Waarom het resultaat van Groen simpelweg ondermaats is

Vreugdetaferelen op het gezamenlijk hoofdkwartier van Groen en Ecolo in Brussel. De zusterpartijen behoren tot de overwinnaars van de verkiezingen. Alleen weerklinkt er wel een hele valse noot bij Groen. De partij verzilvert niet eens het marktleiderschap op links.

‘In Brussel en Leuven zijn we de grootste en ook in Gent ziet het er goed uit.’ Zo klonk de vreugdekreet van Groen-voorzitter Meyrem Almaci zondagavond in het hoofdkwartier te Brussel.

Die plek toonde een schizofreen gelaat. Naarmate de uitslagen van Ecolo binnenstroomden, steeg het gejuich. Het hoerageroep van de Ecolo’ers verborg het tandengeknars bij de Groen-aanhangers. Want die laatste konden niet anders dan teleurgesteld zijn.

Natuurlijk heeft Almaci gelijk. In Leuven en Gent wordt de partij de grootste. In het Brussels Parlement kaapt Groen meer dan 20 procent van de stemmen weg en wordt zo de grootste partij bij de Nederlandstalige kiezers. In de Brusselse kieskring voor het Vlaams Parlement verzilvert Groen dankzij het excellente Brusselse resultaat van 28 procent (!) zelfs twee zitjes.

Ondanks de zeer donkere wolken boven SP.A, slaagt Groen er niet in om de marktleider te worden op links.

Dat is meteen de reden waarom Groen exact 2 zetels groter blijft dan SP.A in het Vlaams Parlement – waarover verderop meer. Maar kijken we naar de procenten, dan wijzigt dat beeld.

Laten we de resultaten van de provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 erbij nemen. Volgens veel waarnemers zijn die de ‘enige betrouwbare peilingen’. KU Leuven-onderzoeksinstituut Vives maakte op basis van die resultaten destijds een zetelprojectie voor alle parlementen.

De onderzoekers berekenden dat het resultaat van Groen – dat door de partij zelf werd omgedoopt tot een groene golf – recht gaf op een algemeen Vlaams resultaat van 13,1 procent. In het Vlaams Parlement zou dat moeten resulteren in 18 zetels.

Met een uiteindelijke balans van 14 Vlaamse zetels blijft de partij zo onder de verwachtingen tegenover oktober. Groen wint weliswaar 4 zetels, maar had uitzicht op een uitbreiding van 8 stuks.

Marktleiderschap

Wat met het federale plaatje? Volgens de Vives-onderzoekers hadden de groenen recht op 12 zetels in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Het werden er 8. Groen mag haar zusterpartij wel dankbaar zijn dat ze de Nederlandstalige Tinne Van der Straeten op de derde plaats zette in Brussel. Zij vergroot het feitelijk aandeel van Groen tot 9 zetels.

Tussendoor: volgens de provincieraadsverkiezingen zou Ecolo recht hebben op 11 zetels, aldus Vives. Het werden er 13. Ecolo doet dus béter dan verwacht.

Wat voorlopig uit het oog wordt verloren, is de stand van zaken op de politieke linkerflank. Sinds enkele jaren gingen waarnemers en peilers er steevast van uit dat Groen de onbetwiste marktleider op links zou worden.

De peiling van februari van Het Laatste Nieuws en VTM bevestigde die trend vlotjes. SP.A strandde daar op 11 procent, Groen was met 15,6 een maatje te groot.

Maar wat blijkt? SP.A behaalt zowaar een slechter resultaat. De Vlaamse socialisten blijven steken op 10,14 procent in Vlaanderen. Op die manier was de projectie van 10,3 procent van Vives bijna boenk erop.

Ondanks die zeer donkere wolken boven SP.A, slaagt Groen er niet in om de marktleider te worden op links. Zoals gezegd behaalde de partij van Almaci, dankzij de uitstekende Brusselse score, meer zetels dan SP.A in het Vlaams Parlement – 14 tegenover 12

Maar kijken we naar de percentages, dan doet SP.A het met 10,14 procent beter dan Groen, dat strandt op 10,11 procent. Het scheelt niet veel, maar het marktleiderschap blijft in het kamp van SP.A.

Het beeld wordt duidelijker op federaal niveau. Strikt gezien haalt Groen (8) een zetel minder dan SP.A (9). Dankzij de Brusselse Van der Straeten eindigen beide op een ex aequo. Maar ook hier moet Groen SP.A voor laten gaan als marktleider op basis van de procenten.

Ja, Groen gaat er wel degelijk op vooruit. Maar in deze ecologisch-bewuste context, en met de hoopvolle vooruitzichten van oktober in het achterhoofd, had de partij simpelweg beter moeten doen. De uitslagen van Brussel, Leuven en Gent kunnen de ondermaatse prestatie niet verbergen.