Waarom de N-VA oorverdovend stil blijft bij de formatiesoap

Ook de N-VA kijkt met grote ogen naar de impasse die de ‘drie koningen’ over hun opdracht hebben afgeroepen. ‘Als het aan ons lag, was de formatie al lang vertrokken.’

‘Zwijgen kan niet verbeterd worden.’ Het adagium, dat meestal verkeerdelijk wordt toegeschreven aan Willem Elsschot, kleurt het N-VA-hoofdkwartier op de Brusselse Koningsstraat 47 dezer dagen.

Meer dan 400 dagen na de verkiezingen kende de formatie begin deze week een nieuw dieptepunt. Een geplande vergadering met de zes ‘Arizona-partijen’ CD&V, CDH, Open VLD, MR, N-VA en SP.A viel in het water. De kladderadatsch was live te volgen op Twitter, Instagram en TikTok. Bij de N-VA viel er echter geen kreet te horen.

Dat is geen vanzelfsprekendheid. De verwijten tussen de SP.A en de ‘drie koningen’, door voorzitter Conner Rousseau omgedoopt tot ‘dem liars‘, vlogen in het rond. Het ging over de rode lijnen van de socialisten, de staalharde garanties die Rousseau en co. vroegen vooraleer ze aan tafel wilden schuiven.

Doodgeknuffeld

Op zich is dat niet onlogisch. De Vlaamse socialisten kregen de quasi onmogelijke vraag voorgeschoteld om grote broer PS los te laten. Donderdag staat er dan toch nog een vergadering gepland tussen Rousseau, Coens, Lachaert en Bouchez. Maar de laatste weken werd met geen woord gerept over de eisen van de N-VA. Nog steeds de grootste partij van het land.

Waarom zwijgt de N-VA als vermoord? Ten eerste houdt voorzitter Bart De Wever zich het jongste jaar aan een duidelijke stelregel: reageer enkel publiekelijk als er een wending is. Herinner u de scudraket richting de nota van PS-voorzitter Paul Magnette in december, die de ‘rood-groene pap’ al in de mond had. Ondanks alle trammelant van de laatste weken is er inhoudelijk eigenlijk niet zo gek veel gebeurd.

De laatste memorabele uitspraak van De Wever ging over zijn gras, dat dringend aan een maaibeurt toe was toen hem werd gevraagd naar de Vlaamse regeringsonderhandelingen met het Vlaams Belang.

https://twitter.com/Jongnva/status/1280161801519366144Jong N-VAhttps://twitter.com/Jongnva

https://t.co/iFCmV9JIVn pic.twitter.com/q321EQs2C5

— Jong N-VA (@Jongnva) July 6, 2020

Niet dat er zo nu en dan prikjes komen vanwege de Vlaams-nationalisten. Zo was Conner Rousseau kop van Jut bij de jongerenafdeling nadat hij de vergadering met de Arizona-partijen had afgezegd. De Jong-N-VA’ers plakten het hoofd van de 27-jarige Rousseau op een grafsteen. ‘Hier ligt de politieke moed van Conner Rousseau’, luidde het opschrift. In een nog niet zo ver verleden werd Rousseau net niet doodgeknuffeld door De Wever.

Ook kopstuk Sander Loones roerde zich. ‘Meer dan een jaar na de verkiezingen … maar SP.A en Conner Rousseau vinden het nog altijd “te vroeg” om te komen luisteren aan een onderhandelingstafel… Dit land is op. België werkt niet.’ Theo Francken recycleerde die boodschap: ‘De grootste verdedigers van het vaderland begraven het’.

https://twitter.com/FranckenTheo/status/1280581384990527490Theo Francken MPhttps://twitter.com/FranckenTheo

De grootste verdedigers van het vaderland, begraven het.

Mij niet gelaten. Ik zie de ironie ervan in.

— Theo Francken MP (@FranckenTheo) July 7, 2020

Rode loper

De opstootjes tussen de traditionele politieke partijen doen de N-VA’ers grote ogen trekken. Dat antisysteempartijen als Vlaams Belang en in zekere mate de N-VA zelf het Belgische model stokken in de wielen proberen te steken, is niet verrassend. Maar dat net de voorzitters van CD&V, Open VLD, MR en SP.A er en plein public een zootje van maken, dat had zelfs de grootste Vlaams-nationalist niet zien aankomen.

‘Als het aan ons lag, was de formatie al lang vertrokken’, klinkt het zonder ironie bij een N-VA-kopstuk. ‘Publieke uitingen van andere partijen voeden het wantrouwen en dat zorgt voor een totale impasse.’

Zo trekt de N-VA de lijn door die al maanden wordt bewandeld. In de publieke opinie is de mislukking van de gesprekken tussen de N-VA en de PS te wijten aan het gedrag van Paul Magnette. N-VA’ers laten geen moment onbenut om de grote verzoening te bepleiten. Volgens de PS’ers doet De Wever aan tafel geen enkele moeite om de PS tegemoet te komen, maar het beeld van de afgewezen N-VA is wel gezet.

Nu zelfs de ’trado’s’ de rode loper uitrollen voor de antipolitiek, voelt de N-VA zich geenszins geroepen om daaraan bij te dragen. Laat ze maar doen.

Zonder lekken en petites phrases blijft het evenwel moeilijk inschatten hoe graag de N-VA echt wil meestappen in een Arizona-project. Van CDH-voorzitter Maxime Prévot weten we dat hij dinsdag meer dan drie uur op de koffie is gebleven bij het trio Coens-Lachaert-Bouchez. Over de ontmoeting met De Wever op maandag is dan weer niets bekend.

Falanx

In ieder geval is het duidelijk dat de honger om te regeren groot is bij de N-VA – maar niet tegen elke prijs. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) schetst deze week in Knack de contouren van een toekomstig regeerakkoord: ‘Als dat een links programma is zonder een staatshervorming en een noemenswaardig veiligheids- en migratiebeleid, hoeft men natuurlijk niet eens de moeite te doen om de nota naar ons te sturen.’

Hoe dan ook kan de partij niet op haar lauweren rusten. Sinds de socialisten Rousseau en Magnette de piste van minderheidsregering bestaande uit een klassieke tripartite van rood, blauw en oranje lanceerden, is de vindingrijkheid in de Wetstraat gegroeid.

Van bij de aanvang van de opdracht van de ‘drie koningen’ werd gezegd dat een minderheidscoalitie niet ‘de voorkeur wegdroeg’. Helemaal uitsluiten werd nooit gedaan – meer dan een jaar na de verkiezingen zou dat vreemd zijn. De N-VA noteert dat de roep om een Vlaamse meerderheid nauwelijks nog weerklinkt bij Joachim Coens en blijft dus argwanend. Elke misstap wordt cash betaald.

Bovendien staan de neuzen binnen de partij nog niet in dezelfde richting. Niet elke mandataris is ervan overtuigd dat regeringsdeelname de beste manier is om het Vlaams Belang af te houden. Maar zolang de anderen vechtend over straat rollen, sluit de falanx de rangen en huldigt ze het principe van horen, zien en zwijgen.