Verbod op ‘ondemocratische groeperingen’ opnieuw in de koelkast

Schild & Vrienden op de IJzerwake in 2019. © Belga
Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

Ook tijdens deze legislatuur zit er geen uitbreiding van het verbod op private milities aan te komen. Het initiatief van Vooruit en PS stootte op kritiek van experten en organisaties.

Tien jaar nadat het wetsvoorstel een eerste keer werd ingediend lijkt er geen uitbreiding van de wet op de privémilities in de maak. Volgens initiatiefnemer Vooruit, is het voorstel ‘naar de achtergrond weggezakt’.

‘Dringendere zaken’ op het domein van Binnenlandse Zaken, zoals het versterken van cybersecurity, de brandweer en de strijd tegen internetfraude, hebben voorrang gekregen, klinkt het nog bij de Vlaamse socialisten.

Daarmee valt voorlopig het doek over een voorstel dat een jaar geleden opnieuw naar voren werd geschoven door Vooruit-fractieleider Melissa Depraetere. De verdwijning van de extreemrechtse militair Jürgen Conings en de steunbetuigingen die daarop volgden, toonden volgens Vooruit de urgentie van het voorstel aan.

Enkele maanden voordien werd het voorstel al in de markt gezet als een mogelijk juridisch instrument tegen onder meer het radicaal-rechtse en identitaire Schild & Vrienden, dat werd opgericht door Vlaams Belang-parlementslid Dries Van Langenhove.

Stoottroepen

Het voorstel van Vooruit en PS wil het verbod op privémilities uitbreiden. Die wet dateert uit 1934 en verbiedt organisaties ‘waarvan het oogmerk is geweld te gebruiken, of het leger of de politie te vervangen’. De wet lag aan de basis van het verbod op de extreemrechtse Vlaamse Militanten Orde (VMO) begin jaren 80.

In 2012 probeerde SP.A-politicus Peter Vanvelthoven via zijn voorstel organisaties als het neonazistische Blood and Honour en het islamistische Sharia4Belgium te bannen. De tekst werd echter nooit aangenomen.

In een nieuwe versie van het wetsvoorstel wilde Vooruit het verbod uitbreiden naar ‘ondemocratische groeperingen’ die ‘aanzetten tot geweld, discriminatie of haat op bepaalde gronden’. MR-politicus Denis Ducarme diende een gelijkaardig voorstel in.

Volgens de socialisten zijn de tijden veranderd. ‘In dit tijdperk van internet en sociale media gaat het grootste gevaar niet meer uit van particuliere stoottroepen die geüniformeerd door de straten paraderen’, zo leest de tekst. Relevanter zijn groepen die haat prediken om mensen aan te moedigen om te discrimineren of zelfs geweld te gebruiken, klinkt het.

Parlementaire onschendbaarheid

Maar tijdens versnelde hoorzittingen met specialisten bleek dat ook de huidige voorstellen niet immuun zijn voor kritiek. Onder meer het Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de Rechten van de Mens (FIRM) en de Liga voor Mensenrechten toonden zich niet enthousiast.

Zo zou de huidige juridische gereedschapskist, inclusief de antidiscriminatie- en antiracismewetten, volstaan om de problemen aan te pakken. Volgens de Liga zou het wetsvoorstel de bewijslast tegen haatzaaiers zelfs kunnen bemoeilijken. Voorzitter Kati Verstrepen uitte daarom ‘zeer ernstige bedenkingen’ bij de tekst.

De vrijheid van vereniging en meningsuiting zijn bovendien verankerd in de grondwet en internationale teksten, en vereisen dus bijzondere aandacht.

Meerderheidspartij CD&V is ronduit tegen het socialistisch voorstel, bevestigt Kamerlid Franky Demon. Ook oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang zijn geen voorstander.

Een bewijs voor de mogelijke overbodigheid van de wet is het strafonderzoek naar Dries Van Langenhove. Het parket vraagt de verwijzing naar de correctionele rechtbank voor een inbreuk op de wapenwetgeving en diverse inbreuken op de racismewetgeving.

Naast Van Langenhove, wiens parlementaire onschendbaarheid vorig jaar werd opgeheven, gaat het om elf andere verdachten die banden zouden hebben met Schild & Vrienden.

Sharia4Belgium werd evenmin ontbonden, terwijl tientallen leden wel veroordeeld werden. Dat geldt ook voor het extreemrechtse Bloed, Bodem, Eer en Trouw.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content