Samenwerking tussen Antwerpse stadsbouwmeester en projectontwikkelaar stuit op kritiek

De Antwerpse oppositiepartijen Groen en PVDA stellen zich vragen bij een project in Schoten waar de Antwerpse bouwmeester Christian Rapp in zee gaat met projectontwikkelaar Triple Living. Schepen van Stadsontwikkeling Annick De Ridder (N-VA) wuift de kritiek weg.

84 nieuwe woningen, terrasjes en veel groen. Zo presenteerde projectontwikkelaar Triple Living anderhalf jaar geleden zijn plannen voor het Havenplein in de Antwerpse gemeente Schoten. Na een hobbelig traject, inclusief protest van een wijkvereniging die onder meer voor ‘parkeerchaos’ vreesde, volgde vorige maand een nieuwe klap. Het project kreeg een negatief advies van de Antwerpse provinciale dienst integraal waterbeleid. Het overstromingsgevaar langs het kanaal Dessel-Schoten bleek te groot.

‘Daarom hebben we de plannen ingetrokken’, zegt Kristof Schellekens van Triple Living. ‘We werken nu aan een nieuwe vergunningsaanvraag die zoveel mogelijk rekening houdt met de bezwaren.’

Maar nu komt er ook kritiek vanuit de Antwerpse politiek. Triple Living realiseert het project met het architectenbureau Rapp+Rapp van Christian Rapp, de Antwerpse stadsbouwmeester. Oppositiepartijen Groen en PVDA stellen zich vragen bij de samenwerking.

Broodheer

Zowel Groen als de PVDA erkennen dat er wettelijk gezien niets verkeerd loopt. Op deontologisch vlak plaatsen ze wel vraagtekens. Zo is Triple Living betrokken bij meerdere projecten in de Scheldestad, onder meer bij de Slachthuissite en Nieuw Zuid.

Het takenpakket van de Antwerpse stadsbouwmeester bestaat voornamelijk uit adviseren. In samenspraak met een jury selecteert hij ontwerpers en ontwerpen voor stedelijke opdrachten. De stadsbouwmeester is ook voorzitter van de integrale kwaliteitskamer, die onder meer stadsontwikkelingsprojecten inhoudelijk adviseert.

Volgens Peter Mertens (PVDA) worden de adviezen van de kwaliteitskamer ‘heel vaak gevolgd door de schepenen’. Daarom stelt hij vragen bij het project in Schoten, dat geen deel uitmaakt van de stad Antwerpen, maar grenst aan het district Merksem.

‘Als je als bouwmeester een project moet beoordelen van de bouwfirma die jouw broodheer is voor een ander project, dan geeft dat een heel groot perceptieprobleem’, zegt Mertens.

Volgens Ilse Van Dienderen (Groen) ‘zoekt de Antwerpse stadsbouwmeester de grenzen op van wat deontologisch oorbaar is. Samenwerken als architect met hetzelfde bedrijf dat in Antwerpen heel wat vastgoedprojecten realiseert, is de kat bij de melk zetten. Bij ons gaan alarmbellen af.’

Economische zelfmoord

Mertens pleit voor ‘waterdichte schotten’ tussen politiek en bouwfirma’s. ‘Precies omdat er zoveel belangen zijn en er zoveel winst uit die projecten te rapen valt.’

De PVDA’er wijst als voorbeeld naar de Vlaamse Bouwmeester Erik Wieërs, die bij zijn aantreden in 2020 als zaakvoerder uit zijn bedrijf stapte.

Wieërs bevestigt dat hij dat deed uit ‘ethische en praktische overwegingen’. En nog: ‘Elke bouwmeester moet dat voor zichzelf uitmaken.’

Volgens gewezen Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck valt Rapp weinig te verwijten. ‘Het project ligt niet in een van de Antwerpse districten. De behandeling van de vergunning komt op geen enkele manier in contact met de diensten of het team van de Antwerpse stadsbouwmeester.’

Van Broeck: ‘Bij de aanwerving van bouwmeesters eist men dat ze gerenommeerde architecten zijn met ruime ervaring, die liefst ook nog doceren aan een of andere universiteit. Je kan dan moeilijk verwachten dat ze na hun aanstelling hun architectenbureau economisch zelfmoord laten plegen.’

Undercoverfilmpje

Antwerps schepen van Stadsontwikkeling Annick De Ridder (N-VA) wuift de kritiek van Groen en de PVDA weg. ‘Dit gaat niet over het grondgebied van de stad Antwerpen, waar strenge deontologische regels gelden.’ Buiten Antwerpen is een architect ook gebonden aan deontologische regels, zegt ze.

De Ridder: ‘Als de oppositie van een “perceptieprobleem” spreekt, wil ze eigenlijk zeggen dat ze zelf een perceptieprobleem wil creëren. Dat is weinig constructief, of “oorbaar”. Wat al zeker gezegd kan worden van het beroepsverbod dat ze lijken te suggereren. Lekker communistisch, dat wel.’

De verhouding tussen beleid en de vastgoedsector is al langer voorwerp van debat in Antwerpen. In 2017 publiceerde nieuwsmedium Apache een undercoverfilmpje van een etentje van toenmalig bouwpromotor Erik Van der Paal van Land Invest Group in restaurant ’t Fornuis. Dat leidde tot politieke heisa in de Scheldestad.

In 2021 was de auditeur van de Raad van State kritisch voor de banden tussen het stadsbestuur en Land Invest Group in het kader van de Slachthuissite. Het ruimtelijk uitvoeringsplan van die site ‘werd niet met het oog op het algemeen belang vastgesteld’.

Sinds 2018 is Triple Living 100 procent eigenaar van Land Invest Group.

Christian Rapp was tijdens het weekend niet bereikbaar voor commentaar.