‘Zet de zorg niet in de uitverkoop’

‘Vlaanderen zet uw zorg stiekem in de uitverkoop’, schrijft Leuvens schepen Bieke Verlinden. ‘De hele zorgsector tracht al maanden om het privatiseringsdecreet tegen te houden, dat woensdag gestemd wordt.’

Wist u dat de Vlaamse regering deze week een voorstel van decreet stemt om de zorg in Vlaanderen te privatiseren? De kans is klein, want diezelfde regering probeert dat ‘privatiseringsdecreet’ zorgvuldig stil te houden. Terwijl het applaus voor de zorg van het voorbije jaar wegsterft, jaagt de Vlaamse regering de privatisering van onze zorg geruisloos door het Parlement. Terwijl men elders in de wereld de nefaste gevolgen van privatisering uit alle macht tracht terug te draaien en zorg weer publiek maakt, kiest Vlaanderen voor toestanden zoals in de VS of het Verenigd Koninkrijk. Tegen de hele sector en alle adviezen in.

Het privatiseringsdecreet komt er op voorstel van de Vlaamse meerderheidspartijen CD&V, N-VA, en Open VLD. Het laat publieke welzijnsverenigingen taken en faciliteiten (zoals woonzorgcentra) onderbrengen in vennootschappen waarin private vastgoedfondsen zich kunnen inkopen. De Vlaamse regering laat uitschijnen dat de zorg op die manier zal kunnen besparen zonder kwaliteit te verliezen. De vraag is maar of dat zo zal zijn. Geloven dat het belastinggeld dat zo bespaard wordt opnieuw in de zorg geïnvesteerd zal worden, in extra personeel en beter materiaal, is naïef. Het gevaar bestaat dat dit decreet belastinggeld laat wegvloeien uit de samenleving naar de private investeerders die nu eenmaal winst verwachten. Die winstlogica zal vervolgens de kwaliteit van de zorg onder druk zetten.

Met de privatisering van de zorg voert de Vlaamse regering in wat andere landen volop weer willen afschaffen. In het Verenigd Koninkrijk zijn het de conservatieven zélf die de jarenlange privatisering willen terugdraaien, om weer meer vat te krijgen op de zorg. Steeds meer landen zien in dat privatisering niet leidt tot betere dienstverlening, investeringen en technologieën. Integendeel: meestal moeten burgers én overheden een pak meer betalen voor minder kwaliteit. Eerdere experimenten met privékapitaal in de kinderopvang, de ziekenzorg, ouderenzorg, jeugdzorg of zorg voor wie een beperking heeft, bleken keer op keer een stap achteruit. Want de winsten gaan naar de aandeelhouders.

Dat weten ze ook in de VS. We kennen allemaal de verhalen over mensen die eerst moeten bewijzen dat ze kunnen betalen vooraleer ze geholpen worden, de talloze zieken die geen verzekering kunnen betalen en de levensbelangrijke operaties die uitgesteld worden omdat de crowdfunding nog niet rond is.

Goedkoper, niet beter

Met die eerste stap naar privaat kapitaal in de zorg zet de Vlaamse regering de deur open voor marktlogica. Principes als concurrentie, schaarste en winst zullen domineren ten koste van het algemeen belang. Publieke en private zorg streven nu eenmaal een ander doel na. Waar private investeerders rendement op hun investeringen willen zien, willen publieke zorgverleners het recht van iedereen op goede zorg garanderen. Ook als die complexer is, of duur: publieke zorg moet en zal zorg dragen voor iedereen.

Bij privatisering krijgt een financieel sterke groep misschien meer keuze, maar de rest van het aanbod zal vernauwen tot eenheidsworst waar nog weinig plaats is voor moeilijke of dure zorg. Denk aan baby Pia en de farmaceutische wereld die meer wint met investeringen in cosmetica dan in een medicijn voor een zeldzame ziekte.

Voorstanders van het privatiseringsdecreet sussen met het argument dat de overheid erover zal waken dat de privatisering binnen de perken blijft. Dat is niet bepaald een stok achter deur. Want het huidige bestuur kan dat wel beloven, maar wat met het volgende? Deze regering haalt de grendel van de deur. De volgende kan die intrappen als ze wil.

Zet de zorg niet in de uitverkoop

De hele zorgsector tracht al maanden de Vlaamse regering tegen te houden om dit privatiseringsdecreet te stemmen. Duizenden mensen en zorgorganisaties ondertekenden een open brief, en alle experten en officiële instanties geven het ene na het andere negatieve advies. Werkelijk niemand uit de zorg wil dit decreet. Maar CD&V, N-VA en Open VLD blijven doof.

Daarom deze oproep aan al wie in 2020 applaudisseerde voor de helden van de zorg: zet hun werk niet in de uitverkoop. Zorg dat Vlaanderen fier kan blijven op haar zorg. Verdedig haar, en vraag aan de media, aan politici, aan iedereen die het wil horen om te luisteren naar onze zorgverleners. Het gaat over uw zorg, die van onze kinderen, kleinkinderen, ouders en grootouders, onze naasten. Zet onze zorg niet in de uitverkoop.