‘Veel Waalse voorzieningen worden gratis. Wie zal de rekening betalen?’

Wallonië moet alle hefbomen krijgen om het lot in eigen handen te nemen, verklaarde Waals Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt (PS). Wat houdt dat in?

Peket is dé drank op de Fêtes de Wallonie. In het Waals betekent peket ‘pikant’ en het is een jenever die bijvoorbeeld naar aardbei, framboos, munt of rode peper kan smaken. Pikant was ook de toespraak die Waals Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt (PS) er hield: ‘We moeten alle hefbomen krijgen om ons lot in eigen handen te kunnen nemen. We hebben te lang getalmd in de overgang naar het federalisme, zowel bewust als voluntaristisch. Daardoor heeft Wallonië kostbare jaren verloren om de eigen economie te moderniseren.’ Marcourt wees er ook op dat er in dit land aan beide kanten van de taalgrens steeds uiteenlopender wordt geleefd, gedacht en gestemd. Over een nieuwe staatshervorming wil hij niet spreken, want de vorige is nog niet verteerd.

Marcourt weet waarover hij het heeft als hij zegt dat het noorden en zuiden uit elkaar drijven. Neem het aantal studenten geneeskunde. Twintig jaar geleden beslisten Vlamingen en Walen samen in de federale regering om het aantal artsen te beperken, onder andere om de kosten van de vergrijzing beheersbaar te houden. Vlaanderen voerde een ingangsexamen in en hield zich aan de afspraken. Wallonië deed niets en er studeerden te veel studenten geneeskunde af. Men rekende erop dat de bevoegde federale minister dat wel zou regelen. Verantwoordelijk voor dat Waalse geniale wanbeleid was Jean-Claude Marcourt, vanaf 2009 tot nu viceminister-president en Franse Gemeenschapsminister van Hoger Onderwijs.

Sommigen zien de uitspraken van Marcourt op de Fêtes de Wallonie als een opening voor de vorming van een federale regering met de N-VA. Marcourt, steevast omschreven als ‘Waals regionalist’, werd opgenomen in het onderhandelingsteam van de Waalse socialisten. Hij zit er naast Paul Magnette, die volgende maand zo goed als zeker partijvoorzitter wordt, in opvolging van Elio Di Rupo, de nieuwe Waalse minister-president. Magnette houdt de deur voor de N-VA dicht: ‘De houding van de PS is ongewijzigd. We hebben tegenover de N-VA nooit ons veto gesteld, maar we zien niet in hoe we met hen kunnen samenwerken. We zijn het over niets eens, behalve over dierenwelzijn.’ Dierenwelzijn is sinds 2014 een regionale bevoegdheid.

Marcourt wil dus ‘alle hefbomen krijgen’ om het lot in eigen handen te kunnen nemen. Niet alleen met de studenten geneeskunde liep het daarbij fout, ook sociaal-economisch bracht het niet wat Waalse leiders voorspiegelden. In 2008 interviewde Knack Marcourt, toen Waals minister van Economie en Werk. Titel: ‘Wallonië is op de goede weg’. Marcourt: ‘De PS wil Wallonië er opnieuw bovenop helpen en de transfers verminderen. Dat is de boodschap die ik Vlaanderen wil meegeven. Maar er is tijd nodig om Wallonië definitief op het goede spoor te krijgen.’ Hoeveel tijd? Marcourt: ‘Economen gewagen van tien à twintig jaar. Maar misschien kan het sneller, want ik zie heel wat positieve tekenen.’

Het jammere is dat net het tegenovergestelde is gebeurd: de toestand in Wallonië ging achteruit, terwijl Vlaanderen erop vooruitging. Gouverneur van de Nationale Bank Pierre Wunsch, ook al in dit blad: ‘Sinds de crisis in 2008 neemt de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië opnieuw toe’ en dat in een tempo van 0,2 tot 0,3 procent per jaar. Hoe dat komt? Wunsch: ‘Dat heeft ongetwijfeld voor een belangrijk deel te maken met het beleid dat gevoerd wordt door de gewesten en gemeenschappen, want zij zijn verantwoordelijk voor zaken als infrastructuur, activering van werklozen, opleiding enzoverder.’

Zal dat de volgende jaren veranderen? Voor de verkiezingen verklaarde Marcourt dat hij ‘een zo links mogelijke regering’ wilde in Wallonië. Dat lukte niet helemaal omdat de PTB niet wilde besturen. Maar het regeerakkoord van PS, MR en Ecolo bevat veel recepten die de voorbije decennia allesbehalve vooruitgang hebben gebracht. Het overheidsgeld zal rollen en veel voorzieningen worden gratis. Opnieuw geniaal wanbeleid: het klinkt goed en zal de kiezers plezieren, maar hoe de rekening zal worden betaald, zegt niemand. De Waalse begroting is in ieder geval geen bezorgdheid: een evenwicht is pas iets voor tegen 2024.

‘De vorige generaties hebben te lang geloofd dat België hét project voor Wallonië was’, verklaarde Marcourt jaren geleden. Niet België komt voor de PS op de eerste plaats, maar ook niet Wallonië. Wel het verdelen van de macht en het federale geld.

Iemand nog een peket?