‘Waarom wij een dag spijbelen? Onze toekomst hangt niet enkel af van onze studie, maar ook van het klimaat’

‘Wij willen dat er concrete wetten komen, geen vage beloftes’, schrijven leerlingen Hélène Verbeke (17) en Zoé VanDerStricht (16). Ze leggen uit waarom ze naar Brussel gingen om ’te spijbelen voor het klimaat’. Wij willen dat er concrete wetten komen, geen vage beloftes.

Wij zijn twee van de vele jongeren die de voorbije weken gehoor hebben gegeven aan de oproep van Youth for Climate om te gaan betogen in Brussel. Iedereen wandelde er met dezelfde reden als wij, en dat gevoel van samenhorigheid zal ons voor altijd bijblijven. Toch ging het ons niet zomaar over een dagje spijbelen of een leuk uitje. Wij weten best wel waarom we daar stonden. Als opgroeiende generatie krijgen wij al sinds onze geboorte mee dat het klimaat er slecht aan toe is. We leren op school dat er gehandeld moet worden. Maar wie zal er handelen als wij het niet doen? Wanneer zal er gehandeld worden als we het nu niet doen? Als laatste generatie die nog iets kan doen voor het te laat is, moeten we onze stem laten horen.

Het grootste deel van onze levens brengen wij door op de schoolbanken. We leren over de wereld waarop we leven, de problemen waarmee die kampt en welke oplossingen er voorhanden zijn. In de lessen aardrijkskunde bestuderen we grafieken waaruit blijkt dat de temperatuur in België sinds 1880 al 2,4 graden gestegen is. We leerden ook dat de temperatuur op aarde gemiddeld al 1,15 graden gestegen is sinds de Industriële Revolutie. Dit brengt de mens in een ongekende situatie, een verdere stijging van de temperatuur zal drastische gevolgen hebben. Willen we een verdere opwarming tegengaan, dan moeten we zo snel mogelijk af van fossiele brandstoffen en moeten we de uitstoot van broeikasgassen met maar liefst 80-95 procent terugdringen tegen 2050.

Het toekomstbeeld ziet er immers niet rooskleurig uit: de zeestromen kunnen veranderen, de polen smelten verder af, hittegolven worden steeds extremer en natuurrampen zullen frequenter voorkomen. Daardoor zijn talrijke planten- en diersoorten in gevaar. Niet alleen ecosystemen maar ook ónze maatschappij wordt verstoord door ontbossing, droogte en slechtere leefomstandigheden. De VN geeft aan dat er tegen 2050 zo’n 150 miljoen mensen op de vlucht zullen zijn voor klimaatverandering. We leven momenteel op een scharnierpunt in de geschiedenis: zoals Obama het stelde zijn we de eerste generatie die de gevolgen zal voelen van de vele veranderingen en de laatste generatie die er nog iets tegen kan doen.

Wij weten waar we het over hebben en willen iets doen. Toch worden we de mond gesnoerd, wordt er met ons gelachen en krijgen we te maken met spot. We zijn te jong voor zo’n ‘grote mensen-zaken’ en houden ons beter met andere dingen bezig. Voor ons is het dan toch schrikken als we zien en horen hoe dezelfde ‘grote mensen’ vaak zo verkeerd geïnformeerd zijn. We horen een president die denkt dat global warming geen probleem is omdat het eventjes vriest. Maar voor het klimaat kijken we natuurlijk verder dan het weerbericht. We horen een minister die ons de raad geeft plastic flesjes te bannen en herbruikbare koffiebekers te gebruiken. Dit is geen grote oplossing voor de klimaatontwrichting, maar een milieuprobleem. Hoe nobel ook, herbruikbare flesjes alleen zullen de CO2-uitstoot nauwelijks reduceren.

Niet alleen is dit een voorbeeld van hoe slecht sommige politici geïnformeerd zijn maar ook tekenend voor hoe wij als jongeren weggezet worden in het debat. Zowel op Facebook, op school, in de media en thuis wordt onze geloofwaardigheid in vraag gesteld. ‘Wat doe je zelf al voor het milieu?’ ‘Ruim zelf eens je kamer op’ en ‘Als je zo voor het klimaat bent, waarom word je dan met de auto naar feestjes gebracht?’ Ook Anuna zou geen recht van spreken hebben omdat ze ooit zelf eens het vliegtuig genomen heeft.

In de les Nederlands leerden we echter dat dit een drogreden is: door de boodschapper onderuit te halen probeert men ook de (ongemakkelijke?) boodschap te ondergraven.

Bovendien wordt de jeugd ook voortdurend over dezelfde kam geschoren. Neen, wij zijn niet allen verantwoordelijk voor het afval dat achterblijft op festivalweides. En neen, wij doen niet alleen alsof we naar de klimaatmars gaan om dan in de zetel te genieten van een vrije dag. Natuurlijk zijn we nog jong en niet altijd consequent, maar wij doen wat we kunnen.

Wij kozen ervoor om te spijbelen en zo de aandacht te trekken. Het heeft meer effect, nu worden we pas echt gehoord. Als 75.000 mensen op een klimaatmars amper indruk maken op de regering, dan moet er iets anders gebeuren. Je kan zeggen wat je wil, maar nu wordt er tenminste over gesproken.

Bovendien is het absoluut geen ramp om één dag school te missen. Enkele mensen laten echter uitschijnen alsof onze studies hierdoor in het water zullen vallen. Natuurlijk willen wij studeren en onze diploma’s behalen. Natuurlijk willen wij een goede toekomst. Onze toekomst hangt echter niet alleen af van onze studies, maar ook van het klimaat. Wij zijn bezorgd en voelen ons als jongere vaak machteloos tegenover wat er gebeurt in de ‘volwassen’ wereld.

In onze lessen geschiedenis leren we over revoluties en hoe straatprotesten onze samenleving mee hebben vormgegeven. We willen onze ontevredenheid uiten. Wat we zelf kunnen doen is al bij al beperkt, daarom komen wij samen om de steun van de regering te vragen. Wij willen dat er concrete wetten komen, geen vage beloftes. Wij zijn niet bereid ons neer te leggen bij de gelatenheid van politici die de ernst van de situatie niet inzien of niet geloven dat ze er iets aan kunnen doen.

Signaal van hoop

Onze straatprotesten worden ook opgepikt in het buitenland en geven een signaal van hoop. Dat Greta Thunberg en Anuna De Wever zoveel jongeren op de been kunnen krijgen moet een inspiratie zijn voor Belgische politici. Je hoeft niet groot te zijn om impact te hebben. Werk samen en zorg ervoor dat België het voortouw neemt en de weg toont aan andere landen. Concreet willen wij dat de regering toont dat ze moeite doet om onder die 1,5 graden Celsius te blijven. Klimaat en milieu moeten hét agendapunt worden van onze politici, het mag daarbij geen verschil maken wie aan de macht is. Werk nu aan oplossingen en schuif de verantwoordelijkheid niet door naar de volgende generaties.

Wij willen niet de dupe worden van een verleden waar we niets aan kunnen veranderen. De toekomst kunnen we wel veranderen als we er nu iets aan doen, we hebben immers niet de tijd om te wachten tot we mogen stemmen of zelf in de politiek mogen gaan. We kunnen het niet alleen en kunnen ieders hulp goed gebruiken. Laten we ervoor zorgen dat het jongerenprotest leidt tot een echte verandering.

Hélène Verbeke (17) volgt Moderne Talen-Wetenschappen en Zoé VanDerStricht (16) volgt Latijn-Wetenschappen op Leiepoort campus Sint-Hendrik Deinze .