06-03-2023, 14:27Bijgewerkt op: 08-03-2023, 14:30Bron: Belga
Zondagavond hebben regeringspartijen N-VA en Open VLD dus zonder coalitiepartner CD&V een nieuwe conceptnota over het stikstofdossier goedgekeurd. Die nota bevat een reeks aanpassingen ten opzichte van het ‘krokusakkoord’ van vorig jaar, onder meer wat de zogenaamde ‘rode lijst’ met piekbelasters betreft, maar ook op het vlak van vergunningsregels, flankerend beleid en het Turnhouts Vennegebied.
Even terug naar februari vorig jaar. Toen bereikte de Vlaamse regering een akkoord voor een nieuw ‘PAS’ of Programmatorische Aanpak Stikstof, zeg maar een manier om de stikstofuitstoot in Vlaanderen sterk terug te dringen. Er kwam echter snel kritiek op dat kader en in het openbaar onderzoek werden 20.000 bezwaren ingediend. Na wekenlange onderhandelingen ligt er nu een nieuwe conceptnota op tafel, maar die gaat voor regeringspartij CD&V niet ver genoeg. Er is geen consensus in de Vlaamse regering en de regering-Jambon lijkt aan diggelen te liggen.
De algemene reductiedoelstelling tegen 2030 blijft behouden. Dat betekent onder meer dat er voor varkens en pluimvee een reductiedoelstelling blijft van 60 procent en voor rundvee van 15 tot 20 procent.
Wat de zogenaamde ‘rode lijst’ betreft – dat was de veelbesproken lijst met zogenaamde ‘piekbelasters’ die moesten stoppen tegen 2025 – is het voorstel om niet te werken met een gesloten lijst en om te werken met nieuwe berekeningen en modellen.
De verplichte sluitingsdatum schuif op naar 2030 en zowel bestaande als ‘nieuwe’ piekbelasters krijgen een ‘best and final offer’ (BAFO) waarbij ze kunnen kiezen om te stoppen of om over te stappen op akkerbouw of natuurbeheer.
Wat de veelbesproken vergunningsregels betreft – CD&V en boerenorganisaties willen al langer dat de strengere norm voor landbouw (0,025 procent) wordt gelijkgeschakeld met de industrie (1 pct) – komen er ‘geen fundamentele aanpassingen aan de principes en uitgangspunten’, zo staat te lezen in de conceptnota. ‘Het onderscheid NOx (stikstofoxide) versus NH3 (ammoniak, wat vooral door de landbouw wordt uitgestoten, red.) is te verantwoorden binnen een programmatorische aanpak en deugt juridisch’, luidt het.
Voor NH3 of ammoniak blijft de drempel voorlopig dus op 0,025 procent. Maar die drempel wordt wel variabel gemaakt. ‘De variabele drempel wordt eveneens jaarlijks geëvalueerd en zodra die 0,8 procent bedraagt, wordt hij afgeschaft’, staat in de nota. Concreet: wanneer het stikstofbad wat leegloopt en men erin slaagt om de uitstoot te verminderen, kan die drempel voor de landbouw jaar na jaar wat omhoog.
Een ander veelbesproken punt was het principe van het extern salderen. Dat betekent concreet dat de uitstootrechten van een landbouwbedrijf dat stopt gedeeltelijk zouden kunnen doorgeschoven worden naar boeren in de omgeving. Daarover staat in de nota dat er nog dit jaar een milieueffectenrapport wordt opgestart ‘met concrete varianten van salderingssystemen’. Als die MER gunstig is, dan kan de Vlaamse regering het systeem introduceren.
Verder voorziet de nota hogere compensaties voor nulbemesting (15.000 in plaats van 12.000 euro per hectare voor wie stopt op 1 januari 2024, aflopend tot 12.500 euro in plaats van 10.000 euro per hectare voor wie stopt vanaf 1 januari 2028), een bredere uitkoopregeling voor varkensboeren, extra flankerend beleid voor jonge landbouwers, enz…
Wat het Turnhouts Vennegebied betreft, waar de stikstofproblemen zo acuut zijn dat de regering eerder al Piet Vanthemsche aanstelde als intendent – staat in de nota dat er gewerkt wordt aan ‘een omvattend ontwikkeplan met het oog op de doelstelling 2030 en met een doorkijk naar 2045’.
De intendant stelt ook voor om alle veehouders rond het Turnhouts Vennegebied ongeacht hun impactscore ’toegang te verlenen tot een flankerend beleid voor vrijwillige bedrijfsbeëindiging of reconversie’ zoals ook voorzien was voor de oranje bedrijven.
Het is ook de bedoeling dat er begeleiding komt om lanbouwbedrijven te helpen bij de overschakeling naar ‘stikstofarme teelten en teeltplannen’. Voor CD&V gingen die voorstellen dus niet ver genoeg. Wellicht wordt de nota nu ook aan het parlement bezorgd. Het is ook afwachten hoe de andere partijen en met name Vooruit en Groen zullen reageren op de inhoud van de nota.
