Undercover bij de vechtsportclub van Dries Van Langenhove: kickboksen voor witte suprematie (video)

Sinds zijn vertrek uit de nationale politiek zet Dries Van Langenhove vol in op zijn vechtsportclub in Opwijk. ‘Weerbaar’ past in een internationaal circuit van extreemrechtse ‘active clubs’ 
die geloven in witte suprematie. Knack ging undercover.

‘Ik heb de vloer moeten dweilen’, zegt R. ‘Overal bloedvlekken. In Brugge, waar ik normaal train, zijn de matten rood en valt bloed minder op. Maar Dries wil geen rode matten.’

Hij lacht luid. Natuurlijk wil Dries Van Langenhove geen matten in socialistenkleur. En al helemaal niet in zijn vechtsportclub, die hij in Opwijk oprichtte. Het is 10 januari, het vriest de stenen uit de grond, en in de loods die is omgebouwd tot bokszaal is het niet veel warmer. De aanwezigen laten het niet aan hun hart komen en werken zich in het zweet: Van Langenhove, een stuk of tien andere boksfanaten, en ik.

Aan de muur hangen twee Vlaamse strijdvlaggen. Op de touwen die rond de boksring zijn gespannen staat het woord ‘weerbaar’, de naam van de vzw die Van 
Langenhove in 2020 oprichtte. Op TikTok postte hij een hijgerig filmpje om leden aan te trekken. Het laat weinig aan de verbeelding over. ‘Word toch eindelijk eens weerbaar, man’, zegt hij. ‘Leer u eigen eens ver­dedigen. Waarom denk je dat al die allochtonen zich alles kunnen permitteren?’

Undercover ging ik op zijn uitnodiging in.

Active clubs

‘Pijn doen! Je wilt dat je tegenstander zijn handen laat zakken, zodat je hem goed pijn kunt doen met een rechtse hoek’, legt J. uit. We oefenen de techniek met R., een kleine kerel die een T-shirt van Schild & Vrienden draagt. Tussen de oefeningen door vertelt R. ons dat hij als vriend van Van 
Langenhove helemaal vanuit Brugge naar hier is gekomen. Daar traint hij drie keer per week in de boksclub Brugse Beer. ‘Bijna alle blanken in die club zijn gelijkgezind’, zegt R. ‘De anderen zijn allemaal moslims. Maar in de club doe ik niet aan politiek.’

Toch is Weerbaar niet zomaar een ideologievrije sportclub. Een promotievideo die werd opgenomen in de Weerbaar-gym sluit af met de slogan ‘Get active!’ Voor niet-ingewijden is het niet meer dan een holle slogan, maar het woord ‘active’ is niet toevallig gekozen. De term verwijst naar active clubs, vechtclubs waarvan de leden geloven in witte suprematie: het idee dat blanken superieur zijn aan mensen van andere rassen.

De grondleggers van active clubs zijn de white supremacists Robert Rundo en Denis Kapustin, echte naam Ni­kitin. Beide heren geloven dat er een rassenoorlog ophanden is. Blanken moeten dan ook een strijdersmentaliteit kweken door veel te trainen. In 2020 lanceerden ze het idee van active clubs, hetzelfde jaar waarin Van Langenhove vzw Weerbaar oprichtte.

Rundo en Nikitin zijn geen doetjes. De eerste zat eerder een gevangenisstraf uit voor het neersteken van een Latijns-Amerikaans bendelid in 2009. In 2017 werd hij opnieuw vervolgd wegens gewelddadige botsingen met antifascisten in Charlottesville, Virginia. Dat protest werd wereldnieuws toen een 
neonazi met een auto op de menigte inreed. Een vrouw overleefde het niet. Rundo ontvluchtte de Verenigde Staten maar werd vorig jaar opgepakt in Roemenië en uitgeleverd aan de VS. Nikitin is dan weer een Russische 
neonazi en hooligan.

Ondertussen zijn er active clubs in minstens 33 Amerikaanse staten. Ook in verschillende Europese landen zijn ze actief. Uit onderzoek van Knack, Le Vif en De Groene Amsterdammer blijkt dat Nederland 
er minstens 5 telt.

Witte slachtoffers

Om leden te werven spelen de clubs in op slachtofferschap, zegt politoloog Alexander Ritzmann, die als radicaliseringsexpert verbonden is aan het Berlijnse Counter 
Extremism Project. ‘Rundo zegt dat hij mishandeld werd door “het systeem” en door mensen van kleur, maar dat hij zich door witte suprematie gesterkt weet. Active clubs zijn niet op zoek naar perfect volleerde strijders. Ze zijn op zoek naar mensen die ze tot een van hen kunnen maken.’

Active clubs richten zich specifiek op misfits, mensen die het gevoel hebben dat ze het niet voor elkaar krijgen in de samenleving. Lidmaatschap van een active club belooft hen een vorm van status en macht. ‘Dat is alarmerend,’ zegt Ritzmann, ‘want daarmee richten ze zich op kwetsbare mannen, gekoppeld aan een idee van wat mannelijkheid zou moeten zijn. Dat maakt de strategie gevaarlijk.’

Dat slachtofferschap komt ook aan bod in de strategie van Weerbaar op sociale 
media. Om nieuwe leden te werven, postte Van Langenhove op zijn Instagram-account (67.000 volgers) vorige zomer een video uit Bordeaux. Op de beelden is te zien hoe een grootmoeder en haar kleinkind brutaal worden aangevallen door een zwarte man. ‘Dit is wat onze politieke elite met West-Europa heeft gedaan’, klinkt het. ‘Nergens nog veilig. Europese jeugd, word @weerbaar of we gaan ten onder.’ G., een trouw lid van Weerbaar en Schild & Vrienden, reageert daarop dat ‘meer politie dit niet (zal) voorkomen’.

‘Zulke gewelddadige video’s maken veel intense emoties los, zoals onmacht en woede’, zegt radicaliseringsexpert Christophe Busch, directeur van het Hannah Arendt Instituut. ‘We zien hoe witte mensen aangevallen worden door een gekleurde vijand. De beelden worden gedeeld onder het mom van verontwaardiging, waardoor ze niet als racistisch gelabeld worden. Zo stappen sommige mensen willens nillens mee in een discours.’

De dader uit Van Langenhoves video bleek uiteindelijk een 29-jarige dakloze Fransman, geboren en getogen in Bordeaux, met zware psychiatrische problemen en een strafblad. Kort na de feiten werd hij opgepakt door de politie en geïnterneerd.

Hondenfluitjes

In een podcast geeft Robert Rundo advies hoe je zo’n active club kunt opstarten. Doe het stap voor stap, adviseert hij. ‘Je begint met een paar normale gasten. Je zegt: “Hé, we zijn gewoon een white boys club. We spreken af in het weekend, boksen een 
beetje, gaan op trektocht. Begin niet meteen over fucking Joden. Noem je club niet 
Arische Terreurbrigade, en neem niet het symbool van de SS als logo. En vergeet niet wat plezier te maken. Make fascism fun!’

Het zijn oude trucs onder extremistische bewegingen, zegt Busch. ‘Ten tijde van Sharia4Belgium en de opkomst van het religieuze extremisme zagen we ook dat er in die kringen boeken à la How to Survive the West verdeeld werden. Die bevatten ook tips om niet op te vallen.’

De verwijzingen naar fascistische en extremistische groeperingen gebeuren via zogenaamde hondenfluitjes. ‘Dat zijn 
bedekte toespelingen die alleen ingewijden kunnen begrijpen, waardoor je op een 
uiterst subtiele manier je boodschap kunt verspreiden’, legt Busch uit. ‘Als je bijvoorbeeld een foto ziet van iemand in para­militaire kledij met een bepaald logo erop, hecht je daar als niet-ingewijde geen betekenis aan. Maar als je in die milieus vertoeft en de signalen herkent, dan weet je: aha, dat is een van “ons”. Sociale media werken daarbij als een brandversneller: het bereik is groot en de verspreiding gaat snel.’

Weerbaar en Schild & Vrienden maken 
stevig gebruik van die techniek. Het 
Instagram-kanaal van Weerbaar telt zo’n 4000 volgers, best veel voor een account dat geen enkel bericht heeft geplaatst. Weerbaar post alleen stories, berichten die na 24 uur verdwijnen. Zo deelt het account een foto van G. met een boksuitrusting van het 
kledingmerk PugnaWear, dat als logo een machinepistool MP40 heeft, ooit gepro­duceerd in nazi-Duitsland en gebruikt door de Wehrmacht. Het kledingmerk is gelieerd aan fascistische groepen in Frankrijk.

Een ander hondenfluitje is te zien in een video van enkele flessen melk, gepost op het Telegram-account van Schild & Vrienden. ‘Picknick met Schild & Vrienden’, staat er. Het lijkt onschuldig, maar de witte melk is een verwijzing naar witte suprematie.

Lichaamscultuur

Weerbaar-lid R. is helemaal mee met het active club-verhaal. Op Instagram noemt hij de Brugse club waar hij traint ‘Bruges active club’. Op zijn profielfoto op Telegram heeft R. een bijl in de hand, een bivakmuts over zijn hoofd en de Latijnse tekst ‘pulchrum pro patria mori’, wat zoveel betekent als ‘het is mooi om voor het vaderland te sterven’.

Trainer J. ziet Weerbaar als ‘een groep mensen die iets willen verwezenlijken: het team van de krijgers.’

Dwepen met lichaamscultuur en vechtsporten promoten is geen nieuwigheid, zegt Ritzmann. ‘Robert Rundo zei ooit dat je meer boksers dan intellectuelen nodig hebt. Die quote is geïnspireerd op Adolf Hitler. In extremistische bewegingen heeft altijd het idee bestaan om de perfecte blanke krijger te creëren. Vechtsporten ­maken daar een belangrijk deel van uit.’

In die zin kan lidmaatschap van een boks- of vechtclub een verdere stap naar radicalisering zijn, zegt Christophe Busch. ‘Het is niet verkeerd om lid te zijn van zo’n club. Maar als je kijkt naar extremistische bewegingen is lid worden van een vechtclub wel een scharniermoment. Je gaat in trainingsmodus, waardoor je een legitimering en normalisering van geweld krijgt’, legt Busch uit. ‘Kijk naar de Rote Armee Fraktion, die trainde in het Midden-Oosten, of naar de Hitlerjugend. Zij kregen onder het mom van spel en vertier een militaire opleiding.’

Expliciet verwijzen naar radicale ideologieën zoals omvolking wordt er tijdens de trainingen niet gedaan. Evenmin dreigt Van Langenhove met geweld. ‘Maar het zou naïef zijn om te denken dat de mensen die lid zijn van Weerbaar niet weten welke ideologie eraan verbonden is’, zegt Busch.

De eindbaas

Na een stevige opwarming met squats en schaduwboksen beginnen de driloefeningen. Trainer J. toont combinaties van jabs en kicks voor die effectief zijn tijdens een gevecht. ‘Jab rechts, stap weg van je tegenstander, kijk over je schouder en trap dan met je hiel onder zijn dekking: bam!’

Per koppel nemen we een stootkussen. Eerst doet R. tienmaal de combo, daarna is het aan mij. J. komt mijn techniek inspecteren: ‘Goed uitademen als je slaat. En strek je been zodat je je tegenstander pijnigt als je hem raakt met je scheenbeen.’

Na onze tweede training voegt Van 
Langenhove het undercoveraccount van Knack toe aan de privéchatgroep van 
Weerbaar. Vanaf februari worden de lessen uitgebreid met jiujitsu, een Japanse zelf­verdedigingskunst, staat daar te lezen. Er staat een met AI gegenereerde afbeelding bij om deelnemers te lokken. Een van de gespierde vechters heeft vier vingers.

In de chatgroep noemt Van Langenhove zich nog altijd ‘eindbaas’, net zoals toen Schild & Vrienden werd ontmaskerd in de ophefmakende Pano-reportage van 2018. Op 19 januari laat hij weten dat er ‘morgen geen trainer beschikbaar (is), dus jullie zullen het met mij moeten doen’. Dat Van Langenhove de training leidt, is uitzonderlijk: meestal doen J. en M. dat. Die eerste is op sociale media vooral bezig met cryptomunten, de tweede is competitief kickbokser bij een 
andere (kick)boksclub in Opwijk, Celtix. Rijk zal Van Langenhove niet worden van Weerbaar. Leden betalen 10 euro per maand voor twee à drie trainingen per week en toegang tot de fitness. Dat is een pak minder dan in een reguliere club. Bij Celtix liggen de prijzen bijvoorbeeld tot vijf keer hoger.

De privéchatgroep telt iets meer dan 100 leden. Op een gemiddelde training komen er zo’n tiental boksers opdagen. Knack kon 38 leden identificeren. Zo is er spierbundel S. uit Halle, die een zwarte zon op zijn borst getatoeëerd heeft staan, een symbool van de SS. De man was vijf jaar in dienst van het Franse Vreemdelingenlegioen, en gaf in Oost-Europa trainingen met kalasjnikovs en scherpschuttersgeweren.

Ook West-Vlaming G. is een kracht­patser en wapenfanaat. Op een ondertussen 
ver­wijderde Instagram-account poseert hij met een airsoftgeweer en in schietclubs. Ook op zijn nieuwe account deelt hij stories die radicale, gewelddadige berichten bevatten. Zo wenst hij diversiteit, inclusie en 
sociale gelijkheid dood, want die leiden respectievelijk tot ‘minder witte mensen’, ‘exclusie van witte mensen’ en ‘stelen van witte mensen’. Net als S. is G. een ouwe 
getrouwe van Van Langenhove.

Onder de leden tellen we amper een handvol vrouwen. Na de training praten we met V., die al vier jaar bij Weerbaar traint. Ze voelt zich niet gewaardeerd, zegt ze. ‘Als ik mag sparren, is dat altijd met nieuw­komers. Soms mag ik zelfs helemaal niet meedoen, omdat ik een meisje ben.’

Vlaams Belang

In 1991 brak het toenmalige Vlaams Blok op Zwarte Zondag met een opvallend campagne­beeld: een paar bokshandschoenen en de slogan ‘uit zelfverdediging’.

In 2009, onder voorzitterschap van 
Bruno Valkeniers, moest ‘Vlaanderen een vuist leren maken’ en werd ex-bokser Jean-Pierre Coopman ingeschakeld voor de campagne.

Toen Filip Dewinter in 2016 voor de 
Antwerpse campagne wilde ‘terugslaan!’ en nogmaals de bokshandschoen bovenhaalde, vond voorzitter Tom Van Grieken die lokale campagne ‘ongeschikt voor Vlaanderen’ en ‘een beeld van het verleden’. Anno 2024 kiest het Vlaams Belang voor de slogan ‘Ander & beter’, en is de associatie met vechtsporten weg.

Tenminste, als je Weerbaar buiten 
beschouwing laat. Minstens vijf Weerbaar-
leden zitten in lokale besturen van het Vlaams Belang. D. is momenteel zelfs 
inhoudelijk medewerker van de VB-fractie in de Kamer. In 2018 stond D. even op de kieslijst van N-VA Puurs-Sint-Amands, maar na de Pano-reportage over Schild & Vrienden werd hij van de lijst geschrapt. Hij beweerde toen geen lid te zijn van Schild & Vrienden en slechts enkele posts te hebben geliket. Nu bokst hij wel degelijk bij 
Weerbaar, stelde Knack in Opwijk vast.

De groep telt ook een lokale N-VA-
mandataris uit Wijnegem. Enkele andere leden komen uit de rechts-conservatieve studentenclub KVHV en het nationalis­tische NSV.

In de officiële raad van bestuur van vzw Weerbaar zitten naast Van Langenhove ook twee lokale mandatarissen van het Vlaams Belang. Zo is er J.V.O. uit Sint-Niklaas, die – in hetzelfde proces als Van Langenhove – terechtstaat voor onder andere aanzetten tot haat, negationisme en het verspreiden van denkbeelden gegrond op rassensuperioriteit. Hij was moderator van de besloten Facebook­groep van Schild & Vrienden. Aan de krant Het Laatste Nieuws gaf hij toe dat hij een ‘mop’ online had geplaatst over ‘een jood en een n*gerjood’.

Ook Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken laat zich niet onbetuigd als het op vechtsporten aankomt. Op 25 mei 2023 post hij een foto in boksoutfit op zijn Instagram­account. Naast hem prijkt Sergei Ballegeer, bijnaam Brugse Beer. De man baat de gelijknamige boksclub uit in Brugge, waar verschillende leden van Weerbaar 
trainen. Op sociale media moedigt hij hen aan.

‘Ballegeer is ons welgezind’, zegt de West-Vlaming R., die ook lid is van Brugse Beer. Ook Feniks, de beweging die in 2021 antivaccinatieprotesten organiseerde en deels is ontstaan als afsplitsing van Schild & Vrienden, trainde bij Brugse Beer.

Dood op straat

Na de training carpoolen we met J., die de sparringmatch van Van Langenhove analyseert. ‘Dries heeft lange armen, maar hij is het gewend om tegen kleinere tegen­standers te vechten. Tegen E. moet hij een eigen stijl ontwikkelen.’

J. is een potige kerel met een imposante baard. Vroeger (kick)bokste hij in compe­titie. Hij is al vier jaar op vrijwillige basis trainer bij Weerbaar. Hij krijgt van Van 
Langenhove alleen wat geld ‘voor de naft’, maar is een trouwe volgeling van diens ideologie: ‘De ambitie (van de club) is om de Vlaamse jeugd weerbaar te maken. Het wordt steeds gevaarlijker: voor niets word je neergestoken of dood­geslagen. Mensen liggen dood op straat. Als ze een paar keer naar de gym waren gekomen, waren ze misschien niet gestorven.’

Zijn vechttechnieken heeft J. ook al ­buiten de ring ingezet. ‘Vroeg of laat heeft iedereen dat nodig, zeker in Brussel. Al heb ik niet veel straatgevechten gedaan. Het is beter om die zever te vermijden als ze messen trekken. Maar als tien Marokkanen je vriendin lastigvallen, is het maar handig dat je wat kunt vechten.’