Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) wil enkelbanden inzetten bij contactverboden tussen partners. Maar voor die ingreep heeft ze nieuw materiaal nodig, en die aankoopsaga duurt nu al jaren. Opmerkelijk: ook in dit verhaal is een bijrol weggelegd voor chemiereus 3M.
‘De bestelling van enkelbanden sleept al sinds de vorige legislatuur aan. Vlaanderen moet meer doen.’ Met een subtiele sneer sprak federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne zich op Radio 1 uit over het nieuwste voorstel van zijn Vlaamse evenknie Zuhal Demir (N-VA). De Open VLD’er is geen tegenstander van het gebruik van enkelbanden bij contactverboden tussen partners. ‘Maar men kan er op zijn vroegst in 2024 mee beginnen omdat er nog steeds geen enkelbanden zijn.’
Het aankoopdossier van de enkelbanden heeft veel weg van een klucht. Het is een van de vele ‘shitdossiers’ die Demir op haar bord kreeg bij haar aantreden. Vlaanderen is sinds de zesde staatshervorming bevoegd voor de enkelbanden en het elektronische toezicht.
Het aankoopproces van enkele duizenden nieuwe enkelbanden begint bij voormalig minister van Welzijn Jo Vandeurzen. Na een eerste oponthoud schrijft de CD&V’er samen met de Franse en de Duitstalige Gemeenschap een aanbesteding uit in februari 2015.
Die procedure wordt een jaar later onderuitgehaald door de Raad van State na een klacht van mededinger 3M Belgium (ja, datzelfde 3M van het PFOS-schandaal in Zwijndrecht) over onregelmatigheden in de aanbesteding.
Ook na een nieuwe aanbesteding van Vandeurzen komt er maar geen witte rook. Deadlines volgen elkaar op, de enkelbanden die voorhanden zijn, raken al snel verouderd. Toenmalig Vlaams Parlementslid Lorin Parys (N-VA) laat zich dan ontvallen dat ‘dit een processie van Echternach noemen een belediging voor Echternach zou zijn’.
Alcohol en drugs
Bij de regeringsvorming in 2019 verhuist het dossier van Welzijn, al decennia gedomineerd door de CD&V, naar Justitie, waar nu N-VA’ster Demir de plak zwaait. Haar kabinet stelt vast dat er in de lopende aanbesteding te veel aanpassingen zijn gebeurd en cours de route. Het risico op een nieuwe procedureslag is te groot geworden. ‘Daarom leek het ons logisch om een volledig nieuwe aanbesteding op te starten’, zegt woordvoerder Andy Pieters, die zich sterk maakt dat het dossier op twee jaar rond zal zijn.
In mei zei minister Demir in het Vlaams Parlement dat de toewijzing van het contract tegen het einde van dit jaar geregeld zou moeten zijn. Navraag leert dat die deadline te strak was ingeschat. Nu staat de gunning gepland voor het voorjaar van 2023. De eerste leveringen van nieuwe enkelbanden zouden dan in het najaar volgen. Of ruim acht jaar na het begin van de procedure.
Volgens Demir moeten de nieuwe enkelbanden ‘state of the art’ zijn: hoogtechnologische apparaten die bijvoorbeeld ook geschikt zijn voor alcohol- en drugsmonitoring en een gps-systeem bevatten. ‘Betrouwbaar en technologisch hoogstaand materiaal is het sluitstuk van een goed werkend elektronisch toezicht’, zegt Vlaams Parlementslid Katrien Schryvers (CD&V). ‘Het is belangrijk dat het er zo snel mogelijk komt.’
Omdat de procedure nu in de fase van de ‘concurrentiedialoog’ zit, kan Demir niets zeggen over de mededingers of het totale kostenplaatje. In juni waren er al demosessies met de ingeschreven kandidaten.
Ondertussen werkt Vlaanderen voort met de verouderde modellen, al liet Demir ze wel upgraden. Het gebruik van de enkelband is hoe dan ook in opmars. Volgens het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET) stonden er vorig jaar 4374 mensen onder elektronisch toezicht, een stijging van 27 procent tegenover 2015. De grootste groep bestaat uit personen die een resterende gevangenisstraf van minder dan drie maanden uitzitten onder de vorm van thuisdetentie. Gemiddeld dragen mensen (in negen op de tien gevallen is het een man) ruim 100 dagen een enkelband.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier