Huppelende lammetjes en openspringende bloesems: bij de ontluikende lente krijgen de meeste mensen de zon in de lendenen. Maar sommigen worden er moe of zelfs depressief van. Hoe komt dat?
Beperk je schermgebruik. Eet rode bessen. Vermijd suiker. Drink groentesap. Drink brandnetelthee. Eet zuurkool. Slik vitaminepillen. Het is maar een greep uit de resem antwoorden die Dokter Google heeft op de vraag ‘hoe bestrijd je voorjaarsmoeheid?’ Uit een online-enquête die vorig jaar werd afgenomen bij 200 lezeressen van het tijdschrift Goed Gevoel bleek dat negen op de tien vrouwen daar last van hebben. Die moeheid gaat bovendien gepaard met lusteloosheid, stemmingswisselingen en vreetbuien. De vrouwen nemen volgens de enquête niet hun toevlucht tot zuurkool of brandnetelthee, maar kiezen voor meer buitenlucht (17 procent), meer tijd voor zichzelf (13 procent), en vooral vitamine- en voedingssupplementen (19 procent). Al moeten we er wel bij vertellen dat de enquête een initiatief was van Supradyn, een merk van – juist ja – vitamine- en voedingssupplementen. Net door dit soort ‘onderzoeken’ wordt lentemoeheid vaak niet ernstig genomen. Is het een verzinsel?
Volgens hoogleraar Stephan Claes, diensthoofd psychiatrie van het UZ Leuven, bestaat er wel zoiets als vermoeidheid in de lente. ‘In deze periode krijgen we veel vermoeidheidsklachten, ja. Al hebben die niet noodzakelijk te maken met het aanbreken van een nieuw voorjaar, het zijn veeleer uitlopers van wintermoeheid. Die kan soms lang aanslepen. Voorjaarsmoeheid is geen erkend ziektebeeld waarvoor duidelijke criteria omschreven zijn, wat nog niet wil zeggen dat het een verzinsel is. In de populaire media wordt het vaak verward met SAD: Seasonal Affective Disorder. Dat is wél een officiële diagnose, die we vertalen als seizoensgebonden depressie. Die gaat gepaard met vermoeidheid, maar ook andere symptomen zoals slaapproblemen, angst, futloosheid, prikkelbaarheid enzovoort. Om van een SAD te spreken moet een patiënt er verschillende jaren na elkaar last van hebben, telkens rond dezelfde periode, en tussendoor lange periodes weinig of geen depressieve gevoelens vertonen. 1 à 3 procent van de bevolking zou ermee te maken krijgen.’
Lichttherapie
Over de oorzaken van voorjaarsmoeheid en -depressie doen de wildste geruchten de ronde. Dat patiënten de overgang van winteruur naar zomeruur niet zouden verteren, dat ze tijdens de winter te weinig zon hebben gezien (en dus ook te weinig vitamine D hebben binnengekregen), dat ze te weinig hebben bewogen en er daardoor afvalstoffen in het lichaam blijven zitten enzovoort. Volgens Stephan Claes zijn de oorzaken voor seizoensdepressies nog onduidelijk, maar bestaan er wel enkele interessante hypotheses. ‘Tijdens de lange wintermaanden worden de hoeveelheden melatonine en cortisol, respectievelijk de slaap- en waakhormonen, in ons lichaam verstoord. Dat zou een rol kunnen spelen bij depressie, al is het verband nog niet bewezen. Patiënten met depressie krijgen soms lichttherapie, met een speciale lichtbril. Dat kan bij bepaalde patiënten zeker werken, maar onlangs is een groot onderzoeksrapport verschenen waar lichttherapie niet zo sterk uitkwam. Onderzoekers blijven twijfelen: is SAD echt iets anders dan een “gewone” depressie? Dat blijft ook bij lentemoeheid de grote vraag: zijn mensen moe omdat het voorjaar begint, of zijn ze “gewoon” moe?’
Ook de ‘immuunhypothese’ is nogal hot in het depressieonderzoek, weet Claes. ‘Sommige onderzoekers vermoeden dat depressie ontstaat door een ontsteking in het lichaam. Daarom wordt nu geëxperimenteerd met ontstekingsremmers. Als je die hypothese volgt, zou het kunnen dat allergieën ook depressieve gevoelens kunnen opwekken, en die zijn natuurlijk typisch voor het voorjaar. Maar zulke uitspraken zijn nog heel voorbarig.’ Wie met een echte seizoensdepressie kampt, zoekt het best professionele hulp. Maar ook voor mensen die met een ‘gewone’ lentedip te maken krijgen, heeft Claes tips. ‘Om de voorjaarsmoeheid van je af te schudden, moet je je slaap verzorgen: zo weinig mogelijk dutjes overdag, zo regelmatig mogelijk slapen ’s nachts. Vitaminesupplementen zijn niet nodig: er zijn amper of geen bewijzen dat ze een effect hebben op de gemoedstoestand. In plaats daarvan kun je beter genoeg bewegen, als het even kan buiten, en gezond eten.’ Laat die rode bessen en zuurkool maar komen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
