Betonstop: Open VLD stelt streefdoel tegen 2025 in vraag

Bart Tommelein (Open VLD) denkt dat het quasi onhaalbaar is om het ruimtebeslag tegen 2025 van gemiddeld 6 hectare per dag te halveren naar 3 hectare. Nochtans maakt die doelstelling deel uit van de zogenaamde betonstop. ‘We moeten realistisch zijn: de mensen gaan dit niet pikken.’

‘Ik houd vast aan de principes van de betonstop. Tegen 2040 moet het netto ruimtebeslag nul hectare per dag bedragen. Maar de realiteitszin gebiedt me om de halvering van het ruimtebeslag tegen 2025 in vraag te stellen.’

Bart Tommelein, Oostends burgemeester en Open VLD-lijsttrekker voor het Vlaams Parlement, betwijfelt openlijk het financieringsplaatje van de betonstop. Volgens die betonstop – officieel Beleidsplan Ruimte Vlaanderen – zullen eigenaars voor de volledige 100 procent vergoed worden voor de actuele verkoopwaarde wanneer hun bouwgrond plots een andere bestemming krijgt.

Tommelein neemt de streefdoelen van zowel Groen, SP.A als die van coalitiepartner CD&V op de korrel. ‘Het gemak waarmee zij praten over het neutraliseren van bouwgronden verbaast me’, zegt hij.

Zo wil Groen tegen 2025 de helft van de onbebouwde gronden binnen woongebied herbestemmen naar open ruimte. SP.A wil tegen datzelfde jaar zelfs 25.000 hectare bouwgrond neutraliseren. Dat terwijl het totaal juridisch aanbod aan onbebouwde gronden ongeveer 45.000 hectare bedraagt.

Maar ook CD&V blijft ambitieus. Zo herhaalde minister van Omgeving Koen Van den Heuvel (CD&V) maandag op het VRT-programma Iedereen Kiest dat hij het gemiddelde dagelijkse ruimtebeslag wil halveren tegen 2025. Tegen dat jaar mag er volgens CD&V maximaal 3 hectare per dag aan open ruimte worden ingepalmd. Dat scenario stond al in de oorspronkelijke strategische visie van de betonstop in 2016.

Tommelein stelt zich grote vragen bij die pistes. ‘Zo zal het SP.A-plan minstens 7,2 miljard euro kosten. En dat op een totaalbudget van 44 miljard euro van de Vlaamse regering. Tegelijkertijd wil iedereen investeren in onderwijs, welzijn, noem maar op. Kan iemand mij vertellen hoe men dat wil doen?’

Meerwaarde

Ook N-VA krijgt een sneer uit de pan. ‘De N-VA praat nu voorzichtig over de betonstop, maar in de praktijk trokken zij binnen de Vlaamse regering het hardst aan de kar. Open VLD is de enige die waarschuwt voor de rechtszekerheid van de mensen’, aldus de gewezen Vlaamse minister.

Zoals gezegd laat Open VLD de horizon van 2040 uitdrukkelijk niet los. Tommelein zegt ook in zijn Oostende werk te willen maken van meer hoogbouw, zoals voorgesteld door de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck.

Maar de Vlaamse liberalen willen dat de volgende regering de tijd neemt om een allesomvattend plan uit te tekenen. ‘We moeten draagvlak creëren bij de bevolking en de lokale besturen. De mensen moeten ook volledig vergoed worden voor hun bouwgrond. Zo niet, dan komen ze in opstand.’

De Vlaamse regering bewandelde reeds de piste om het geld deels te halen bij de planbaten. Dat zijn de belastingen die worden geheven op de meerwaarde van een perceel. Denk aan landbouwgrond die plots wordt ingevuld als bouwgrond, of wanneer men hoger mag bouwen dan voordien. Zo haalt de overheid het geld bij de eigenaars die de waarde van hun grond zien stijgen.

Toch plaatst Tommelein ook hier een kanttekening. ‘Uit de planbaten zijn ook geen miljarden te halen’, zegt de Oostendenaar. Het geld zal dus van elders moeten komen. Hoe dan ook zal de betonstop integraal deel uitmaken van de volgende regeringsvorming.