In oktober 2020 twijfelde de helft van de Belgen nog aan de coronavaccins, vandaag kan het voor almaar meer mensen niet snel genoeg gaan. Vanwaar die ommezwaai?
In november vorig jaar gaf, in een enquête van Artsenkrant, 33 procent van de 830 bevraagde artsen aan dat ze twijfelden over de coronavaccins. In een recente enquête van het symposium Medische Wereld bij 1000 artsen is het aandeel van de twijfelaars geslonken tot 9 procent. Ook bij de ruime bevolking is de houding tegenover de vaccins veranderd: vlak voor Kerstmis bleek uit de covid-19-gezondheids-enquête van Sciensano dat 60 procent van de Belgen zich wil laten vaccineren – in oktober twijfelde nog de helft. De coronavaccinatie heeft de wind in de zeilen gekregen.
‘Die ommekeer heeft twee oorzaken’, zegt Jean-Michel Dogné, hoogleraar farmacologie aan de Universiteit van Namen en expert in de federale coronataskforce. ‘Eén: de kwaliteit van het eerste coronavaccin is hoog. Twee: tot nog toe zijn er amper nevenwerkingen gemeld.’ In de eerste week van de vaccinatiecampagne, die begon op 5 januari, werden meer dan 8000 bewoners van woonzorgcentra en een deel van het personeel gevaccineerd zonder noemenswaardige problemen. Op wat pijn op de prikplek na, en hier en daar lichte koorts, heeft iedereen de prik inderdaad goed doorstaan.
Mensen reageren emotioneel op de coronavaccinatie.
‘Eerst was er veel ongerustheid over de snelheid waarmee de eerste vaccins ontwikkeld werden. Nu blijkt dat de prikken goed verdragen worden, kan het niet snel genoeg gaan’, bevestigt een ander taskforcelid, epidemioloog Pierre Van Damme van de Universiteit Antwerpen. ‘De vaccinatie geeft mensen opnieuw een perspectief, en dat helpt dan weer om de maatregelen te blijven volgen’, zegt hij. Mochten er de komende weken toch ernstige nevenwerkingen opduiken, dan kan dat de bereidwilligheid volgens Van Damme weer fnuiken: ‘Mensen reageren emotioneel op de coronavaccinatie.’
Voor de kerstperiode, nadat farmabedrijf Pfizer de erg gunstige resultaten van zijn fase 3-studie over het eerste coronavaccin wereldkundig had gemaakt, lanceerde het gezondheidsmagazine Bodytalk een online-enquête om te peilen naar de vaccinatiebereidheid in ons land. 2926 vooral hoogopgeleide Belgen vulden ze in: 56 procent was Franstalig en 44 procent Vlaming, de man-vrouwverhouding was ongeveer gelijk, en meer dan de helft was ouder dan vijftig. Aan Vlaamse kant zei 85 procent ja tegen vaccinatie, aan Franstalige kant 66 procent.
Franstalige Belgen zijn niet alleen minder enthousiast over de coronavaccins. Uit de enquête blijkt ook dat ze minder vertrouwen hebben in de overheid, de officiële cijfers en de virologen die in de media komen. ‘Het één heeft wel degelijk met het ander te maken’, meent Jean-Michel Dogné. ‘Niet artsen maar ministers sporen mensen aan om zich te laten vaccineren. Dat valt minder goed in Franstalig België, waar mensen over het algemeen minder vertrouwen hebben in de overheid, net als in Frankrijk. Daarom zullen de zorgverleners een sleutelrol moeten spelen, als we willen dat de vaccinatiecampagne succesvol is.’
