Met het njet van Bart Somers (Open VLD) op de knip in de groenestroomcertificaten, dreigt een nieuw conflict binnen de Vlaamse regering te ontstaan.
‘Uw dochter pakt het geld van de rijken om het aan de gewone mensen te geven!’ Dat kreeg de vader van Vlaams Energieminister Zuhal Demir (N-VA) te horen van zijn mijnwerkersvrienden. ‘Hij had op café spontaan applaus gekregen toen ik mijn voorstel bekendmaakte’, zei Demir in Humo.
Dat voorstel, dat is de knip in de groenestroomcertificaten. Zo’n 200 bedrijven zouden niet langer recht hebben op de subsidies die hen door opeenvolgende Vlaamse regeringen waren beloofd. Volgens Demir is het systeem veel te gul en is er sprake van oversubsidiëring.
Onbegrijpelijk in tijden van energiecrisis. Zeker omdat het vooral gaat om grote bedrijven als Katoen Natie, Carrefour en Delhaize. Via de knip zou Demir 1,2 miljard euro subsidies ‘halen waar het zit’ en teruggeven aan gezinnen – goed voor een bedrag van 37 euro per jaar. De vergelijking met Robin Hood, die stal van de rijken en teruggaf aan de armen, was niet van de lucht.
Demir had ook overredingskracht nodig in haar eigen partij. Het is een publiek geheim dat N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever en Katoen Natie-topman Fernand Huts, die vanuit het buitenland niet wenst te reageren, dik zijn met elkaar. Toch schaarde De Wever zich achter zijn minister.
Collateral damage
Maar is dat allemaal voor niks geweest? Regeringspartner Open VLD was al van bij het begin sceptisch. De liberalen vrezen rechtsonzekerheid. Demir viseert de subsidies van bedrijven die in drie jaar meer dan 200.000 euro ontvingen, maar Open VLD denkt dat de N-VA-minister te snel aan het feit voorbij gaat dat kleinere bedrijven verhoudingsgewijs meer worden gecompenseerd.
Dat uit zich nu ook in het formele njet van viceminister-president Bart Somers. In zakenkrant De Tijd zegt hij dinsdag dat zijn partij de knip niet kan goedkeuren. Open VLD gelooft niet dat het om 200, maar om 2.000 bedrijven gaat en vreest dat zelfs de subsidies voor gezinnen op termijn in het vizier komen. ‘Het idee om Robin Hood te spelen is achterhaald.’ Al laat Somers wel de deur op een kier door te benadrukken dat hij het plan ‘in de huidige vorm’ niet kan goedkeuren.
Bij regeringspartij CD&V klinkt het voorzichtiger. Energiespecialist Robrecht Bothuyne wacht eerst op de laatste teksten van Demir en de manier waarop ze opmerkingen van het advies van de Raad van State verwerkt. ‘Laat ons het hoofd koel houden. Wij zijn tegen oversubsidiëring, maar Robin Hood spelen mag geen collateral damage veroorzaken.’
Politieke profilering
Het blauwe verzet komt niet uit de lucht vallen. In februari haalde Egbert Lachaert in Het Nieuwsblad ook al de verwijzing naar Robin Hood boven. ‘Demir moet opletten dat ze niet in plaats van Robin Hood plots de sheriff van Nottingham wordt.’ Vorige maand publiceerde Vlaamse fractieleider Willem-Frederik Schiltz nog een filmpje waarin hij in gesprek gaat met een CEO van een kmo die zijn subsidies dreigt kwijt te raken. ‘We kunnen niet én onafhankelijk van landen als Rusland willen zijn én tegelijkertijd investeerders in hernieuwbare energie halverwege de rit hun subsidies afnemen en zeggen dat het allemaal maar om te lachen was’, zegt Schiltz tegen Knack.
Binnen de N-VA verwijst men fijntjes naar het feit dat Somers de beslissing al drie keer goedkeurde op de ministerraad. Het in de pers afwijzen van de finale goedkeuring, ruikt naar politieke profilering. Minister Demir is alvast niet van plan om terug te deinzen en wil het dossier binnenkort opnieuw op de regeringstafel leggen.
Het dossier zorgt er opnieuw voor dat de Vlaamse regering onder hoogspanning komt. Het stikstofdossier is nog maar net (min of meer) doorgespoeld, en daar is opnieuw een hoofdpijndossier waar één regeringspartner de hakken in het zand zet. Voor Open VLD is het evenwel strategisch aantrekkelijk om zich te profileren als behoeder van de kmo’s en kleine bedrijven, waar veel van haar historische kiezers zitten, die de laatste jaren meer en meer de weg vonden naar de N-VA.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier