Wat gebeurt er nu met de Antwerpse vondeling Roos?

Vorige week werd baby Roos – de naam werd gekozen door de dochter van burgemeester Bart De Wever (N-VA) – gevonden aan de begraafplaats van Merksem. Wat staat de vondeling nu te wachten? 8 vragen en antwoorden.

1. Waar werd Roos gevonden?

Op dinsdag hoorde een toevallige passant een baby huilen op de begraafplaats van het Antwerpse district Merksem. Het was meteen duidelijk dat het om een pasgeboren kind ging – een deel van de navelstreng was nog zichtbaar. De vinder wenst anoniem te blijven, maar op Instagram meldt burgemeester Bart De Wever dat het om een ‘lieve dame’ ging. De Wevers woordvoerder Johan Vermant looft de ‘burgerzin’ van de vrouw, die het kind meteen inwikkelde en naar de hulpdiensten bracht. ‘Ze heeft kordaat gehandeld’, zegt Vermant. ‘Haar naastenliefde en barmhartigheid verdienen alle lof.’

2. Hoe stelt het kind het?

Roos werd meteen naar het Merksemse ziekenhuis ZNA Jan Palfijn gebracht ter observatie. De dag van haar vondst regende het, de baby was onderkoeld. Op dit moment verkeert ze in goede gezondheid.

3. Waarom heet het ‘Roos’?

Die naam heeft ze te danken aan Liesbet De Wever, de jongste dochter van de burgemeester. ‘Het kind moet een naam hebben’, zegt Vermant. ‘Aangezien Bart De Wever wettelijke voogd is, is het logisch dat er binnen zijn gezin met enthousiasme wordt gereageerd.’

Ook de namen van de twee recente vondelingen, Arthur en Finn, werden gekozen door het kroost van De Wever. Bij een adoptie mogen de nieuwe ouders de naam wijzigen.

4. Waarom is Bart De Wever voogd van Roos?

Vroeger was de voogdij steevast voorbehouden voor de voorzitter van het OCMW. Maar sinds de OCMW-raad is opgegaan in de stad is die taak voorbehouden aan de burgemeester.

Gewezen Antwerps OCMW-voorzitter Monica De Coninck (Vooruit) betreurt die evolutie. ‘Er zijn sociale problematieken die je beter in de wandelgangen oplost, zonder te veel politieke profilering’, zegt ze. Dat De Wever een foto met (een onherkenbaar gemaakte) Roos publiceerde op Instagram vindt De Coninck ‘problematisch’.

‘Ik weet dat zulke foto’s vertederen, maar toen ik OCMW-voorzitter was, organiseerde ik één persmoment (met het kind nvdr). Dat was het. Ik zou de foto nooit op sociale media willen plaatsen.’

5. Waar gaat Roos nu heen?

Gewoonlijk komen vondelingen in eerste instantie bij het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) Good Engels terecht. Dat onderdeel van het Zorgbedrijf Antwerpen biedt volgens de website ‘opvang en begeleiding aan gezinnen met kinderen van 0 tot en met 12 jaar waar de opvoeding vastloopt of dreigt vast te lopen’. Het verblijf is slechts een tussenstap tot het kind wordt geadopteerd, of de biologische moeder zich meldt.

6. Wat als de moeder zich kenbaar maakt?

Het parket is, zoals altijd in dit soort gevallen, een onderzoek begonnen naar de identiteit van de moeder. De Antwerpse politie vraagt de moeder om zich te melden. Dat kan onder meer via de Blauwe Lijn op het gratis nummer 0800 123 12.

In principe heeft de moeder zes maanden de tijd om zich te melden. Na die periode zou het kind geadopteerd moeten worden. ‘In mijn ervaring waren er altijd veel geïnteresseerden’, zegt De Coninck. ‘Al moet je oppassen dat mensen het niet puur in een emotionele bui doen.’

Volgens de vzw Moeders voor Moeders, bekend van de vondelingenschuif in het district Borgerhout, kwam het al meermaals voor dat moeders spijt krijgen van hun keuze. Sinds 2000 werden er 19 vondelingen aangetroffen.

‘Moeders kunnen altijd contact opnemen met de noodtelefoon via het nummer 0478 81 31 28’, zegt Katrin Beyer. ‘Zonder te oordelen zullen we polsen naar wat ze precies wil. Misschien wil ze het kind terug, maar misschien wil ze simpelweg raad. Sommige mama’s haken dan toch af, omdat ze denken dat het beter is dat het kind wordt geadopteerd. In elk geval werken we met geschreven berichtjes, die we bijhouden. Als het kind ooit bij ons zou aankloppen, kunnen we aan de hand van die berichtjes tonen dat de moeder het kind wel degelijk doodgraag zag.’

7. Overtreedt de moeder de wet?

In België is een kind achterlaten strafbaar, of dat nu in een veilige situatie gebeurt of niet. ‘Maar we merken dat het parket hen met rust laat’, zegt Beyers van Moeders voor Moeders. Ze benadrukt wel hoe belangrijk het is om de bekendheid van de vondelingenschuif in de verf te zetten. Via het noodnummer kan de vzw mee nadenken met de moeder. ‘In het geval van Roos had de moeder ons kunnen bellen, zodat ze het kind niet in de bosjes had hoeven achter te laten.’

8. Hoe gaat het vandaag met de eerdere vondelingen?

Kort gezegd: dat weten we niet. ‘Wij worden niet op de hoogte gehouden’, zegt Johan Vermant, woordvoerder van De Wever. ‘Dat is ook logisch, omdat deze kinderen hun leven mogen voortzetten zonder dat hun verleden hen boven het hoofd blijft hangen.’

Monica De Coninck maakte er wel een gewoonte van om tot het derde levensjaar een cadeautje te geven bij de verjaardag. ‘Bewust tot drie jaar, zodat ze geen herinneringen aanmaken. Het is aan de nieuwe ouders om te kiezen wat ze wanneer vertellen over het verleden.’

Ook Moeders voor Moeders trekt zich terug zodra het kind geadopteerd wordt of wanneer het herenigd is met de biologische moeder is. ‘Al staat niets hen in de weg om contact met ons op te nemen’, zegt Beyer. ‘Zo krijgen we soms een whatsappje van een moeder die haar vondeling alsnog terugnam, die bijvoorbeeld trots stuurt dat haar kind naar het eerste studiejaar gaat.’