‘Verwekt de dood van Ilse Uyttersprot niet meer dan een rimpeling?’

‘Geweldpleging op vrouwen is verontrustend “alledaags”‘, schrijft Johan Velghe van Vlinks over de moord op Ilse Uyttersprot. Hij roept op om het maatschappelijk probleem eindelijk ernstig te nemen.

De gisteren vrijdag ten grave gedragen Ilse Uyttersprot is de Aalsterse gemeenschap en bij uitbreiding haar christen-democratisch netwerk ontstolen. Het unieke van haar persoon komt nooit meer terug. Er volgden ronduit ontroerende postume dankwoorden. Iemand suggereerde dat haar project, het toekomstig nieuw zwembad in Aalst, haar naam zou krijgen. Gelijktijdig circuleerden er veel woorden vol verschrikt ongeloof over de daad van de moordenaar. Medeleven werd veelvuldig geuit. Maar anders dan bij een jaar eerder op klaarlichte dag gepleegde moord op Julie Van Espen, bleef scherp protest uit. Aalst hield het bij een avondlijke kaarsjeswake voor de in de privésfeer gepleegde moord op de politica. Twee dagen later werd in datzelfde Aalst een vrouw door haar ex-man neergestoken in de directe nabijheid van haar werkplaats. Geweldpleging op vrouwen is verontrustend ‘alledaags’.

Verwekt een moord niet meer dan een rimpeling, gevolgd door een tweede waterkring wanneer de dader voor zijn rechter staan? De daders zijn geen kerstekinderen. Hun antecedenten en meerdere getuigenissen over ergerlijk handelen ten opzichte van vrouwen zijn gekend bij het gerecht.

Het roept de gedachte op aan schuldig verzuim in een of andere schakel in het opvolgingssysteem van delicten. Bij moorden op vrouwen blijft het steeds wachten tot het bij de partner of bij de ex ontploft. De graad van voorspelbaarheid is groot, gelet op het repetitieve patroon.

Met ongeloof en afgrijzen zien en lezen we in nieuwsberichten over landen waar machocultuur verkrachtingen verdoezelen als uitlokking en ze gewoonweg als ‘faits divers’ wegzetten. Besnijdenissen zijn zogenaamd een waardering van traditie. Vrouwen die voor zichzelf opkomen worden een ‘vervuilde geest’ verweten.

Onze verontwaardiging wordt troebel daar waar we in eigen samenleving ongelijkheid negeren. De uiterlijke kenmerken zijn nochtans scherp aanwijsbaar, zoals het ontbreken van gelijk loon voor gelijk werk, of de nog altijd niet gedempte loonkloof.

Dat in onze Europese maatschappij vrouwen hun eigen leven leiden en carrière maken, hebben ze geheel en al aan onderwijs en zichzelf te danken. Het ging sprongsgewijs vooruit. Datzelfde kan niet gezegd worden over het doorbreken van het rollenpatroon voor mannen. Sommige mannen verkeren nog in de mentale modus van pakweg twee generaties geleden toen het relationele adagio was dat de vrouw de man volgde. Laat ons eerlijk zijn, sommige vrouwen vertonen evenzeer narcistische trekken. Tal van vechtscheidingen en door procedureslagen langgerekte vereffeningen van nalatenschappen wijzen de narcist van dienst, man of vrouw, aan.

Waar in een relatie het ‘musketiersprincipe’ als smeerolie werkt, loopt het fout wanneer een van de partners in een onderdanige positie wordt gezet. Wie zoals in Aalst hamer en mes hanteert om zijn ultieme dominantie te bewijzen, vindt geen argumenten om een verontschuldigende context te schetsen voor die gewelddaden.

De cijfers van partnergeweld zijn gekend. Ze keren jaarlijks terug. Ze veroorzaken amper rimpeling en wat krantenkoppen die eerder de oplagecijfers dienen dan een stoot geven aan het voorkomen van zoveel menselijk leed.

Alle tekens van partnergeweld dienen meteen door sociale, politionele en gerechtelijke diensten opgepikt en ernstig genomen te worden. Zij moeten een schild voor de zwakkeren zijn en geen halfslachtige maatregelen of dito vonnissen vellen. Wie leed veroorzaakt en een blijvende bedreiging vormt, moet aangepakt, bestraft en opgevolgd te worden. Zo werkt de rechtsstaat die een inclusieve samenleving beschermt. Er kan hierbij niet getalmd worden.

Traag handelen en/of een gebrek aan permanente begeleiding van de dader van bij de eerste feiten van geweldpleging, is een tikkende tijdbom fabriceren. Narcisten plegen immers niet vanzelf tot betere inzichten te komen. Ze bouwen daarentegen een hek om hun eigen gelijk, niets minder dan een constructie van arrogante macht.

De moord op Ilse Uyttersprot, net als deze op Julie Van Espen, net als alle aanrandingen, verkrachtingen en vernederingen van vrouwen binnen of buiten relaties, zijn geen rimpeling maar stormtij. Magistraten en beleidsvoerders, uitstel van handelen is een van de wissels op een imploderende samenleving.

Johan Velghe is woordvoerder van Vlinks.