‘Tabaksbedrijven geven veel geld uit aan ontwikkelen van nieuwe producten. Dat is niet uit compassie met rokers’

Suzanne Gabriels van Stichting tegen Kanker plaatst een aantal kanttekeningen bij het nieuws dat British American Tobacco, geen sigaretten meer zal verkopen op het dancefestival Tomorrowland.

In de kranten stond breed aangekondigd dat BAT, de tabaksproducent British American Tobacco, geen sigaretten meer zal verkopen op het dancefestival Tomorrowland. Minister Annelies Verlinden, toch niet de minste en iemand die veel respect afdwingt, tweette meteen: Een gezonde en gedurfde keuze van Tomorrowland. Wie volgt?

Toch enkele kanttekeningen vooraleer we met z’n allen euforisch worden.

De PR-stunt ging uit van BAT. Tomorrowland heeft het nieuws bevestigd, maar heeft zelf niet uitgepakt met het engagement om een rookvrij festival te willen worden. In de persartikels staat achteraan vermeld dat BAT nog samen met Tomorrowland gaat onderzoeken op welke bijkomende manieren ze een rookvrij festival kunnen aanmoedigen.

In Het Laatste Nieuws stipt BAT aan dat festivalgangers hun eigen sigaretten nog steeds kunnen meenemen. Toch een beetje een vreemde gang van zaken, niet? Heb je normaal niet eerst een duidelijke ambitie (een rookvrij festival) om dan te gaan kijken hoe je dit kan waarmaken (de implementatiestrategie) en daar vervolgens partners bij betrekken. Hier is het dus de omgekeerde weg. Je kan je dan toch afvragen of Tomorrowland zich gewoonweg heeft laten verleiden door het grote geld van deze nieuwe commerciële partner … en dit terwijl de Vlaamse overheid recent 1,8 miljoen euro steun heeft toegezegd.

“The People of Tomorrow. We Live Today, Love Tomorrow and Unite Forever“, dat is de wonderlijke slogan van het festival. Deze roze wolk staat ver af van de zwarte longen van kankerpatiënten. BAT onderneemt echt alles om niet meer geassocieerd te worden met dit luguber heden. Ik schrijf opzettelijk heden in de plaats van verleden, want het bedrijf doet gewoon verder met het verkopen en promoten van sigaretten, overal buiten de festivalhekken.

Een goed jaar geleden veranderde BAT haar branding naar ‘a Better Tomorrow’ . Als je in de presentaties van het bedrijf aan de aandeelhouders duikt, zie je duidelijk het opzet van deze re-branding: een hele nieuwe generatie jongvolwassenen aan de tabaks- en nicotineproducten binden. De verkoop van hun alternatieve nicotineproducten op Tomorrowland moet ertoe bijdragen jongeren aan nicotine verslaafd te maken. Alle tabaksbedrijven geven enorme bedragen uit aan het ontwikkelen van nieuwe producten. Dit is echt niet uit compassie met rokers en om deze groep van de sigaret af te helpen. De investeerders wordt het volgende verteld: ‘Via onze portefeuille met meerdere categorieën van producten kunnen we de verloren rookmomenten terugwinnen. Dus we vergroten de koek.’ En door de koek te laten groeien, wordt voorkomen dat rokers aan hun verslaving ontsnappen en lopen toekomstige generaties in de val. Kan het nog duidelijker?

Samengevat is dit de strategie van bedrijven als BAT:

• Naar investeerders: wees gerust, we blijven de verslavingsbusiness draaiend houden.

• Naar de publieke opinie: zie eens hoe een respectabel bedrijf wij zijn, met onze focus op duurzaamheid en een betere toekomst.

• Naar de politici: kom, we zijn goed volk, laat ons maar terug aan de gesprekstafels aanschuiven.

• Naar de rokers: je kan perfect omschakelen naar minder schadelijke producten en daar levenslang plezier aan hebben.

En naar jongeren? Openlijk is er door het reclameverbod op tabaksproducten geen communicatie mogelijk, maar marketing naar jongeren is wel degelijk aan de gang. Het internet is een prachtige wereld voor tabaksbedrijven om jongeren naar hun producten toe te leiden. Influencers worden lustig ingeschakeld. Maar ook festivals passen in deze strategie. Deze “a Better Tomorrow” kan er wel voor zorgen dat artiesten vapend op het podium staan, dat op de eerste rijen influencers sierlijk met hun e-sigaret staan te zwaaien en daar mooie selfies van posten op social media. En wie weet welke vrijkaarten voor Tomorrowland er nog te winnen gaan zijn via leuke wedstrijden op Instagram? Wie maalt dat die nieuwe alternatieve tabaksproducten daar nonchalant bij aanwezig zijn?

Wij doen dat! Als Stichting tegen Kanker is het onze plicht om deze zoete-broodjes-bakken strategie van BAT te ontsluiten. Onze boodschap naar Tomorrowland, minister Verlinden en iedereen is: dit gaat niet over een rookvrij festival, noch over het helpen van verstokte rokers om van de sigaret af te blijven. Dit gaat erom vapen trendy te maken en jongeren aan nicotine te verslaven.