‘Voor wie wordt het Eurostadion nog gebouwd?’

Brussels gemeenteraadslid Johan Van den Driessche (N-VA) betreurt dat het Eurostadion-project besmet is geraakt door een gebrek aan transparantie, megalomaan denken, mist en leugens. ‘Er is wel degelijk een alternatief’.

Er is wel degelijk nood aan nieuwe, moderne voetbalstadions die lokaal een sportieve en economische dynamiek creëren, dat bewijst AA Gent.

De stad Brussel en het Brussels Gewest plannen een voetbalstadion (62.500 zitjes) op parking C van de Heizel, eigendom van de stad maar gelegen in Grimbergen (Vlaams Gewest) – wat het natuurlijk niet eenvoudiger maakt.

Brussels minister Guy Vanhengel (Open VLD) en schepen Alain Courtois (MR) verkondigden initieel dat het zogenaamde ‘Eurostadion’ de thuis zou worden van RSCA en van de Rode Duivels en dat een aantal wedstrijden van het EK 2020 er kunnen plaatsvinden. Het Koning Boudewijnstadion (KBS) kwam hiervoor niet in aanmerking omdat men dat niet voor deze doeleinden kon renoveren, al werd dat later ontkend door een gespecialiseerd architectenkantoor. Zij beloven om een oplossing te zoeken voor de Memorial Van Damme, want het nieuwe stadion bevat geen atletiekpiste. Het KBS, dat oorspronkelijk in de plannen van het NEO-project werd opgenomen zou nu toch moeten wijken. De initiatief nemende politici beloven tenslotte dat dit project de belastingbetaler niets zal kosten.

Vandaag moeten we vaststellen dat van al deze beloftes vrijwel niets veel meer klopt.

Voor wie zou het Eurostadion er dan wel (nog) moeten komen? Alvast niet voor RSC Anderlecht. De club ziet het stadion in haar huidig concept niet zitten en de bouwaanvraag is al ingediend. Vanhengel viel daarom al ongewoon fel uit naar de vermeende toekomstige eigenaar van de club en stuurde zijn VIP-abonnement al terug.

Evenmin voor de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB). De bond ziet af van een exclusiviteitscontract met het Eurostadion. De KBVB wil namelijk niet dat al de wedstrijden van de Rode Duivels in hetzelfde stadion gespeeld worden.

Meer dan waarschijnlijk ook niet voor de fans van het EK voetbal in eigen land. Specialisten stellen dat er vandaag de dag een mirakel nodig is om het stadion klaar te krijgen tegen de zomer van 2019, zoals de UEFA eist.

Ook niet voor de atletiekliefhebbers die jaarlijks uitkeken naar de Memorial Van Damme. Het Eurostadion bevat immers geen atletiekpiste. Men bouwt in een uithoek van NEO weliswaar een atletiekstadion met 5000 zitplaatsen maar dat is lang niet groot genoeg voor de Memorial. Daarom werd een werkgroep opgezet dat de mogelijkheid onderzoekt voor een geschikte plaats voor de Memorial. Een derde stadion dus…

Evenmin voor de bewoners van Grimbergen en de omliggende gemeenten als Laken, Wemmel, Neder-over-Heembeek, Vilvoorde, Meise enzovoort. Naast een voetbalinfrastructuur (50.000 m²) komt er immers de grootste ondergrondse parking ter wereld (460.000 m²) en pakweg 470.000 m² voor horeca, kantoren, bedrijven en dergelijke. Om het Eurostadion kosteloos (sic) te kunnen bouwen werd aan Ghelamco de mogelijkheid gegeven om extra activiteiten te ontwikkelen die dagelijks pakweg 21.000 bezoekers genereren. Daarbij komen nog later de pakweg 30.000 bezoekers van NEO. Volgens de cijfers van Tractebel zal dat goed zijn voor dagelijks 32.000 bijkomende voertuigbewegingen op de ring. Cijfers zonder voetbalwedstijden, beurs of concert op een ring die vandaag al vrijwel permanent dichtstaat. De bewoners van Laken en Neder-over-Heembeek komen zo in een rattenval te zitten, want de mobiliteit in en uit Brussel is al zeer problematisch.

Al zeker niet voor de Brusselse belastingbetaler, aan wie was beloofd dat dit project hen niets zou kosten. Hun factuur loopt nu al op tot pakweg 300 miljoen.

En ten slotte ook niet voor de voorstanders van behoorlijk bestuur. Er zijn niet enkel de niet ingeloste beloftes en leugens. Er is de ook de mist rond het project. Als er vragen worden gesteld dan krijgt men onvolledige of tegenstrijdige antwoorden en wordt men geregeld afgeblaft, haast geïntimideerd. Contracten waar belastinggeld bij gemoeid is, worden niet openbaar gemaakt. Minister Vanhengel beweert dat gewest noch stad zich borg hebben gesteld.

Het contract tussen de stad Brussel en Ghelamco stipuleert nochtans uitdrukkelijk dat, zelfs indien RSCA of een andere ploeg niet meer zou spelen in het stadion, de vergoeding van de stad aan Ghelamco blijft doorlopen (weliswaar verminderd tot 3 miljoen euro per jaar). Het project is daarnaast nooit in zijn geheel voorgesteld aan gemeenteraad of parlement, laat staan dat er een debat was rond een kosten-batenanalyse. Loont het bijvoorbeeld de moeite een stadion te bouwen met een te grote capaciteit die enkel en alleen voor de openingsmatch van het EK, als die er al komt, benut zal worden?

Voor wie dan wel?

Door het afhaken van RSCA en de KBVB is het Eurostadionproject verveld van een voetbalproject naar een kantorenproject. Ceci n’est pas un stadion. Voor wie wordt het stadion dan nog gebouwd?

Alvast voor de stad Brussel die over dertig jaar circa 135 miljoen betaalt aan Ghelamco en in ruil voornamelijk loges, publiciteit, 250 VIP-plaatsen en tot 2000 zitplaatsen per wedstrijd krijgt . De PR – sommigen noemen het cliëntelisme – van het stadsbestuur dus.

Ook Paleis 12, behorend tot het Tentoonstellingspark, een vzw van de stad met als voorzitter schepen Philippe Close (PS), is winnaar. Het krijgt in haar achtertuin, kosteloos, een moderne parking met voetgangersbrug waarmee beter kan worden geconcurreerd met de private evenementenzalen. Vandaag is parking C een eerder onaantrekkelijke parking voor concertgangers, laat staan dat ze te voet en in het donker de Romeinse steenweg moeten oversteken. De schrik dat het voetbalstadion er niet zou komen of dat de Europese regels over staatssteun of het stadion roet in het eten zouden gooien, is dan ook de reden waarom voor de parking een afzonderlijk erfpachtcontract heeft afgesloten.

Ook de advocaten boeren goed. Voor de stad Brussel alleen al kunnen de honoraria al snel oplopen tot vier miljoen euro.

Natuurlijk zal met dit nieuw stadion het ego van de politieke voortrekkers flink boosten. En als het er niet komt zullen zij er als de kippen bij zijn om aan te geven dat in dit land niets groots kan worden gedacht, er geen bereidheid is om echt te investeren in sport (sic) en actiegroepen alles kunnen blokkeren. Daar is natuurlijk wel wat van aan, maar het verantwoordt niet door te gaan met een project dat in de grond te veel nadelen heeft.

Als het stadion er komt zal dit zeker een positieve impact hebben op de economische activiteit van die regio. Vraag is echter of dat opweegt tegen de maatschappelijke kost ervan en of de negatieve impact van het gecreëerde mobiliteitsinfarct op de economie niet groter is. De niet gemaakte kosten-batenanalyse had hierop een antwoord kunnen geven.

Ook Ghelamco, dat een van de meest strategische plaatsen op de ring mag exploiteren voor 1 euro per jaar en dit gedurende 99 jaar (tot onze achterachterkleinkinderen), is winnaar – zelfs als ze daarvoor in ruil een stuk van de totale bouwkost betaalt.

Alternatief

Is er een alternatief? Natuurlijk. Geen megalomaan project maar een slim alternatief. Laat RSCA doen wat het echt wil, namelijk zijn eigen stadion bouwen. Renoveer het Koning Boudewijnstadion, dat naast de metro ligt, tot een hedendaagse en moderne sporttempel. Veel minder duur, eenvoudiger en sneller. Meteen is ook de Memorial Van Damme gered. Dan hoeft parking C ook niet ondergronds en besparen we die meerkost. En als we dit snel ter hand nemen, dan hebben nog een kans om het EK 2020 te halen.

Het is spijtig dat dit project besmet is geraakt door een gebrek aan transparantie, megalomaan denken, mist en leugens. Tot de burgemeester van Brussel, Yvan Mayeur: de echte faux bruxellois zijn niet diegenen die zich verzetten tegen achterkamerpolitiek maar diegenen die deze achterkamerpolitiek cultiveren en nadien de factuur doorschuiven naar de belastingbetaler.