Vrouwen zonder papieren bezetten leegstaand hotel in Brussel

Een groep van 30 vrouwen en kinderen heeft een leegstaand hotel in de Brusselse gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe ingenomen. ‘Dit is het eerste bezette gebouw dat door vrouwen wordt geleid.’

‘Hotel Monty, nr. 101’ prijkt nog steeds op een glimmend bordje naast de voordeur. Het voormalige hotel sloot een paar jaar geleden de deuren. Na een doortocht van een groep Oekraïense vluchtelingen biedt het nu onderdak aan 30 vrouwen en kinderen. Ze zijn lid van het collectief Le Comité des Femmes Sans-Papiers, dat vrouwen zonder papieren in ons land wil verenigen en ondersteunen. Ze komen onder meer uit Kameroen, Ivoorkust en Afghanistan.

Le Comité des Femmes Sans-Papiers maakt deel uit van de Brusselse koepelorganisatie Sans-Papiers. Zij verenigen mensen die zonder papieren in ons land verblijven, niet te verwarren met asielzoekers. Mensen die asiel aanvragen, hebben recht op bed, bad en brood, sans-papiers niet. Uit onderzoek van de VUB wordt hun aantal geschat op meer dan 100.000 in België.

Kwetsbaar

De woordvoerster van het bezette hotel, Leticia (34), opent voor ons de voordeur. Het is warm in het huis. We gaan zitten op de enige sofa in een verder lege woonkamer.

Als migrant heb je geen marge om fouten te maken in dit land.

‘Mensen belanden in de irregulariteit om allerlei redenen’, zegt Leticia. ‘De meeste sans-papiers hadden geldige verblijfspapieren maar raakten die kwijt, bijvoorbeeld door administratieve fouten. Maar om regularisatie aan te vragen heb je een adres nodig. De pijnlijke waarheid is dat je als migrant geen marge hebt om fouten te maken in dit land.’

Leticia vertelt dat dit het eerste bezette gebouw is dat volledig door vrouwen wordt bewoond en geleid. Veel van de bewoners komen uit gebouwen waar mannen en vrouwen samenwonen, bijna altijd door mannen geleid en vaak met weinig privacy. ‘Als vrouw ben je daar erg kwetsbaar’, zegt Leticia.

‘Zeker voor zwangere vrouwen of vrouwen met kleine kinderen is dat niet aangenaam. Een veilige plek om te verblijven is het allerbelangrijkste voor ons. Daarom besloten we om voor onszelf op te komen en naar een gebouw opzoek te gaan.’

Veel vrouwen hier werken als verpleegster of schoonmaakster in een ziekenhuis of een rusthuis.

Om het hotel leefbaar te houden organiseren de vrouwen zich in werkgroepen. ‘Alle bezettingen hebben regels vanaf dag één’, zegt Leticia. ‘We hebben een comité dat erop toeziet dat de dagelijkse schoonmaak gebeurt, een ander dat op het gebouw let als iedereen weg moet, en nog een ander dat geld probeert in te zamelen voor als iemand in de problemen zit – of als er reden is voor feest, bijvoorbeeld bij een verjaardag van een van de kinderen.’

Spoken

Met de bezetting willen de vrouwen aandacht vragen voor ‘de schrijnende realiteit waarin ze elke dag wakker worden’. Veel vrouwen in het voormalige hotel werken als verpleegster of schoonmaakster in een ziekenhuis of een rusthuis. ‘Voor veel Belgen zijn wij spoken, onzichtbaar. Maar wij wonen hier, wij bestaan! En het zijn die spoken die jobs uitvoeren die anderen niet meer willen doen. Sommigen van ons hebben in België gestudeerd, zijn verpleegster geworden en verloren daarna hun verblijfsrecht. Maar ze bleven wel in ziekenhuizen werken.’

De sans-papiers hebben volgens Leticia een soort onuitgesproken aanwezigheid in België. ‘De Belgische staat weet dat we er zijn en dat we nuttig werk verrichten, maar erkent ons niet. Het enige wat we vragen is regularisatie zodat werkgevers niet van onze situatie kunnen profiteren.’

Een van de bewoonsters had een auto-ongeluk. Haar arm was er slecht aan toe. Leticia: ‘Ik zei tegen haar dat ze in die toestand niet kon gaan werken. Uiteindelijk vertrok ze toch. ‘Als ik niet ga, nemen ze gewoon een andere sans-papiers aan.’

De burgemeester kwam al langs. Hij was begripvol.

De oudste bewoonster is 82 jaar. Ook zij werkt nog altijd, ‘want als sans-papiers is er niemand die voor je zorgt’.

Uitzettingsbevel

Plots tikt er iemand op het raam. Het is een vrouw van de politie. Ze komt binnen en stelt enkele vragen. ‘Hoeveel bewoners zijn hier? Welke nationaliteiten hebben ze? En wat is de naam van groep die het hotel bezet?’

Daarna vertelt Leticia ze zélf de politie heeft verwittigd, om te laten weten dat ze hier verblijven. ‘De burgemeester kwam al langs. Hij was begripvol. Hij zei dat hij geen uitzettingsbevel zou uitvaardigen. Ook de eigenaar van het hotel passeerde al. Hij was duidelijk niet blij, wat we ook begrijpen. Hij was wel geraakt door de verhalen van de vrouwen en kinderen hier. We moeten nu met hem onderhandelen. Hopelijk zal dat goed verlopen.’

De eigenaar van het hotel wilde geen commentaar geven.