Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V) wil alle vrouwen tijdens en na hun zwangerschap screenen op mentale problemen. Professor Gilbert Lemmens, diensthoofd psychiatrie van het UZ Gent, leidt het project in goede banen.
Concreet zal elke vrouw in Vlaanderen tijdens de zwangerschap gevraagd worden naar het gebruik van alcohol en middelen.
Is die screening nodig?
GILBERT LEMMENS: ‘Kinderen krijgen wordt altijd als een zegen gezien, maar zwangere vrouwen zijn niet immuun voor mentale problemen. Vaak zijn ze er zelfs kwetsbaarder voor. Twintig procent van de vrouwen heeft tijdens of tot een jaar na de zwangerschap mentale problemen. Depressies en angststoornissen komen het vaakst voor. Maar er zijn nog ernstiger klachten mogelijk, zoals een postnatale psychose.’
Zwangere vrouwen gaan geregeld naar de dokter. Waarom worden die problemen dan niet gedetecteerd?
LEMMENS: ‘In 75 procent van de gevallen wordt er geen diagnose gesteld. Uiteindelijk wordt slechts een op de tien vrouwen behandeld. Nochtans gaat het niet alleen om de moeder. Kinderen wier moeder depressief of angstig is tijdens de zwangerschap hebben vaker emotionele of gedragsproblemen. Zelfs op volwassen leeftijd hebben ze meer kans op een depressie. Dat moeten we preventief aanpakken.’
Waarom gebeurt die detectie nog niet?
LEMMENS:‘De laatste jaren zijn de stigma’s rond mentale problemen verminderd, maar er blijft een flink taboe bestaan. Daarom durven mensen vaak niet te praten over hun problemen. Bovendien maken hulpverleners er vaak te weinig tijd voor en zijn ze niet altijd goed opgeleid om mentale problemen op te merken.’
Hoe zal de screening verlopen?
LEMMENS: ‘Het is de bedoeling dat we de screening integreren in de routinezorg bij de zwangerschap. Eerst zullen we de risicofactoren in kaart brengen: wie weinig sociale steun heeft of al een mentaal probleem heeft gehad, heeft meer kans op moeilijkheden. Vroedvrouwen zullen eerst vier vragen stellen. Vrouwen die positief antwoorden, krijgen extra vragenlijsten. Afhankelijk van het resultaat zullen ze door een mentale hulpverlener uitgebreider onderzocht worden.’
Wat wil dit plan bereiken?
LEMMENS: ‘Veel ziekenhuizen hebben al psychologen en psychiaters in dienst, maar rond perinatale zorg is er nog niet zoveel expertise. In sommige hotspots is er wel veel kennis. Die willen we door een aantal regionale coördinatoren meer verspreiden.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier