‘Bibliotheken en e-boeken: een dure flop’

Het e-bookproject in de Vlaamse bibliotheken is stopgezet. ‘800.000 euro aan belastinggeld weggegooid in tijden van besparingen’, schrijft Bart Caron, die de boekensector oproept om te kijken naar de muziekindustrie. ‘Spotify en iTunes zijn er ook geen dag te vroeg gekomen, maar jaren te laat.’

Hoeveel is 800.000 euro in de cultuursector waard? Het is de voorlopige, nog niet afgerekende kost van het e-bookproject in de Vlaamse Openbare Bibliotheken. Veel geld? Besef dat dit is een proefproject is dat op 1 mei, na amper 12 maanden stopgezet wordt. Is het niet hemeltergend? Vaststellen dat een minister pleit voor veel meer innovatie (o.a. digitaal) in de bibliotheken, deze mislukte ‘realisatie’ moet aankondigen.

Weggegooid geld

800.000 euro gespendeerd belastingsgeld voor 4.000 gebruikers die samen 10.000 boeken leenden. In 10 maanden. 200 euro per gebruiker of 80 euro per gelezen boek. Behoorlijk veel geld. De 215 deelnemende lokale bibliotheken hebben 212.000 euro van die kost gedragen. Je kan er een hele bibliotheekcollectie voor kopen met 40.000 titels. Weggegooid geld in tijden waarin bibliotheken al moeten inleveren. Droefnis overvalt me.

Het proefproject starte al in 2009. Vijf jaar later staan we nergens. Is het wel goed begeleid en gecoacht door opdrachtgever Bibnet? Dat mag wel eens onder de loep worden genomen. Ook met geld voor cultuur ga je efficiënt om. Aldaar zegt men dat de leverancier van de lees-app in de fout is gegaan. De app was niet stabiel, liep soms vast en soms verscheen de tekst niet. De toegang was complex, Daarenboven draaide die enkel op tablets, niet eens op e-readers.

Boekensector vreesde omzetverlies

De boekensector heeft heel goed meegeholpen om het project te doen mislukken. Uit schrik voor omzetverlies uiteraard. Begrijpelijk, maar dom. Men zou bij boek.be moeten weten dat verstokte lezers, althans zij die dat doen op hun reader op tablet, best de weg kennen naar de tienduizenden boeken die ze kunnen downloaden, misschien illegaal, misschien niet. Who cares.

Amper 400 titels kon de lezer downloaden via het e-bookplatform van de bib, terwijl er in Vlaanderen jaarlijks een veelvoud aan nieuwe titels wordt uitgegeven. Een magere selecties, die eerder op literaire anorexia gelijkt. Dan is de weg naar illegale download veel interessanter en boeiender. Ik zou het ook doen.

Heeft televisie de voetbalstadions doen leeglopen?

Spotify en iTunes zijn er ook geen dag te vroeg gekomen, maar jaren te laat. Zouden de uitgevers daar even willen bij stilstaan aub? Dan moeten ze straks niet komen klagen dat ze de trein hebben gemist. Het is bekend nietwaar, boekenleners zijn ook grote boekenkopers. Wie van het tegendeel overtuigd is, is als voetbalbonzen die dachten dat meer voetbal op televisie, gratis bovendien, de stadions zou doen leeglopen.

En ongetwijfeld is de prijs voor legale download via de openbare bibliotheek, via de bib, nl. 5 euro voor 3 boeken, gewoon te hoog. Zo hoog omdat de uitgevers pas na lang en moeizaam onderhandelen akkoord gingen.

Er komt een nieuw platform. Eindelijk zal bekeken worden of er niet kan worden samengewerkt met het succesvolle en goed draaiende Nederlandse biliotheek.nl. Een beetje laat nietwaar? Vlaams-Nederlandse samenwerking

Niettemin mogen we hopen dat er in 2016 een nieuwe e-bookplatform komt in de Vlaamse bibliotheken. Performant en inhoudelijk rijk, technologisch op niveau en betaalbaar.