeel tegen brugpensioen op 50 voor werknemers van Ford Genk. Minister van Werk Monica De Coninck zet echter de deur al méér dan op een kier. Ook gewezen eerste minister Jean-Luc Dehaene pleit in het kader van het drama Ford Genk voor brugpensioen op 50.

Er moet en kan veel gedaan worden om de schok van deze sluiting op te vangen. Hoezeer het ook alle hens aan dek moet zijn om de Genkse regio en Limburg in het algemeen te steunen, opnieuw opteren voor brugpensioen op 50 zou echter een dramatische vergissing zijn.

Het recente rapport van de Vergrijzingscommissie en het eveneens recente boek De Perfecte Storm van de Gentse economen Koen Schoors en Gert Peersman laten er niet de minste twijfel over bestaan: de tsunami van de vergrijzingskosten bereikt stilaan maar zeker de Belgische kust.

Beide documenten geven ook duidelijk aan dat deze tsunami niet enkel sneller aan land zal komen maar bovendien ook nog eens met een veel grotere kracht zal toeslaan dan tot nu toe gemeenzaam werd aangenomen. De naoorlogse generaties leggen via deze vergrijzingskosten een gruwelijke last op aan de generaties die er zitten aan te komen.

Een gevaarlijk maatschappelijk conflict tussen generaties broeit hier. De indijking van de vergrijzingsvloedgolf kan nauwelijks van belastingverhogingen komen om de doodeenvoudige reden dat die in België al rond de 50% van het BBP opslokt. Die druk nog hoger opdrijven, zal de economische groei steeds meer in de wielen rijden. Ook de stijging van de overheidsschuld tot opnieuw 100% van het BBP fnuikt die groei.

Economisch onderzoek toont aan dat eens de schuldratio boven 90% van het BBP gaat uitsteken er bijna automatisch een aanzienlijke neerwaartse impact op de economische groei ontstaat. Nochtans is net economische groei dat wat nodig is om de vergrijzingstsunami op een maatschappelijk verantwoorde manier op te vangen. Ook dar zijn de Vergrijzingscommissie en Schoors & Peersman het over eens.

Economische groei komt er via meer inzet van arbeid en hogere productiviteit. Voor dit laatste zijn investeringen en stimulerend ondernemingsklimaat nodig. De andere pijler van economische groei, nl. verhoogde inzet van arbeid, vereist grondige veranderingen in de organisatie van onze arbeidsmarkt en zeker ook een substantiële verlaging van onze loonkosten (niet van het netto-loon van de mensen!).

De cijfers inzake tewerkstellingsgraad (% van de beroepsbevolking effectief aan het werk) geven aan hoe slecht België op dit vlak presteert. Midden dit jaar was in België 61,8% van de beroepsbevolking aan de slag tegenover 75,1% in Nederland en 72,7% in Duitsland. Spanje en Italië scoren nog een stuk slechter dan België met 55,7% resp. 57,1%. Heel opvallend is dat België ook maar heel moeizaam en minimaal vooruitgang boekt op het vlak van de tewerkstellingsgraad. Tussen 2000 en 2012Q2 ging het van 60,5% naar 61,8% terwijl bijvoorbeeld Duitsland over dezelfde tijdspanne opveerde van 65,6% naar 72,7%.

België gaat qua tewerkstellingsgraad echter helemaal uit de bocht op het vlak van de oudere werknemers. Wederom midden dit jaar haalde België voor de 55-64-ers een tewerkstellingsgraad van 37,3% tegenover 45,8% als gemiddelde voor de ganse eurozone. Duitsland haalt voor de ouderen een tewerkstellingsgraad van 57,7% en Nederland één van 53,7%. Zelfs Spanje doet hier beter dan wij met 43,6%. Italië zit in ons sukkelstraatje met 36,6%.

Brugpensioen op 50 staat volkomen haaks op de noodzaak om hogere graden van tewerkstelling te halen, zeker onder het oudere gedeelte van onze bevolking. Enkel door fors verhoogde inzet van oudere werknemers kan de economische groei opgetild worden naar niveaus noodzakelijk voor de opvang van de vergrijzingstsunami. Hogere tewerkstelling, zeker ook voor ouderen, versterkt het economisch draagvlak, leidt tot hogere inkomsten voor de overheid en reduceert ook nog eens de overheidsuitgaven. De uitgaven voor brugpension beliepen vorig jaar 1,6 miljard euro.

De argumentatie dat er voor de oudere werknemers geen jobs zijn, snijdt geen hout. Het is immers absoluut fout er van uit te gaan dat het volume aan jobs beschikbaar in de economie een vast en onveranderlijk gegeven is. Haal de loonkosten naar beneden, verhoog de mobiliteit van werknemers en zorg voor een deugdelijk investeringsklimaat en het aanbod van jobs zal sterk toenemen. Veel bedrijven zijn trouwens erg geïnteresseerd in wat oudere werknemers gegeven de grote ervaring die ze met zich meebrengen. Hun tewerkstelling moet echter letterlijk betaalbaar zijn.

Er zijn nog duizenden vacatures in Limburg. Vanuit de bouwsector zelf stelt men voor bijscholingen voor Ford-werknemers te willen organiseren. De VDAB kan naar Limburg toe zeker nog meerdere tandjes bijsteken. Het zal tijd vergen en veel inspanningen maar voor de zwaar getroffen werknemers van Ford Genk zullen er bij voldoende en verstandige inzet vanwege het beleid zeker alternatieven voor brugpensioen op 50 opduiken.

Bovendien moeten verantwoorde beleidsmakers ook in acute crisismomenten zoals nu rond Ford Genk de moed blijven opbrengen om ook voorbij deze crisis te kijken. Brugpensioen op 50 is korte termijn politiek waar op termijn de ganse gemeenschap het slachtoffer van wordt, inclusief Limburg.