Bestuurlijke babbelziekte

Het graf van Jehan Cauvin, Jean Calvin of Jan Calvijn (1509-1564), is te vinden op het Cimetière des Rois in Genève.

Tenminste, men neemt aan dat hij daar begraven ligt, want helemaal zeker is het niet. Ook is de naam van het kerkhof misleidend, want koningen liggen er niet. Met zulke zaken als koningen hebben de Zwitsers zich nooit afgegeven. Het kerkhof ligt wel aan de Rue des Rois, vandaar die volksnaam. Officieel heet het Cimetière de Plainpalais, midden in de stad.

Dat graf van Calvijn is een eenvoudig groen perkje, met een hek eromheen. Je kunt er zo aan voorbijlopen, want er zijn ook een paar grote sculpturen te zien. Calvijn heeft er immers het gezelschap van schrijvers, van diplomaten, hoge officieren, burgemeesters, wetenschapslui, componisten en muzikanten enzovoort.

Maar wie goed kijkt, ziet tussen het groen een zwarte steen liggen, een kubus van een kleine halve meter, met in het bovenvlak de letters J C gebeiteld. Die steen is er gekomen geruime tijd na Calvijns dood, omdat een rijke Hollandse calvinist hem daar liet plaatsen. Dat was nog een hele zaak toen, want Calvijn had in zijn testament gezegd dat hij een anoniem graf wenste. Gelukkig konden de letters J C ook als Jésus-Christ gelezen worden, en zo kwam de steen er toch en het graf bleef enkele eeuwen lang, misschien niet volslagen anoniem maar toch zeer discreet. Vele bezoekers van het kerkhof liepen eraan voorbij.

Nu besloot in 1999 de gemeenteraad van Genève, misschien onder druk van de stedelijke Toeristische Dienst, om vóór het genoemde hek een tweede steen te plaatsen, met daarop een sober plaatje met de naam van Calvijn, zijn geboorteplaats, sterfplaats, de data daarvan en twee, drie feiten uit zijn leven. Tegen de wil in van enkele streng-in-de-leerse raadsleden was er zo beslist, en dus kwam dat plaatje er.

Na twee dagen was het alweer weg. In de korte tekst was een ergerlijke fout tegen de grammatica geslopen. Iets was misgegaan met een accord du participe passé. Intussen is die fout verbeterd en is het plaatje er toch. Betreurenswaardige zaak.

In Gent, die andere calvinistische republiek, is iets vergelijkbaars aan de gang. Op het Sint-Veerlepleintje, naast het Gravenkasteel (‘Gravensteen’ voor de niet-Gentenaars), staat al enkele dagen een hek. Dat staat daar omdat het stadsbestuur, misschien onder druk van de stedelijke Toeristische Dienst, er een steen heeft laten inmetselen, met daarop een inscriptie in het Nederlands, Frans en Engels.

De Engelse tekst is garrulous en de Franse bavard. De Nederlandse is beide, en nog eens slecht Nederlands. Erbarmelijk is hij, onmachtig, ten hemel schreiend:

De lantaarns op het Sint-Veerleplein zijn verbonden met de materniteiten van de stad Gent. Elke keer het licht langzaam knippert, is er een kind geboren. Dit werk is opgedragen aan de pasgeborene en aan alle kinderen die vandaag in de stad geboren zijn. Kijk, raadsleden, als er toch gezeverd moet worden, laat dan eerst jullie tekstje lapidair herschrijven, en opnieuw beitelen.

Marc Vanfraechem