‘Bestrijden we met Unia racisme op de juiste manier?’

De strijd tegen racisme gaat iedereen aan, zegt advocaat Anthony Godfroid. ‘Maar het is de vraag of we die met subsidies aan Unia op de juiste manier voeren.’

Unia is, lichtjes uitgedrukt, een overheidsinstelling die heel wat ergernis opwekt. Hoe rechtser de opiniemaker, hoe waarschijnlijker het is dat hij of zij zal pleiten voor de afschaffing van dit orgaan dat toch heel wat geld kost aan de belastingbetaler. In de federale begroting bijvoorbeeld is voor 2017 een dotatie ingeschreven van 2,97 miljoen euro, twee jaar geleden bedroeg de dotatie “maar” 2,9 miljoen.

Over het bestaansrecht van Unia heb ik mij niet uit te spreken, noch over de kwaliteiten van de voorzitster over wie gezegd wordt dat zij om voornamelijk politieke redenen op haar stoel is geraakt. Wat ik daarover denk, is irrelevant. Daar zeg ik dus niets over.

Waar ik echter niet over kan zwijgen, is de manifeste leugen die deze instelling die racisme zou moeten bestrijden, verspreidt om goed te spreken dat één van haar juristen een schizofrene houding aanneemt wanneer een jood verklaart slachtoffer te zijn van (oproepen tot) haat. Wij verklaren ons nader: in het kader van een Antwerps strafonderzoek naar het scanderen van uitermate racistische leuzen gericht tegen joden had Unia de status aangevraagd van “benadeelde persoon”. Unia had hier zorg voor gedragen door een speciale verklaring bij een verbalisant af te leggen.

Overschot van gelijk

Welnu, wat zegt de wet, het is te zeggen de zogenaamde “Voorgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering” over deze specifieke status? Wij citeren: “De hoedanigheid van benadeelde persoon verkrijgt degene die verklaart schade te hebben geleden veroorzaakt door een misdrijf.” Met andere woorden: Unia heeft zich helemaal niet laten registreren als benadeelde persoon om “enkel” op de hoogte te worden gehouden. In de strafzaak in kwestie heeft Unia wel degelijk verklaard (morele) schade te hebben geleden door de Antwerpse hate speech gericht tegen joden.

Joods Actueel heeft dan ook overschot van gelijk wanneer zij de houding van Unia in deze zaak op de korrel neemt. Het is inderdaad, licht uitgedrukt, erg eigenaardig om enerzijds een verklaring af te leggen dat men als racismebestrijdende overheidsorganisatie “geschaad” is door bepaalde leuzen, en anderzijds, wanneer het moment is aangebroken om herstel van die schade na te streven voor de correctionele rechtbank, zijn spreekwoordelijke kat te sturen naar de rechtbank.

Dat Unia in een relatief lange persmededeling tracht voor te stellen dat het afleggen van een verklaring van benadeelde persoon maar een onbenulligheid is, is dan ook laag bij de grond. Ik kan Belgische joden geen ongelijk geven dat zij zich slecht bediend voelen door deze instelling die ook nog eens bevolkt is door individuen waarvan men zich kan afvragen of zij ook geen moeite hebben met het bestaansrecht van de staat Israël.

Een jammere zaak

Welk maatschappelijk belang denkt Unia te dienen door enerzijds weg te blijven van correctionele zaken gericht tegen vulgaire racisten die oproepen tot haat en geweld, maar anderzijds wel aan de alarmbel te trekken als openbare zwembaden zwemshorts verbieden om redenen van hygiëne en veiligheid?

Ik weet niet of een zoveelste doorlichting of praatgroep één en ander gaat kunnen rechttrekken. Zo lang de dossierselectie blijkbaar afhangt van de politieke ingesteldheid van deze of gene jurist werkzaam voor Unia, zullen de “aanvallen” niet ophouden. Wat mij betreft een jammere zaak want de strijd tegen racisme belangt ons allen aan. De vraag is alleen of we die met de subsidies aan Unia op de juiste, en dus op een efficiënte, manier voeren.

Anthony Godfroid, advocaat aan de Balie van Brussel.