Wallonië kan nog altijd niet om de PS heen: ‘Ze snoepte zelfs stemmen af van de PTB’

De PS houdt goed stand, maar ze heeft dat niet enkel aan zichzelf te danken. ‘De MR heeft nog meer kiezers verloren, aan veel meer partijen.’

Het was een van de verrassingen van de stembusgang aan Franstalige zijde: de door Publifin-, Samusocial- en andere schandalen geplaagde PS hield goed stand. De partij was nochtans meermaals dood verklaard. Een jaar eerder had de MR nog een peiling gehouden waarin de Franstalige socialisten zelfs naar 16 procent tuimelden – een halvering van hun score bij de federale verkiezingen van 2014. De PTB zou de grootste worden in Wallonië, gevolgd door de MR. Niet dus. De PS hield ondanks verlies stand, de PTB werd ondanks groei in geen enkele provincie de grootste partij en de MR kreeg rake klappen, al bleef ze de grootste formatie in de provincies Waals-Brabant en Namen.

Misschien geeft de Franstalige kiezer het signaal dat de PS federaal en regionaal weer een rol moet opnemen.

Hoofdcommentator Beatrice Delvaux van Le Soir zei vorige week in Knack dat de PS de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen liet zien dat ze nog steeds een ’te duchten kracht’ is. Dat beaamt politicologe Emilie Van Haute (ULB). ‘De PS heeft van de drie traditionele partijen het trouwste kiespubliek. Ze kon 67 procent van haar kiezers behouden, de MR en de CDH maar 62 en 60 procent. Dat heeft de PS te danken aan haar sterke lokale inplanting. Federale of gewestelijke ontgoocheling kan ze in steden en gemeenten met sterke figuren wegmasseren. Bij de provinciale verkiezingen wist ze zelfs kiezers te verleiden die in 2014 federaal nog blanco hadden gestemd.’

Professor Tony Valcke van de UGent wijst erop dat PS erin slaagde om op provinciaal niveau van alle andere partijen stemmen af te snoepen. Dat doet in Franstalig België enkel Ecolo haar na, in Vlaanderen kan geen enkele partij dat. ‘Zelfs van haar zweeppartij PTB trekt ze kiezers aan, hoewel die het trouwste kiespubliek heeft. Of ze overtuigt kiezers die lokaal voor Défi stemmen om provinciaal een PS-bolletje te kleuren. Misschien geven die kiezers een signaal dat ze de PS opnieuw een rol willen zien spelen op regionaal en federaal niveau?’

Volgens Van Haute is dat niet uitgesloten, zeker aangezien de MR, als enige Franstalige partij in de federale regering, een flinke pandoering kreeg. Toch waarschuwt ze voor te grote euforie in de rode gelederen. ‘Het goede resultaat van de PS is immers grotendeels te verklaren door het verlies van de MR.’ Want de PS verliest ook kiezers, zegt Van Haute. ‘Alleen verliest de MR er nog veel meer én aan veel meer partijen. De liberalen bloeden zowel links als rechts. Dan heb je een probleem. De N-VA kampt daar ook mee, maar die partij kan wat ze verliest van elders weer binnenhalen.’

In volle Marrakeshcrisis stak premier Michel (MR) de hand uit naar de kiezers van de PS (door meer koopkracht te beloven) en van Ecolo (meer aandacht voor het klimaat). Dat was een reactie op de uitslagen van de lokale verkiezingen, zegt Van Haute. ‘Ik betwijfel of dat zal werken. Hij moet maar aan Bart De Wever vragen hoe moeilijk het is om een tegenstrever op eigen terrein te verslaan.’

En zo heeft in verkiezingsjaar 2019 eerder de MR van Charles Michel een probleem dan de PS van Elio Di Rupo. ‘Als de kiezers een alternatief willen voor de MR, wat ons onderzoek lijkt aan te geven, dan kun je heel moeilijk om de PS heen.’