Stikstofcrisis: heeft het ‘deblokkeringsvoorstel’ van Jambon kans op slagen?

Vlaams minister-president Jan Jambon voert zondag opnieuw bilaterale gesprekken in het stikstofdossier. Samen met minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft de Vlaamse regeringsleider een soort ‘deblokkeringsvoorstel’ uitgewerkt.

Wat er precies in dat voorstel staat, is onduidelijk. Jambon wil zijn kernkabinet naar verluidt pas opnieuw samenroepen als er  uitzicht is op een beslisising. Wat er precies gebeurt als Jambon zijn zelfgekozen deadline van zondag niet haalt, weet niemand.

Slaagt minister-president Jambon erin de vervelende stikstofkiezel eindelijk uit zijn schoen te halen? Net als zondag houdt Jambon het voorlopig bij afzonderlijke gesprekken. Er is uit N-VA-hoek wel een voorstel op tafel gelegd in een poging om de zaak te deblokkeren. Het is nog onduidelijk wat er precies in dat voorstel staat en wat de andere regeringspartijen (Open VLD en CD&V) van het voorstel vinden.

Zwaard van Damocles

Eerder raakte al bekend dat elf van de dertien knelpunten in het dossier zijn uitgeklaard, inclusief de rode lijst met bedrijven die verplicht moeten sluiten. Er bleven twee grote knelpunten over. De belangrijkste is het onderscheid in vergunningsregels tussen de landbouw en de industrie. Daarnaast is er discussie over de zogenaamde saldering. Als er in de buurt van een natuurgebied drie landbouwbedrijven liggen en één daarvan stopt, moet de uitstootmarge van dat bedrijf (deels) naar de twee resterende kunnen overgaan, vindt CD&V.

Partijvoorzitters Bart De Wever (N-VA)  en Sammy Mahdi (CD&V) lieten in de televisiestudio’s zondag geen forse verklaringen optekenen. De Wever herhaalde bij De Zevende Dag dat alle elementen op tafel liggen om een akkoord te sluiten. ‘De knelpuntenlijst is ook afgegrendeld. We weten perfect wat we van elkaar verwachten en op een gegeven moment moet je het ei leggen. Met er langer naar te kijken, gaat het niet meer beter worden’, zo zei hij. Bij VTM Nieuws hamerde hij op de noodzaak van akkoord want het ‘zwaard van Damocles hangt boven ons’, waarmee de N-VA-voorzitter doelt op de gevreesde vergunningenstop.

Lees verder onder het artikel.

Regeringsval

CD&V-voorzitter Sammy Mahdi hamerde dan weer vooral op de nood aan een goed akkoord dat ook perspectief biedt voor landbouwers. ‘Je moet zorgen dat er perspectief is voor de landbouwers. Er zijn verschillende manieren om naar die stikstofreductie te gaan, voor ons is het essentieel dat dat op een manier is waarop er voor landbouwers ook nog een toekomst is’, zo zei hij in De Zevende Dag.

Minister-president Jambon beloofde een akkoord in de week na de krokusvakantie. Tegelijk is te horen dat de regeringsleider zijn kernkabinet pas opnieuw wil samenroepen als er uitzicht is op een beslissing. Wat er zal gebeuren wanneer er zondag toch geen akkoord uit de bus komt, durft niemand goed te voorspellen. Vallen kan de Vlaamse regering in principe niet. Er kan enkel een nieuwe, alternatieve meerderheid komen via een zogenaamde constructieve motie van wantrouwen in het parlement.

Een van de rechtstreeks gevolgen van het uitblijven van een akkoord is wel dat de bestaande ministeriële instructie van minister van Omgeving Demir – ingevoerd na het veelbesproken stikstofarrest  van februari 2021 van kracht blijft. Die instructie maakt vergunningen voor veeteelt erg moeilijk en biedt ook geen perspectief op het wegwerken van het verschil in de vergunningsdrempels tussen industrie en landbouw.

Lees verder onder het artikel

Europese subsidies

Intussen herhaalt Open VLD haar pleidooi van voor het weekend, namelijk een loskoppeling van het debat over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van het stikstofdossier.  Het dossier van de Europese landbouwsubsidies wordt al weken aan de stikstofgesprekken gekoppeld, maar Open VLD-viceminister-president Bart Somers pleit voor een loskoppeling, iets wat CD&V ook al langer vraagt. ‘Landbouwers hebben nood aan die middelen, ze hebben er ook recht op’, zegt hij. ‘Het gaat enkel voor 2023 al om 300 miljoen euro aan broodnodige steun. We mogen de landbouwers niet in onzekerheid storten. Dat raakt hen onnodig hard. Laat ons dat dossier op zijn eigen waarde beoordelen. Het voorjaar staat voor de deur, de landbouwers willen nu zekerheid.’ Hij wijst daarmee op de teeltplannen die landbouwers momenteel aan het uitwerken zijn.