Volgende week start een nieuwe ronde in de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Wat zijn de gevolgen voor België? En zou het de voorbode zijn van een echte oorlog?
Kent u ‘de val van Thucydides’? Die Griekse geschiedschrijver beschreef in de vijfde eeuw voor Christus hoe de stadstaat Athene Sparta naar de kroon stak en meer en meer het zwaartepunt van de Griekse beschaving werd. Sparta voelde zich terecht bedreigd en na wat armworstelen volgde een oorlog die dertig jaar zou duren. Zo komen we bij Thucydides’ val: grootmachten die aan macht winnen botsen op grootmachten die aan macht verliezen, en dat escaleert vaak tot een oorlog. Het blijkt moeilijk om aan die val te ontsnappen.
Is de handelsoorlog het voorspel van een echte oorlog? In ieder geval lijkt geen van beide grootmachten te willen inbinden, integendeel.
Gaan de VS en China die weg op? Is de handelsoorlog het voorspel van een echte oorlog? In ieder geval lijkt geen van beide grootmachten te willen inbinden, integendeel. Vanaf 23 augustus voeren beide landen nieuwe heffingen in, zo kondigden ze aan. De Amerikanen zullen de eerder gelanceerde invoertarieven op 333 Chinese productgroepen optrekken van 10 naar 25 procent; de Chinezen zullen 25 procent heffen op een soortgelijke hoeveelheid Amerikaanse producten, waaronder diesel, kolen, staal en medische technologie. Het is oog om oog, tand om tand.
De VS kampen met een handelstekort van pakweg 800 miljard dollar, het tekort met China alleen bedraagt 350 miljard. Amerika voert, met andere woorden, veel meer in dan het uitvoert. Dat is president Donald Trump een doorn in het oog. Hij wil dat zijn landgenoten Amerikaanse producten kopen. Doordat hij de tarieven op buitenlandse en vooral Chinese producten verhoogt, worden die in de VS duurder en minder aantrekkelijk. Dat is ‘ America First‘ in de praktijk. Met de tariefverhoging wil Trump de Chinezen ook onder druk zetten, zodat ze snel ingaan op zijn eis om Amerikaanse producten zonder veel belemmeringen op de Chinese markt toe te laten. Dat moet de Amerikaanse bedrijven en economie nog meer vleugels geven. En zo zou ook die andere Trump-slogan, ‘ Make America Great Again‘, realiteit worden.
Het is ondertussen een bekende onderhandelingstruc van Trump: hoog inzetten en de tegenstrever zwaar onder druk zetten om zoveel mogelijk binnen te halen. Tegenover de Europese Unie heeft hij zo zijn zin gekregen: hij dreigde ermee de importheffingen op Europese auto’s te verhogen tot 25 procent. Dat zou vooral de Duitse economie hard getroffen hebben. De vrees was ook dat Trump de eensgezinde EU uit verband zou spelen. Dan hadden de VS met elk land afzonderlijk handelsafspraken kunnen maken, en kwamen ze er als grootste ook altijd als béste uit. Eind vorige maand spoedde Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker zich naar Washington om een handelsakkoord af te sluiten, bezegeld met een kus op de wang van de president. Resultaat: de EU zal meer gas uit de VS binnenhalen en in ruil trekt Trump zijn dreigement in. Amerikaanse missie geslaagd, Europa wint niets.
Veel van onze vooruitgang is vandaag gebaseerd op economische groei – en niet zozeer op beleid.
Tegenover de Chinezen ligt dat moeilijker. Zij zijn eensgezinder en economisch veel sterker dan Europa. En de Amerikaanse honger naar producten uit China lijkt niet te stillen. De afgelopen maand steeg de Chinese export naar de VS met meer dan 12 procent vergeleken met een jaar eerder. Dat wijst erop de handelsoorlog nog niet echt van start is gegaan. Of hij nog vermeden kan worden, is zeer de vraag. Hij zou Europa hard treffen, omdat we veel in- en uitvoeren. In Duitsland neemt de zenuwachtig al toe. Duitse bedrijven hebben voor 400 miljard euro geïnvesteerd in de VS en voor 80 miljard in China. Zij lijden onder de tarieven die over en weer worden geheven: 41 procent van de Duitse ondernemingen in China betaalt nu al hogere tarieven als ze exporteren naar de VS, terwijl 46 procent af te rekenen heeft met hogere tarieven als ze importeren uit de VS.
België is een kleine, open economie. We zouden de gevolgen van een handelsoorlog snel voelen. Op economisch vlak wordt ons land omschreven als de zeventiende deelstaat van Duitsland – als onze oosterburen afzien, zien wij mee af. We hebben een relatief zwak halfjaar achter de rug: in het eerste en het tweede kwartaal van 2018 groeide onze economie telkens met 0,3 procent. Voor het hele jaar rekenen economen nog op 1,8 procent groei. Als de handelsoorlog losbarst, wordt het moeilijk om dat te halen. En veel van onze vooruitgang, zoals de vermindering van de werkloosheid, een gezondere begroting, de afbouw van de overheidsschuld, is vandaag gebaseerd op die economische groei – en niet zozeer op beleid. Blijft hij uit, dan komt er veel in het gedrang. En dat een jaar voor de nationale en regionale verkiezingen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
