Terwijl een resem grote bouwbedrijven hun werven hebben stilgelegd, blijven veel kleinere aannemers doorwerken. ‘Dat houdt niet alleen gezondheidsrisico’s in, ze gebruiken ook al onze bouwmaterialen op’, klinkt het.
Veel mensen verbazen zich erover dat bouwwerven in tijden van semi-lockdown gewoon blijven doorgaan. Op sociale media circuleren tientallen berichten van Vlamingen die vanop hun ophokplek zien hoe werklieden zonder afstand te houden zware bouwmaterialen dragen, met vier uit een bestelbusje stappen of schouder aan schouder zitten te schaften.
Van de overheid mogen bouwbedrijven voorlopig gewoon blijven werken, maar dan wel op voorwaarde dat de werklieden te allen tijde de voorgeschreven anderhalve meter afstand houden.
‘Veel hangt af van het soort werk dat er wordt gedaan’, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van sectororganisatie Bouwunie, waar de vragen van aannemers en andere werkgevers uit de sector dezer dagen binnenstromen. ‘Om een raam te plaatsen, bijvoorbeeld, moet je met twee zijn en daarbij is het ook moeilijk om afstand te houden. Maar daarnaast zijn er wel degelijk taken die je alleen of met de voorgeschreven afstand kunt uitvoeren.
‘Sommige aannemers hebben het werk zo georganiseerd dat hun werknemers elk op een andere verdieping van een bouwproject of zelfs op een andere werf werken. Er zijn er ook die een deel van hun personeel op non-actief hebben moeten zetten om sociale afstand te kunnen garanderen.’
Over een dikke week is het beton op en zullen alle aannemers wel moeten stoppen met werken.
Ook het vervoer zorgt vaak voor problemen. Normaal rijden werklui samen naar een werf, maar in een bestelbusje of werfwagen is het zo goed als onmogelijk om anderhalve meter afstand te houden. Werknemers elk apart op pad sturen, is ook al niet evident.
‘Vorige week had ik een aannemer aan de lijn die dertig mensen in dienst heeft en over veertien bestelwagens beschikt’, vertelt Waeytens. ‘Omdat ze nu niet met twee in dezelfde wagen mogen, kan hij maar veertien mensen aan het werk houden en heeft hij de rest naar huis moeten sturen. Misschien dat er in zo’n geval nog wel een paar met hun eigen auto naar de werf kunnen rijden, maar in onze sector zijn er blijkbaar heel wat werknemers zonder rijbewijs.’
Nu is het zeker niet zo dat alle bouwondernemers perse aan de slag willen blijven. Sommigen werken vooral verder omdat ze door hun opdrachtgevers onder druk worden gezet. De angst voor schadeclaims zit er bij velen diep in.
‘Er zijn inderdaad opdrachtgevers die hun aannemer smeken om door te gaan’, zegt Waeytens. ‘Vandaar dat er de voorbije dagen bouwondernemers waren die opriepen om de hele sector stil te leggen. Dan zou er tenminste duidelijkheid zijn.
‘Aan de andere kant zijn er ook bouwbedrijven die zich sterk maken dat ze alle veiligheidsmaatregelen kunnen respecteren en die echt verder willen blijven werken. Ook al omdat ze de vaste kosten niet zouden kunnen dragen in het geval van een wekenlange sluiting. Wordt de hele bouw stilgelegd, dan moeten er ook in één keer 200.000 werknemers gaan stempelen. En dan heb ik het nog niet over alle zelfstandigen die zonder inkomsten vallen.’
Solidariteit opbrengen
Toch sloten een paar grote bouwondernemingen afgelopen week op eigen initiatief hun werven af. Een ervan is de West-Vlaamse Groep Huyzentruyt, die zo’n 500 werven over heel Vlaanderen heeft.
‘Om te beginnen vonden wij het moeilijk om de voorgeschreven sociale afstand te garanderen’, zegt ceo Thomas Van Poucke. ‘Als we een ploeg metselaars honderd kilometer verderop naar een werf sturen, zitten zij een uurlang samen in de bestelwagen. Dat mag dus niet meer. Onze werfleiders, die een tiental werven per dag bezoeken, komen dan weer met ontzettend veel mensen in contact en zijn zelf ook een potentiële bron van besmetting. Dat is een van de belangrijkste redenen waarom we onze verantwoordelijkheid hebben genomen.’
Wat ook heeft meegespeeld, is de verwachting dat de sector straks vanzelf zal stilvallen omdat er simpelweg geen bouwmaterialen meer voorhanden zijn. ‘Voor ons was het vorige week al duidelijk dat de levering van de nodige materialen onvermijdelijk zal stoppen’, zegt van Poucke. ‘In Italië en Frankrijk worden fabrieken stilgelegd die producten maken die niet essentieel zijn.
‘Onze onderaannemers geraakten ook steeds moeilijker aan beton. Veel cement, de belangrijkste grondstof voor beton, komt uit Polen en Frankrijk, twee landen die in lockdown zijn. Maar ook tegels, die vaak vanuit Turkijke over Italië naar België worden vervoerd, worden schaars. Daarom vonden wij het verstandiger om het werk neer te leggen en over een aantal weken op een degelijke manier weer op te starten.’
Wel vrezen Van Poucke en andere grote bouwondernemers dat een vlotte heropstart moeilijk wordt als zoveel aannemers (en onderaannemers) nu blijven doorgaan. ‘Wie nog blijft werken, brengt onze hele sector in de problemen’, zegt Van Poucke. ‘Ze gebruiken al onze voorraden bouwmateriaal op en dat zal de heropstart van de hele sector straks enorm bemoeilijken en vertragen. En waarom? Over een dikke week is het beton toch op en zullen ze noodgedwongen moeten stoppen. Ik begrijp natuurlijk dat sluiten financiële gevolgen heeft, maar nu moet iedereen een beetje solidariteit opbrengen.’
Vandaag liet ABVV Bouw weten dat het ‘de moedige en radicale maatregelen van een aantal grote bouwondernemingen, die er spontaan voor kozen om alle activiteiten stop te zetten’ toejuicht. ‘Ook andere kleinere bedrijven laten het gezond verstand spreken’, staat in het persbericht te lezen. ‘Zo vermijden ze dat hun werknemers onverstandige risico’s nemen en wachten ze op het einde van de pandemie om hun activiteiten, onder de best mogelijke omstandigheden, te hervatten.’
Up-to-date overzicht: alles wat u moet weten over de coronacrisis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
