‘Waarmee zijn de liberalen sinds de verkiezingen bezig geweest, tenzij met hun eigenbelang?’

Zes maanden geleden werd de regering-Wilmès II gevormd. Sindsdien boksen de liberalen boven hun gewicht. Maar wat heeft de alliantie van de Open VLD met de MR de Vlaamse liberalen opgebracht?

Een half jaar geleden, op 18 maart om precies te zijn, ging ons land in lockdown om de coronacrisis te bestrijden en viel het openbare leven grotendeels stil. Enkele dagen eerder, terwijl in de Veiligheidsraad nog druk werd gediscussieerd over de te nemen maatregelen, was de regeringsvorming met de PS en de N-VA gecrasht na een opmerkelijk optreden van PS-voorzitter Paul Magnette en Ecolo-topman Jean-Marc Nollet in de RTL-talkshow C’est pas tous les jours dimanche. Op 15 maart verklaarden ze daar dat het onverantwoord zou zijn om midden in de coronacrisis te wisselen van premier. Ze gaven hun steun aan premier Sophie Wilmès (MR) en zeiden toe de regering vanuit de oppositie te zullen steunen. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, ook aanwezig in de televisiestudio, dankte de PS en Ecolo voor de steun. De CD&V, de N-VA, de Open VLD en de SP.A hoorden het in Keulen donderen. SP.A-voorzitter Conner Rousseau, die zich voor de coalitie het vuur uit de sloffen had gelopen, reageerde op Twitter dat hij ‘gedegouteerd’ was.

De regeringscoalitie van PS en N-VA werd vanuit de televisiestudio’s opgeblazen door de drie grootste Franstalige partijen. Dat zou het pad effenen voor de regering-Wilmès II. Onder leiding van sluwe vos Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) sloten negen partijen een akkoord om de regering-Wilmès II volheid van bevoegdheid te verlenen. Het akkoord werd bezegeld met een selfie, waarbij een stralende Bouchez wang-aan-wang stond met toenmalig Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten, terwijl Groen-voorzitter Meyrem Almaci juichte op de achtergrond. In hun overwinningsroes vergaten de liberale voorzitters alle coronamaatregelen. De liberalen sloegen toen een slag die tot vandaag nadreunt.

Op 17 maart legde de regering-Wilmès II, bestaande uit de MR, de Open VLD en de CD&V, de eed af. Twee dagen later kreeg ze het vertrouwen dankzij de steun van de oppositiepartijen PS, SP.A, Ecolo, Groen, CDH en DéFI. Blijkbaar beseften de SP.A, Groen en de CD&V niet welke verregaande gevolgen hun goedkeurende stem had voor de verdere politieke gang van zaken en de toekomst van het land.

De regering-Wilmès II telt 13 ministers. De Open VLD, die met de verkiezingen 2 zetels verloor en er nog 12 overhield, heeft 3 ministersposten, net zoals de CD&V (ook 12 zetels). Het is de MR, die liefst 6 zetels verloor en nog 14 Kamerzetels overhield, die de grote buit binnenhaalde: 7 ministersposten, waaronder het premierschap. Bovendien werd Didier Reynders Eurocommissaris en Charles Michel Europees president. De Franstalige liberalen hebben ook Pierre Wunsch als topman bij de Nationale Bank en Jean-Paul Servais bij de beurswaakhond FSMA. Il faut le faire. De Franstalige liberalen van Bouchez, die eind november 2019 voorzitter werd, boksen wel heel erg boven hun gewicht.

De MR weegt eigenlijk nog zwaarder door, want bij die zeven MR-ministerposten heeft Philippe Goffin zowel Buitenlandse Zaken als Defensie, een unicum in onze geschiedenis, en dus feitelijk twee ministeriële kabinetten. En de premier en vicepremier hebben sowieso dubbele kabinetten. Dan kom je uit op tien MR-kabinetten. Een federale regering telt pakweg 650 voltijdse kabinetsmedewerkers. Een vlugge berekening leert dat de MR zeker aan zo’n 400 cabinetards werk biedt. Dat is een pak meer dan een grote kmo. Stel dat er een nieuwe regering komt bestaande uit zes of zeven partijen met de MR, dan valt die terug op hooguit drie ministersposten. Dat betekent niet alleen dat er vier ministers aan de kant moeten worden geschoven, maar ook dat minstens 250 cabinetards ander werk moeten zoeken.

Bouchez heeft er alle belang bij om Wilmes II zo lang mogelijk in stand te houden. Zelfs na nieuwe verkiezingen – ‘waar ik niet bang voor ben’, dixit de MR-voorzitter – zit Wilmès II nog een hele tijd in het zadel. Tenzij de Vlaamse liberalen de MR laten vallen. Dan is weer veel mogelijk, maar dan heeft Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert ook héél veel uit te leggen. Bijvoorbeeld waarom hij midden augustus geen steun wou verlenen aan het akkoord dat de twee grootste partijen in elk landsdeel, de N-VA en de PS, hadden bereikt. En wat heeft de alliantie met de MR de Open VLD uiteindelijk opgeleverd? Waarmee zijn de liberalen sinds de verkiezingen bezig geweest, tenzij met hun eigenbelang?