Verplichte locatietracker bij rijlessen roept vragen op

Vandaag keurt het Vlaams Parlement nieuwe maatregelen goed in de strijd tegen fraude bij rijexamens. De papieren registratie ruimt baan voor een trackingsysteem. ‘Maar wie wil frauderen, zal dat nog steeds kunnen.’

Met het decreet over het professionele rijonderricht willen de Vlaamse meerderheidspartijen de rijlessen moderniseren en professionaliseren. Om het onderscheid tussen rijscholen en zelfstandige rijlesgevers te verkleinen, worden de lesgevers gelijkgesteld via een vergunningsplicht. Daarnaast komen er voor alle instructeurs verplichte bijscholing en evaluatieproeven. ‘Het maatschappelijk belang van een rijbewijs is groot’, zegt mede-indiener Marino Keulen (Open VLD). ‘Voor het sérieux van de sector is het belangrijk dat de lesgevers in orde en bonafide zijn.’

Daarom bouwden de indieners van het decreet ook nieuwe antifraudemaatregelen is. Zo bleek onder meer in een Pano-reportage in 2021 dat erkende rijscholen een bekwaamheidsattest van 20 uur praktijklessen afleverden zonder dat de klant ook maar één uur daadwerkelijk had rondgereden.

Daarom wil het Vlaams Parlement dat álle lesvoertuigen voortaan zijn uitgerust met vorm van locatietracker. Daarnaast zal de kandidaat-bestuurder vóór en na elk ritje moeten in- en uitloggen. Dat zal mogelijk gebeuren via een app als Itsme, waarmee burgers kunnen inloggen op Mijn Burgerprofiel, met daarop alle persoonlijke officiële gegevens en overheidsadministratie. ‘Vandaag is de registratie hopeloos gedateerd, ze verloopt nog via papier’, zegt Keulen. ‘Op deze manier maken we fraude een stuk lastiger.’

‘Discriminerend’

In de parlementaire debatten kreeg dat aspect al de wind van voren. Onder meer oppositiepartij Vlaams Belang noemde de registratieverplichting ‘draconisch’. Ook binnen de sector klinkt onbegrip.

‘Wij maken ons grote zorgen over wat de overheid allemaal over de burgers wil weten en bijhouden’, zegt Thomas van Hoof van Bezer, de beroepsvereniging van zelfstandige rijinstructeurs. ‘Ik kan me indenken dat de verzekeraars geïnteresseerd zijn in dat soort informatie. Bovendien bestaat er altijd het risico op hacking.’

Volgens Van Hoof zal de antifraudemaatregel niet werken. ‘Wie wil frauderen, zal dat nog steeds kunnen. In Oostenrijk, waar een soortgelijke regeling bestaat, vonden ze ooit een lesvoertuig met een tiental gps-trackers erin.’

Het privacygegeven is niet het enige argument tegen het nieuwe decreet. Mora, de Vlaamse mobiliteitsraad, spreekt tegen dat het decreet een gelijk speelveld creëert tussen rijscholen en zelfstandige rijlesgevers. Zo mogen kandidaat-bestuurders vandaag na 20 lesuren alleen op de weg rijden – met een attest. Hoewel zowel een erkende rijschool als een zelfstandige les mag geven, kan alleen die eerste een geldig attest uitschrijven. Volgens Mora wordt nu een ‘discriminerend systeem’ in stand gehouden, temeer omdat de gevolgde lesuren bij een zelfstandige rijlesgever niet mogen worden overgedragen naar een erkende rijschool.

VAB, de marktleider op het gebied van rijopleidingen, is grote voorstander van het decreet. ‘Door de digitalisering, de lagere drempel tot de instroom van het beroep van rijinstructeur, de verhoging van de kwaliteit en de fraudebestrijding steunen wij dit volledig’, klinkt het. Ook Federdrive, de federatie van autorijscholen, staat ‘meer dan voorzichtig positief’ tegenover het decreet, al wacht het tegelijk de concrete uitvoeringsbesluiten van de regelgeving af.

In Vlaanderen halen jaarlijks zowat 70.000 mensen hun rijbewijs, waarvan zo’n 60 procent professionele rijopleiding geniet via een erkende rijschool.