Een truckerskonvooi van enkele duizenden chauffeurs dat protesteerde tegen de coronamaatregelen in Canada beroerde internationaal de gemoederen. Het krijgt vermoedelijk navolging in Europa.
Iedere week zoekt Knack naar misleidende informatie op het internet.
Tijdens de laatste week van januari groeide het verhaal op sociale media: in Canada waren ‘de vrachtwagenchauffeurs’ in opstand gekomen tegen het coronabeleid. Massaal zouden ze in colonne onderweg zijn naar de hoofdstad Ottawa. Eerst ging het om enkele duizenden, daarna 10.000, vervolgens 50.000 en uiteindelijk las je zelfs cijfers over ‘250.000 truckers en twee miljoen sympathisanten’ die onderweg waren naar de hoofdstad, in een soort moderne kruistocht om het Canadese volk te bevrijden van de ’tirannie’ van de coronamaatregelen. En de mainstream media weigerden om erover te berichten – of zo klonk het toch.
Het bleek het zoveelste voorbeeld van een protestactie die gepaard gaat met online desinformatie en overdreven claims over de omvang en de impact. De colonne was lang niet zo groot als voorgesteld. Het ging om enkele duizenden truckers die zich kantten tegen een recente verplichting om bij grensoverschrijdend transport over een vaccinatiebewijs te beschikken. De overgrote meerderheid van de Canadese truckers is gevaccineerd en officiële transportbonden namen afstand van de actie.
Duitse boeren
Op sociale media circuleerden allerlei spectaculaire beelden van konvooien. Deels waren dat authentieke beelden uit Canada, bijvoorbeeld van sympathisanten die langs de kant van de weg het truckersprotest toejuichten, maar deels ook uit de context gelichte beelden: van Duitse boerenbetogingen twee jaar voordien, bijvoorbeeld, of van oude manifestaties van truckers uit andere landen. In Ottawa bleek al snel dat er van tienduizenden vrachtwagens geen sprake was. Toch bleven enkele straten rond Parliament Hill dagenlang bezet door trucks en betogers.
Omdat sommige deelnemers aan het konvooi bedreigingen hadden geuit tegen de Canadese eerste minister Justin Trudeau, verhuisde die van zijn ambtswoning met zijn gezin naar een niet nader genoemde locatie. Dat beschouwden de toejuichers van het konvooi als een succes. De truckers hadden gewonnen! Er gingen zelfs geruchten dat Trudeau was ‘afgetreden’ of ‘gevlucht naar het buitenland’. Daar was geen sprake van.
Boaters for Trump
Het is lang niet de eerste keer dat een mediagenieke manifestatie tegen vaccinatie of tegen coronamaatregelen viraal gaat, vooral dan in coronasceptische kringen. Dat gebeurde vorig jaar ook met de grote ‘antipas’-betogingen in Frankrijk of de acties van Italiaanse havenarbeiders in Trieste. Ook van die protesten gingen beelden de wereld rond, geholpen door een aantal socialemediakanalen die uitsluitend beelden van internationale coronaprotesten rondpompen.
Voor tegenstanders van de coronamaatregelen, die in elk land in de minderheid zijn, vormen die internationale medestanders een hart onder de riem. Zij zijn extra vatbaar voor desinformatie over de omvang van buitenlandse protesten. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom een geldinzamelactie op GoFundMe om de voedsel- en brandstofkosten van de truckers te sponsoren in korte tijd meer dan 10 miljoen dollar opbracht.
Vrachtwagenkonvooien zijn natuurlijk indrukwekkend, maar er zijn nog andere manieren om protest visueel aantrekkelijk voor te stellen. Motorrijders kennen massaritten al langer als een in het oog springende demonstratietechniek. Organisaties als Boaters for Trump organiseerden in 2020 verschillende varende optochten. En bij ons organiseerde Vlaams Belang in 2020 zijn ‘protestrit’ naar de Heizel. Enkele duizenden voertuigen nemen meer plaats in dan enkele duizenden wandelaars.
Momenteel wordt afgestemd om vanuit verschillende landen konvooien te laten vertrekken, om tegen 14 februari aan te komen in Brussel.
In Canada zijn truckerskonvooien trouwens geen nieuw fenomeen: in 2019 reed er al een colonne vrachtwagens richting Ottawa, toen als protest tegen de energie- en milieupolitiek van de Canadese overheid. Verschillende beelden van toen werden nu overigens ‘gerecycleerd’ en voorgesteld alsof het om het recente protest ging.
Op Valentijnsdag in Brussel
Ondertussen inspireren de Canadese truckers ook Europa. Op 28 januari werd de Facebookgroep Belgian Convoy opgericht, met een bijbehorende chatgroep op Telegram. In drie dagen tijd verzamelden die respectievelijk 7000 en 9000 volgers – lang niet allemaal vrachtwagenchauffeurs natuurlijk. In andere landen gebeurde hetzelfde: een Nederlandse Facebookgroep groeide aan tot meer dan 30.000 leden, een Franse groep tot meer dan 150.000 volgers. Momenteel wordt afgestemd om vanuit verschillende landen konvooien te laten vertrekken, om tegen 14 februari aan te komen in Brussel als een gemeenschappelijk European Freedom Convoy. Voordien zullen in verschillende landen ’testkonvooien’ worden georganiseerd. De organisatoren vragen ook bestelwagens, boeren, bikers, koeltrucks en foodtrucks om deel te nemen. Heel wat individuele burgers kondigen aan om mee te rijden of steunacties te organiseren.
In de discussiegroepen over die protestritten valt er heel wat stoere praat te lezen over ‘het land platleggen’ of zelfs ‘privéwoningen van politiekers blokkeren’. Dat verontrust een deel van de coronasceptici. Niet iedereen is gewonnen voor het idee van een truckerkonvooi. Dat zou namelijk stiekem uit de koker van ‘het regime’ komen, klinkt het, met de bedoeling om files, lege winkelrekken, verstoorde aanvoerlijnen van levensmiddelen en inflatie in de schoenen te schuiven van de protesterende truckers. Een Nederlandse complotdenker die blogt onder het pseudoniem ‘Martin Vrijland’ beweert dat de konvooien ‘een valkuil’ zijn: ‘Het doel is immers dat de ineenstortende economie en de aanstormende hyperinflatie, gemaskeerd moet worden met tekorten en dat deze Canadese konvooi hoax de bevoorradingsketen plat moet leggen. […] De chauffeurs demonstreren zogenaamd voor een ‘goede zaak’, maar de regering heeft het zelf georkestreerd om zo tekorten te realiseren en daar de prijsstijgingen […] op af te wenden.’
‘Plandemie’
In populaire TikTok-filmpjes beweren andere coronasceptici hetzelfde. Controlled opposition heet een dergelijke beschuldiging: een door de overheid geïnfiltreerde protestbeweging. Dat verwijt wordt wel vaker heen en weer geslingerd binnen het diverse landschap van corona-actiegroepjes, vooral door de radicaalste elementen richting ‘softere’ segmenten.
Dat complottheorieën geregeld aan de basis liggen van de analyses die een deel van de coronasceptische beweging maakt, is al uitvoerig gedocumenteerd. Ook in Canada reden er truckers rond met slogans over de ‘plandemie’ en andere samenzweringstheorieën. Nieuw is dat die doorgeschoten paranoia nu zelfs de eigen protestacties dreigt te ondermijnen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
