In Gent is bijna 95 procent van de 65-plussers intussen gevaccineerd, in Charleroi nog geen 76 procent. Waar komt dat verschil vandaan? ‘De lokale aanpak bepaalt voor een groot stuk het succes van de vaccinatiecampagne.’
Dat er qua vaccinatiegraad en -bereidheid grote verschillen bestaan tussen het noorden en het zuiden van ons land, was al langer bekend. Uit de cijfers blijkt dat die verschillen nog groter zijn als je de Vlaamse en Waalse steden vergelijkt, en dat er ook tussen de Waalse steden onderling verschillen bestaan.
Uit het dagelijks rapport van Sciensano (20 mei 2021) blijkt dat 90,5 procent van alle 65-plussers in ons land al minstens één keer is gevaccineerd. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dat 75,5 procent, in Wallonië 83,9 procent, in de Duitstalige gemeenschap 85,3 procent en in Vlaanderen 95,4 procent.
Gent versus Charleroi
Minstens zo opvallend is dat in enkele grote Waalse steden de vaccinatiegraad bij die 65-plussers een heel stuk lager is dan in de grote Vlaamse steden. In Antwerpen is 92,6 procent van de 65-plussers minstens één keer gevaccineerd, In Gent staat de teller op 94,6 procent. In Luik kreeg 78,9 procent van de 65-plussers minstens een eerste spuit, in Charleroi 75,8 procent. In Namen is dat 87,5 procent, in Bergen 81,8 procent.
Hoe is het grote verschil tussen Gent (94,6 procent) en Charleroi (75,8 procent) te verklaren? We vragen het aan professor gezondheidspsychologie Olivier Luminet (UCLouvain). Hij is lid van de expertengroep Psychology and Corona en is als onderzoeker betrokken bij de motivatiebarometer – een studie van UGent, UCLouvain en de ULB – waaruit al naar voor is gekomen dat Franstalige Belgen negatiever tegenover vaccinatie staan dan Nederlandstalige.
‘De verschillen in vaccinatiegraad tussen de grote Waalse en Vlaamse steden zijn voor een stuk te verklaren door de factoren die ook de algemene verschillen in vaccinatiegraad en -bereidheid verklaren’, zegt Luminet tijdens een videogesprek. ‘We weten dat het opleidings- en inkomensniveau en het vertrouwen in overheid en politiek over het algemeen lager zijn aan Franstalige kant en dat Franstalige Belgen iets gevoeliger zijn voor complottheorieën dan Nederlandstalige, allemaal factoren die een negatieve invloed hebben op de vaccinatiebereidheid.’
Lokale aanpak
Maar het opvallende verschil tussen het percentage van Gent en dat van Charleroi doet Luminet vermoeden dat de verklaring niet alleen bij demografische of socio-economische factoren ligt, want de verschillen in bevolkingssamenstelling tussen die twee steden is niet zo groot.
De verklaring ligt volgens Luminet wellicht bij de lokale aanpak van de vaccinatiecampagne, die sterk kan verschillen. ‘In sommige steden, ontvang je slechts één keer een uitnodigingsmail voor de vaccinatie. Als je niet reageert, dan schrijven ze gewoon een jonger iemand aan. In Brussel daarentegen bellen ze mensen op die niet op de uitnodiging zijn ingegaan. Er zijn ook steden waar ze huisartsen inschakelen om mensen te bereiken, of waar het OCMW vervoer organiseert naar het vaccinatiecentrum. Hoe minder inspanning het van de burger vraagt om zich te laten vaccineren en hoe beter de toegankelijkheid van het vaccinatiecentrum, hoe hoger de vaccinatiebereidheid zal zijn, zo weten we uit de onderzoeksresultaten van de motivatiebarometer.’
Hoe minder inspanning het van de burger vraagt om zich te laten vaccineren en hoe beter de toegankelijkheid van het vaccinatiecentrum, hoe hoger de vaccinatiebereidheid
Persoonlijke begeleiding
Rudy Coddens (Vooruit), schepen van onder meer gezondheid, zorg en seniorenbeleid in Gent, is blij dat de vele inspanningen van stadsmedewerkers en vrijwilligers voor de 65-plussers hun vruchten hebben afgeworpen.
‘Ons uitgangspunt was om thuisvaccinatie te beperken en zoveel mogelijk 65-plussers naar het vaccinatiecentrum te krijgen’, zegt Coddens. ‘We werkten daarvoor samen met ouderenorganisaties en lokale dienstencentra. Wie digitaal minder geletterd is werd daar geholpen bij het maken van zijn afspraak.’
‘Ons vaccinatiecentrum in Flanders Expo is makkelijk bereikbaar en wie er niet op eigen houtje geraakt, kan een beroep doen op de mindermobielencentrale. Indien nodig sturen we een begeleider mee, die de mensen thuis kan ophalen’, gaat Coddens verder. ‘In het vaccinatiecentrum worden mensen vriendelijk onthaald, zijn rolstoelen beschikbaar en krijgt wie dat nodig heeft persoonlijke begeleiding. Dat maakt dat ook oudere mensen zich op hun gemak voelen. Die positieve ervaring delen ze, waardoor ze ook anderen over de streep trekken om zich te laten vaccineren.’
Daarnaast benadrukt de Gentse schepen het belang van goede communicatie. ‘Burgers kunnen met al hun vragen terecht bij de Gentse vaccinatielijn en we hebben informatieve filmpjes gemaakt die onder meer te zien zijn op de lokale televisiezender AVS, die ook een ouder publiek bereikt.’
Door samen te werken met netwerkorganisaties, imams en artsen hebben we ook binnen de allochtone gemeenschappen een hoge vaccinatiegraad bereikt bij de oudere leeftijdsgroepen.
Op de stadswebsite is informatie over de vaccinatie te vinden in verschillende talen, wie wil kan bij de vaccinatie een beroep doen op een tolk en ook aan informatie in gebarentaal en braille is gedacht. ‘We werken ook samen met netwerkorganisaties, imams en artsen uit bijvoorbeeld de Turkse gemeenschap, mensen die het best zijn geplaatst om binnen hun eigen gemeenschap te informeren en sensibiliseren. Op die manier hebben we ook binnen de allochtone gemeenschappen een hoge vaccinatiegraad bereikt bij de oudere leeftijdsgroepen. Als dat nodig blijkt, dan zullen we ook voor de jongere leeftijdsgroepen specifieke acties opzetten.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
