‘Wanneer we het hebben over de salariswagens, hebben we ook een geel hesje aan’

‘Het subsidiëren van salariswagens is niet groen en niet eerlijk. Er gefaseerd een einde aan maken is dat wel’, schrijven Meyrem Almaci en Kristof Calvo van Groen.

‘Jullie hebben overschot van gelijk. Het systeem van de tankkaart en de salariswagen is onhoudbaar. Maar dat zouden wij nu nooit durven zeggen. Al gaat een volgende regering dat sowieso wel moeten doen.’. Dat zei een collega van een traditionele partij vorige donderdag nog in de wandelgangen van het parlement.

Het zou niet de eerste keer zijn. De vele factuurverhogingen, de indexsprong en de aanpassing van de pensioenleeftijd naar 67: al deze maatregelen hebben de regeringspartijen verzwegen tijdens de kiescampagne in 2014. Het stond in geen enkel programma, maar toch hebben ze het nadien gedaan. Groen daarentegen speelt open kaart.

Ja, wij willen komaf maken met het subsidiëren van de salariswagen.

Ja, wij willen dat mensen uitbetaald worden in euro’s in plaats van benzine of diesel.

Ja, wij willen dat elke werknemer een budget, extra netto, meer vrijheid, krijgt.

Ja, wij maken daarbij het onderscheid tussen een bedrijfswagen, nodig voor een functie, en een salariswagen, een auto als loon.

Ja, wij willen middelen herverdelen van hoge naar de lage inkomens.

Ja, wij willen de luchtkwaliteit van iedereen en de koopkracht van vele werknemers verbeteren.

Ja, wij vinden dat eerlijk en groen.

Veel mensen en instellingen vinden dat trouwens samen met ons. 84% Vlamingen is voorstander van een mobiliteitsbudget. 73% van de werknemers wil af van de salariswagen. Het IMF pleit ervoor om het fiscaal gunstregime af te bouwen. De Europese Commissie maant ons, net als de OESO, jaar na jaar aan om het te hervormen: ‘Het fiscaal voorkeursregime heeft een grote kost (3,75 miljard euro) en zorgt voor aanzienlijke maatschappelijke kosten door luchtvervuiling en CO2-uitstoot. Daarom herhalen we regelmatig onze kritiek hierop in onze semesterrapporten.’

De gevolgen van dit systeem zijn onhoudbaar. De maatschappelijke kost – bovenop de fiscale steun – werd in 2016 door het Planbureau geschat op 905 miljoen euro per jaar of 2.300 euro per exemplaar. Het zet immers aan tot meer autokilometers en zwaardere wagens. Een salariswagen legt gemiddeld 28 094 km per jaar af, het dubbel van het gemiddelde van alle personenwagen. 80% van de salariswagenbezitters heeft een tankkaart, waarvan de meerderheid onbeperkt. Het salariswagenpark bestaat voornamelijk uit dieselwagens (91%). De vergroening lijkt net trager te gaan dan bij privéwagens. Files en luchtvervuiling subsidiëren: dat past inderdaad niet in ons programma.

Maar het gaat echt niet alleen over klimaat of luchtkwaliteit. Wanneer we het hebben over de salariswagens, hebben we ook een geel hesje aan. Slechts 12% van de werknemers heeft een bedrijfswagen. Volgens FEBIAC heeft 9% een salariswagen, wat betekent dat het aandeel echte bedrijfswagens een serieuze minderheid is. Meer dan de helft van de subsidies gaat naar de 10% hoogste inkomens, 72% naar de 20% hoogste inkomens.

Wij herverdelen die middelen. Dat is al jaren ons partijstandpunt en het maakt dus logischerwijs ook deel uit van paKt2030, ons totaalplan voor klimaat, koopkracht en levenskwaliteit. Iedere werknemer krijgt bij ons een mobiliteitsbudget onder de vorm van een belastingkrediet. Zo’n hervorming met extra netto is dus goed nieuws voor heel wat landgenoten. Een mobiliteitsbudget voor iedereen: het was ook exact wat de Centrale Raad voor Bedrijfsleven (CRB) in 2017 heeft aanbevolen.

We vullen die hervorming bovendien aan met een forse lastenverlaging op arbeid. Dat is cruciaal om de eigenlijke oorzaak van het fenomeen, de hoge lasten op arbeid, weg te werken. In plaats alles bij het oude te laten pakken wij dus oorzaak én gevolg aan.

Dat door Groen vele mensen uiteindelijk honderden euro’s inkomen zouden verliezen, is dus quatsch. Nooit zullen we dat voorstellen, nooit zullen we dat aanvaarden. Het zijn verkiezingskreten van zenuwachtige politieke concurrenten. Ze willen geen hogere lonen voor werknemers. Ze willen lagere verkiezingsresultaten voor Groen.

Als we voorbij die verkiezingskreten kijken, stellen we zelfs een relatief groot politiek draagvlak vast. Het Open VLD-voorstel om het wagenpark enkel te vergroenen is te mager als bijsturing. Elektrische wagens vormen immers ook files. Maar zelfs dat voorstel erkent de onhoudbaarheid van het huidige systeem. CD&V sluit nog veel meer aan bij onze meer grondige aanpak. Ze willen immers ook het voordeel van de tankkaart afschaffen. Collega’s van SP.A steunen zelfs ons voornemen om het huidige voordeel voor de groep uitverkorenen in te ruilen voor een mobiliteitsbudget voor alle werknemers.

Over de timing en de modaliteiten kan uiteraard gepraat worden, maar de hervorming moet wel bijzonder grondig zijn. Het subsidiëren van salariswagens is niet groen en niet eerlijk. Er gefaseerd een einde aan maken is dat wel. Dus ja, de subsidies voor salariswagen moeten verdwijnen. En schrijf het maar op: ze zullen ook verdwijnen. Het is een kwestie van tijd. Het durven voorstellen als politicus is dus niet alleen een kwestie van moed, maar ook van eerlijkheid.

Meyrem Almaci en Kristof Calvo zijn voorzitter en federaal fractieleider van Groen.